Prenos podataka

Prenos podataka^[1] ili digitalne komunikacije je fizički prenos podataka (digitalni tok bitova) iz jedne tačke u drugu (engl. ) ili iz jedne tačke u više njih (engl. ) preko komunikacijskih medija.^[2]

Razlika između srodnih subjekata

Kursevi i udžbenici u polju prenosa podataka^[1] kao i digitalnog prenosa^[3][4] i digitalnih komunikacija^[5][6] imaju sličan sadržaj.

Digitalna transmisija ili transmisija podataka je tradicionalno pripadala poljima telekomunikacija i elektronskog inženjerstva. Osnovni principi prenosa podataka isto tako mogu da budu obuhvaćeni temama računarske nauke i računarskog inženjerstva o komunikaciji podataka, čime su isto tako obuhvaćene primene računarskih mreža^[7][8][9] i mrežni protokoli,^[10][11] na primer rutiranje, prebacivanje i interprocesna komunikacija. Mada transmisioni kontrolni protokol (TCP) učestvuje u transmisiji, TCP i drugi protokoli transportnih slojeva su svrstani u računarske mreže, ali se ne razmatraju u udžbenicima ili kursevima o prenosu podataka.

Termin tele-transmisija obuhvata analognu kao i digitalnu komunikaciju. U većini udžbenika, termin analogna transmisija se odnosi samo na transmisiju analognih signalnih poruka (bez digitizacije) putem analognih signala, bilo kao nemodulisani signal osnovnog pojasa, ili kao signal koristeći analogno modulacioni metod kao što je AM or FM. On isto takom može da obuhvata analogni-preko-analognih pulsno modulisane signale osnovnog pojasa kao što je modulacija pulsne širine. U nekoliko knjiga obuhvaćenih tradicijom računarskih mreža, „analogna transmisija」 se isto tako odnosi na transmisiju nizova bitova koristeći metode digitalne modulacije kao što su FSK, PSK i ASK. Treba imati u vidu da su ti metodi obuhvaćeni udžbenicima o digitalnoj transmisiji ili prenosu podataka.^[1]

Teoretski aspekti prenosa podataka su obuhvaćeni informacionom teorijom i teorijom kodiranja.

Komunikacijski mediji

Komunikacijski mediji preko kojih se prenose podaci mogu biti bakarne žice, optička vlakna, bežični komunikacijski mediji (bežične komunikacije) ili medija za pohranjivanje podataka (CD-ROM). Podaci se mogu prenositi u obliku elektro-magnetskog signala (radijski, mikrotalasni ili infracrveni signal).

Vrste prenosa

Prenos podataka može biti analogni ili digitalni. Analogni prenos podrazumeva niz od međusobno različitih signala, dok se kod digitalnog prenosa govori o nizu od međusobno različitih poruka. Kod digitalnog prenosa^[12], podaci mogu biti poslati sa bilo kog izvora podataka u digitalnom obliku, dok će analogni signal biti više u obliku telefonskog poziva.

Prenos putem osnovnog i propusnog pojasa

Fizički preneseni signal može biti prenesen preko osnovnog pojasa () ili propusno pojasnog pojasa (). Osnovni pojas (ditalni signal preko digitalnog) je niz električnih ili svetlosnih impulsa koji su proizvedeni linijskim kodiranjem. Tehnologija koja prenosi podatke preko osnovnog pojasa je Eternet, optička vlakna i serijski kablovi. Propusni pojas (digitalni signal preko analognog) je modulisani sinusni talas signala koji predstavlja digitalni tok bitova, a signal se stvara modulacijom i demodulacijom koju obavlja modemska oprema (npr. modem). Tehnologija koja prenosi podatke preko propusnog pojasa je kabalska televizija, telefonska mreža i bežična komunikacijska oprema.

Istorija primene prenosa podataka

Podaci su se slali na načine koji nisu elektronski (npr. optičkim, mehaničkim, akustičnim) već od prve pojave komunikacije, dok je analogni signal prvi put poslat pojavom telefona. Kao takvi, prvi uređaji za elektromagnetski prenos podataka koji su se pojavili u modernim vremenima su telegraf (1809) i teleprinter (1906). U sadašnjosti, prenos podataka se najviše koristi kod: računara, računarskih mreža, telefonskih mreža i digitalne telekomunikacije.

Prenos podataka: računari

Kod računara, prenos podataka se najvećim delom odvija preko računarskih sabirnica i pretežno služi za komunikaciju računara sa perifernim uređajima putem paralelnih i serijskih priključaka (-233, , USB). Podaci se mogu preneti i preko medija za pohranjivanje podatka kako bi se eventualno uočile greške i ispravile (Otkrivanje i ispravljanje grešaka).

Prenos podataka: računarske mreže

Podaci se mogu prenositi preko računarskih mreža tj. uređaja kao što su modemi (1940), lokalni mrežni adapteri (1964), ponavljači, razdelnici, mikrotalasne veze, bežične pristupne tačke (1997) itd., koji služe za komunikaciju između dva ili više računara.

Prenos podataka: telefonske mreže

Podaci se prenose i preko telefonskih mreža, tj. prenosi se veliki broj telefonskih poziva preko iste bakrene ili optičke žice. Prenos podataka se odvija pomoću PCM-a (engl. ) u kombinaciji s TDM-om (engl. ). Krajem 1990-ih, načini pristupa širokopojasnoj mreži kao što su ADSL, kablovski modemi, FTTB, FTTH su postali sve više rašireni u malim uredima i domova, što omogućava brži razvoj telekomunikacijskih usluga, te zamenu trenutnih usluga sa paketnim načinom komunikacije (IP tehnologija i IPTV).

Prenos podataka: digitalne telekomunikacije

Raširenost digitalne revolucije je stvorila mnoge digitalne telekomunikacijske aplikacije kod kojih se primenjuje princip prenosa podataka. Mobilni telefoni druge generacije (2G), mobilna telefonija, video konferencija, digitalna televizija, digitalni radio i telemetrija su samo neki od primera takvih aplikacija.

Serijski i paralelni prenos podataka u telekomunikacijama

Serijski prenos je sekvencijski prenos sastavnih delova signala neke grupe koja predstavlja neki znak (ili zasebnu jedinicu) nekog podatka. Paralelni prenos je istovremeni prenos sastavnih delova signala neke grupe koja predstavlja neki znak (ili zasebnu jedinicu) nekog podatka. Paralelni način je brži od serijskog, ali se koristi na male udaljenosti, jer na veće udaljenosti dolazi do kvarenja poruke (što nije slučaj kod serijskog prenosa).

Raznovremeni i istovremeni prenos podataka

Raznovremeni (asikroni) prenos podataka koristi početni (start) i završni (stop) bit kako bi označilo da neki znak stiže i kada je završio (npr. 1 0100 0001 0 - gde je „1」 početni bit, a „0」 završni bit). Istovremeni (sinhroni) prenos podataka se ne koristi početnim i završnim bitovima, već sinhronizira brzinu prenosa na početku i kraju prenosa putem satnih signala koji su ugrađeni u svaku komponentu. Iako je istovremeni prenos brži, može doći do gubitka bitova ukoliko satovi prestanu da budu sinhronizovani.

Vidi još

• Računarske mreže
• Eternet
• Računar