Robert Elsie

Robert Elsie (29 qershor 1950 - 2 tetor 2017) ishte një albanolog, shkrimtar dhe përkthyes gjerman i lindur në Vankuvër, Kanada. Ai ishte autori i librave dhe artikujve të shumtë që fokusoheshin në aspekte të ndryshme të kulturës dhe çështjeve shqiptare.^[1]

Robert Elsie
Elsie në mars 2010
Lindi	29 qershor 1950 (74 vjeç) Vankuvër, Kolumbi Britanike, Kanada
Vdiq	2 tetor 2017 (67 vjeç) Bonn, Gjermani
Vendi i prehjes	Theth, Shqipëri
Shkollimi	Universiteti i Kolumbisë Britanike, Universiteti i Lirë i Berlinit Perëndimor, Universiteti i Bonnit
Profesioni	Albanolog, shkrimtar, përkthyes
Vepra të shquara	Albanian Literature: A Short History Lahuta e Malcís: The Albanian National Epic.
Bashkëshorti/ja	Stephan Trierweiler
Çmimet	Medalja e mirënjohjes Medalja e Artë e Lidhjes së Prizrenit
Faqja në rrjet	elsie.de

Jeta

I lindur më 29 qershor 1950 në Vankuvër të Kanadasë, Elsie studioi në Universitetin e Kolumbisë Britanike (University of British Columbia), ku mbaroi studimet e filologjisë klasike dhe gjuhësisë më 1972. Po në atë vit, ai shkoi në Evropë me një bursë studimesh, ku ne vitet ne vijim vazhdoi studimet e larta në Universitetin e Lirë të Berlinit Perëndimor, në Shkollën Praktike të Studimeve të Larta (École Pratique des Hautes Études) në Paris, në Institutin e Dublinit për Studime të Larta (Dublin Institute for Advanced Studies) në Irlandë dhe në Universitetin e Bonit (Universität Bonn), ku mbrojti doktoraturën më 1978.

Që nga 1978 pati mundësi të vizitojë Shqipërinë disa herë në kuadrin e 'takimeve shkencore' midis Institutit të Gjuhësisë së Universitetit të Bonit dhe Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, si dhe mori pjesë disa vite me radhë në Seminarin Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare në Kosovë. Pas studimeve universitare ai punoi për Ministrinë e Punëve të Jashtme gjermane në Bonn dhe nga 2002 deri 2013 për Tribunalin e Hagës, në veçanti si përkthyes për disa raste, duke përfshirë gjykimin e Sllobodan Millosheviçit. Elsie ishte anëtar i Shoqatës së Evropës Juglindore (Südosteuropa-Gesellschaft), anëtar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, si dhe anëtar nderi i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës.

Vdekja

Varri i Robert Elsie-t në Theth

Elsie u nda nga jeta më 2 tetor 2017 si pasojë e sëmundjes së neuroneve motorike në Bonn të Gjermanisë.^[2][3][4] Fjalët e tij të fundit para se të ndërronte jetë ishin, "Vdekja është kaq e mërzitshme. Kaq e ngadaltë. Veç pritet për të".^[5] Pas vdekjes së tij, raportet preliminare në media thonin që e kishte kërkuar në testament që ai të varrosej në Shqipëri,^[6][3][7] mirëpo dy javë më vonë u shpalos që ai nuk e specifikoi në testament se ku pati dëshirë të varrosej. Megjithatë, ishte vendimi i partnerit të tij të jetës, Stephan Trierweller, që ai të varroset në Shqipëri për shkak të dashurisë së thellë që e pati për këtë shtet.^[8]

Arkivoli i Elsie-t u soll në Shqipëri në një ceremoni me kapak të hapur tek Biblioteka Kombëtare në Tiranë, ku njerëzit mund t'i ofronin ngushëllimet e tyre.^[7] Në ceremoni erdhën shokët, akademikët dhe politikanët nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut.^[5] Gjatë jetës së vet, Elsie zhvilloi një simpati për Thethin, duke e parë si një "Shangri-La" shqiptar. Më 18 tetor, ai u varros në fshatin verior që gjendet në Alpet Shqiptare.^[7][5] Duke qenë autor pjellor i veprave akademike, vdekja e parakohshme e Elsie-t brenda kontekstit të albanologjisë u pa si një "goditje e madhe" për promovimin e vet ndërkombëtar.^[3]

Librat

Më poshtë është një përzgjedhje e botimeve, i të cilave ishte autor, redaktor ose përkthyes. Elsie botoi rreth 60 libra në anglisht, shqip ose gjermanisht.

• "Dialect relationships in Goidelic, A study in Celtic dialectology" 1986
• "Dictionary of Albanian Literature" 1986
• "Migjeni, Freie Verse" 1987
• "Einem Adler gleich, Anthologie albanischer Lyrik vom 16. Jahrhundert bis zur Gegenwart" 1988
• "The Pied Poets, Contemporary verse of the Transylvanian and Danube Germans of Romania." 1990
• "An Anthology of Sorbian Poetry" 1990
• "Migjeni. Free verse" 1991
• "Anthology of modern Albanian poetry An Elusive eagle soars" 1993
• "Albanian folktales and legends" 1994
• "History of Albanian literature" 1995
• "Një fund dhe një fillim" 1995
• "Studies in modern Albanian literature and culture" 1996
• "Histori e letërsisë shqiptare" 1997
• "Kosovo. In the heart of the powder keg" 1997
• "Konstantinos Kavafis" 1997
• "Konstantinos Kavafis" 1999
• "Evliya Çelebi in Albania and adjacent regions (Kosovo, Montenegro, Ohrid)" 2000
• "A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture" 2001
• "Flora Brovina. Call me by my name" 2001
• "Histori e letërsisë shqiptare botimi dytë" 2001
• "Albanian folktales and legends" 2001
• "Migjeni (Millosh Gjergj Nikolla). Free Verse" 2001
• "Der Kanun" 2001
• "Jean-Claude Faveyrial. Histoire de l'Albanie" 2001
• "Reisen in den Balkan" 2001
• "Handbuch zur albanischen Volkskultur" 2002
• "Gathering clouds: the roots of ethnic cleansing in Kosovo and Macedonia" 2002
• "Gjergj Fishta. The Highland Lute: the Albanian national epic" 2003
• "Berit Backer. Behind stone walls" 2003
• "Eqrem Basha. Neither a wound nor a song" 2003
• "Early Albania" 2003
• "Historical Dictionary of Albania" 2004
• "Songs of the Frontier Warriors: Këngë Kreshnikësh" 2004
• "Tales from old Shkodra" 2004
• "Zhan Klod Faveirial. Historia (më e vjetër) e Shqipërisë" 2004
• "Historical Dictionary of Kosova" 2004
• "Visar Zhiti. The condemned apple" 2005
• "Albanian literature: a short history" 2005
• "Gjergj Fishta. The Highland Lute (Lahuta e Malcís)" 2005
• "Leksiku i kulturës popullore shqiptare" 2005
• "Balkan Beauty, Balkan Blood: Modern Albanian Short Stories" 2006
• "Letërsia shqipe: një histori e shkurtër" 2006
• "Bajazid Elmaz Doda: Albanisches Bauernleben im oberen Rekatal bei Dibra (Mazedonien)" 2006
• "Fatos Kongoli: The Loser" 2007
• "Writing in Light: Early Photography of Albania and the Southern Balkans / Dritëshkronja: fotografia e hershme nga Shqipëria dhe Ballkani" 2007
• "Udhëtime nëpër Ballkan: Kujtime nga jeta e Franc Baron Nopca" 2007
• "Azem Shkreli: Blood of the Quill. Selected Poetry" 2008
• "Edward Lear in Albania: Journals of a Landscape Painter in the Balkans" 2008
• "Evlija Celebiu në Shqipëri dhe në viset fqinje" 2008
• "Azem Shkreli: Blood of the Quill. Selected Poetry" 2008
• "Edward Lear në Shqipëri: ditar udhëtimesh, 1848-1849" 2008
• "Ornela Vorpsi: The Country Where No One Ever Dies" 2009
• "Albania and Kosova in Colour, 1913 / Shqipëria dhe Kosova në ngjyra, 1913" 2010
• "Historical Dictionary of Albania" 2010
• "Historical Dictionary of Kosovo" 2011
• "Fjalor historik i Kosovës" 2011
• "Fjalori historik i Shqipërisë" 2011
• "Leo Freundlich: Die Albanische Korrespondenz - Agenturmeldungen aus Krisenzeiten" 2012
• "Biographical Dictionary of Albanian History" 2013
• "The Cham Albanians of Greece: a Documentary History" 2013
• "The Balkan Wars: British Consular Reports from Macedonia in the Final Years of the Ottoman Empire" 2013

Mirënjohjet

• Medalja e Artë e Lidhjes së Prizrenit, Kosovë

• Medalja e mirënjohjes (Shqipëri, 15 maj 2013) - dekoruar nga Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani. Robert Elsie mori nderin për kontributin e tij si studiues për mbi 35 vjet duke u fokusuar dhe promovuar ndërkombëtarisht "kulturën, gjuhën, letërsinë dhe historinë e shqiptarëve" së bashku me "imazhin pozitiv të Shqipërisë në botë".^[9]Duke ofruar mirënjohjen e tij, Presidenti Nishani i referohej Elsie si "një shqiptar i mirë".^[9]

Referime

1. "Robert Elsie" (në anglisht). Macmillan. 2009-12-04. Marrë më 2012-06-26.
2. "Robert Elsie's web site" (në anglisht). 2017-10-02. Marrë më 2017-10-02.
3. "Robert Elsie, one of the greatest Albanologists, passes away at 67". Tirana Times (në anglisht). 2 tetor 2017. Marrë më 11 janar 2025.
4. "Shuhet në moshën 67-vjeçare albanologu i njohur Robert Elsie". Shqiptarja.com. 2 tetor 2017. Arkivuar nga origjinali më 2 tetor 2017. Marrë më 2 tetor 2017.
5. "Robert Elsie's last wish comes true as Albanologist laid to rest in Albanian Alps". Tirana Times (në anglisht). 22 tetor 2017. Marrë më 18 janar 2025.
6. "Ka ndërruar jetë albanologu i shquar Robert Elsie". KOHA.net. Grupi Koha. 2 tetor 2017. Marrë më 18 janar 2025.
7. Semini, Llazar (17 tetor 2017). "Albania pays last respects to Robert Elsie, folklore scholar". The Washington Post (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 17 tetor 2017. Marrë më 11 janar 2025.
8. Açka, Flutura. "Shuhet Robert Elsie, amaneti: Dua të prehem në Shqipëri". Gazeta Mapo. Arkivuar nga origjinali më 4 tetor 2017. Marrë më 2 tetor 2017.
9. ""Presidenti Nishani nderon me Medaljen e Mirënjohjes për Albanologun e shquar Robert Elsie"". Arkivuar nga origjinali më 3 tetor 2017. Marrë më 6 tetor 2017.

Lidhje të jashtme

• Faqja e internetit e Robert Elsie
• Në youtube Top Channel
• Albanian Literature, faqe me literaturë të përkthyer nga shqipja në anglisht nga Elsie
• Faqe me dokumente historike mbi shqiptarët
• Faqe me nje koleksion të madh incizimesh dialektore të shqipes
• Faqe me disa koleksione fotografish të vjetra
• Faqe me një prezantim të artit shqiptar^{[lidhje e vdekur]}