Romeo dhe Zhuljeta

Romeo dhe Zhuljeta (titulli i shkurtër anglisht: Romeo and Juliet) është një tragjedi e publikuar në vitin 1597 nga Uiliam Shekspir në fillim të karrierës së tij për romancën mes dy të rinjve italianë nga familjet e grindura. Ishte ndër dramat më të njohura të Shekspirit gjatë jetës së tij dhe, së bashku me Hamletin, është një nga shfaqjet e tij më të shpeshta. Sot, personazhet e titullit konsiderohen si dashnorë të rinj arketipale.

Romeo and Juliet
Faqja e titullit të botimit të parë
Shkruar nga	William Shakespeare
Personazhet	Romeo Zhuljeta Count Paris Mercutio Tybalt Infermierja Rosaline Benvolio Friar Laurence
Dita e natës së parë	1597
Gjuha e parë	Anglishtja e hershme moderne
Seritë	First Quarto
Lënda	Dashuri
Zhanri	Tragjedia shekspiriane
Vendosja	Itali (Verona dhe Mantua)

Romeo dhe Zhuljeta i përket një tradite të romancave tragjike që shtrihen në antikitet. Komploti bazohet në një përrallë italiane të shkruar nga Matteo Bandello dhe e përkthyer në vargje si The Tragical History of Romeus and Juliet nga Arthur Brooke në vitin 1562 dhe e ritreguar në prozë në Palace of Pleasure nga William Painter në vitin 1567. Shekspiri huazoi shumë nga të dyja, por e zgjeroi komplotin duke zhvilluar një numër personazhesh mbështetës, veçanërisht Mercutio dhe Paris. Besohet se ishte shkruar midis viteve 1591 dhe 1595, drama u botua për herë të parë në një version quarto më 1597. Teksti i versionit të parë quarto ishte me cilësi të dobët, megjithatë, dhe botimet e mëvonshme e korrigjuan tekstin për t'u përshtatur më afër me origjinalin e Shekspirit.

Përdorimi i strukturës dramatike poetike nga Shekspiri (duke përfshirë efekte të tilla si kalimi midis komedisë dhe tragjedisë për të rritur tensionin, zgjerimin e personazheve të vegjël dhe nënkomplote të shumta për të zbukuruar historinë) është vlerësuar si një shenjë e hershme e aftësisë së tij dramatike. Shfaqja u atribuon forma të ndryshme poetike personazheve të ndryshëm, ndonjëherë duke ndryshuar formën me zhvillimin e personazhit. Romeo, për shembull, bëhet më i aftë në sonet gjatë rrjedhës së shfaqjes. Romeo dhe Zhuljeta është përshtatur shumë herë për skenë, filma, muzikore dhe ambiente opere.

Personazhet

Shtëpia e Veronës

• Princi Escalus është princi i Veronës.
• Count Paris është një i afërm i Escalus që dëshiron të martohet me Zhuljetën.
• Mercutio është një tjetër i afërm i Escalus, një mik i Romeos.

Shtëpia e Capulet

• Capulet është patriarku i shtëpisë së Capulet.
• Zonja Capulet është matriarkja e shtëpisë së Capulet.
• Juliet Capulet, vajza 13-vjeçare e Capulet, është protagonistja femër e shfaqjes.
• Tybalt është një kushëri i Zhulietës, nipi i Zonjës Capulet.
• Infermierja është shoqëruesja dhe e besuarja personale e Zhulietës.
• Rozaline është mbesa e Lord Capulet, dashuria e Romeos në fillim të tregimit.
• Peter, Sampson dhe Gregori janë shërbëtorë të familjes së Capulet.

Shtëpia e Montague

• Montague është patriarku i shtëpisë së Montague.
• Zonja Montague është matriarkja e shtëpisë së Montague.
• Romeo Montague, djali i Montague, është protagonisti mashkull i shfaqjes.
• Benvolio është kushëriri dhe shoku më i mirë i Romeos.
• Abram dhe Balthasar janë shërbëtorë të familjes Montague.

Të tjerët

• Friar Laurence është një frat françeskan dhe i besuari i Romeos.
• Frati John dërgohet për t'i dorëzuar Romeos letrën e fratit Laurence.
• Një farmacist që shet pa dëshirë helmin e Romeos.
• Një kor lexon një prolog për secilin nga dy aktet e para.

Përmbledhje

Tragjedia luan në qytetin italian të Veronës dhe vepron mbi dashurinë e Romeos dhe Zhulietës, që bëjnë pjesë në dy fise armiqësorë, atyre të Montague-ve (Romeo) dhe të Capulet-ve (Zhulieta). Gjakmarrja shkon aq larg, saqë pjesëmarrësit rregullisht të kushtohen me pasion në fyerje dhe luftëra shpate të përgjakshme sapo takohen në qytet. Për këtë arsye Romeo dhe Zhuljeta e mbajnë lidhjen e tyre të dashurisë të fshehtë nga prindërit. Pa njohurinë e tyre martohen nga prifti Lorenco, që fshehurazi shpreson të ndihmojë në zgjidhjen e konfliktit.

Megjithatë Romeo dhe Tybalt, një Capulet dhe kushëri i Zhuljetës, hynë në luftim, gjatë të cilit ai vritet nga Romeo. Romeo dëbohet nga Verona dhe duhet të largohet në [Mantua]. Zhulieta, e cila sipas vullnetit të prindërve duhet të martohet me ngut me një farë Paris-i, i kërkon priftit Lorenco përsëri ndihmë. Ky e bind atë të pijë një skufje nate, e cila do ta lëvizë Zhuljetën për 42 orë në një gjendje të ngjashëm me vdekjen, për t'iu ikur martesës. Romeo duhet të lajmërohet për planin me një letër, e cila për shkak të një belaje nuk e mbërrin kurrë. Në të përkohshmen, shoku i Romeos e shikon Zhulietën ndërkohë të varrosur në dhomën e nëndheshme të fisit, nxiton tek Romeo dhe i tregon për vdekjen e pretenduar të dashurës së tij. Romeo shpejton për në Veronë tek varri i gruas së tij, për ta shikuar për herë të fundit, merr një helm dhe vdes në krahun e saj. Në të njëjtin moment, Zhulieta zgjohet nga gjumi i saj të ngjashëm me vdekjen, shikon, se çfarë ka ndodhur, merr kamën e Romeos dhe e vret po ashtu veten nga dëshpërimi.

Kur prindërit armiqësorë mësohen për lidhjen e dashurisë midis fëmijëve të tyre, e njohin bashkëfajësinë dhe pajtohen mbi varrin e fëmijëve të tyre.Megjithatë e kaluara,dhe flijimi i tyre per hir të dashurisë nuk harrohet dhe qe ndërkohë mbetet njëra ndër tragjeditë më me interesim nga lexuesit apo edhe shikuesit nëpër teatro.dhe ato kane bere 2 statuja per hiret te tyre