Ékuinoks

Ékuinoks atawa equinox nyaéta kaayaan nalika srangenge nyaangan langsung kana katulistiwa. Aya dua ekuinoks unggal taun. Ekuinoks bisa boga harti ogé yén lilana dua poé nalika kajadian. Dina poé eta, beurang katut peuting bisa disebut sarua lilana. Kecap equinox asalna tina dua kecap Laten nu hartina "sarua" ("equal") katut "peuting" ("night"). Sapanjaang poé equinox, wanci caang beurang nyaéta 12 jam - sarua jeung peutingna. poé katut wanci pastina nalika hal ieu kajadian gumantung kana sakumaha jauhna lamun diukur ti katulistiwa. Kajadian kira-kira 23 Maret jeung 21 September. Titik malik panonpoe kajadian tanggal 20 Juni din ainterval ganjil.

Tanggal jeung wanci UTC nalika titik malik jeung ékuinoks
taun	Ékuinoks Mar		Titik malik Jun		Ékuinoks Sép		Titik malik Dés
	poé	wanci	poé	wanci	poé	wanci	poé	wanci
2002	20	19:16	21	13:24	23	04:55	22	01:14
2003	21	01:00	21	19:10	23	10:47	22	07:04
2004	20	06:49	21	00:57	22	16:30	21	12:42
2005	20	12:33	21	06:46	22	22:23	21	18:35
2006	20	18:26	21	12:26	23	04:03	22	00:22
2007	21	00:07	21	18:06	23	09:51	22	06:08
2008	20	05:48	20	23:59	22	15:44	21	12:04
2009	20	11:44	21	05:45	22	21:18	21	17:47
2010	20	17:32	21	11:28	23	03:09	21	23:38
2011	20	23:21	21	17:16	23	09:04	22	05:30
2012	20	05:14	20	23:09	22	14:49	21	11:11
2013	20	11:02	21	05:04	22	20:44	21	17:11
2014	20	16:57	21	10:51	23	02:29	21	23:03

Kumaha Srangenge nyaangan Bumi nalika poe ékuinoks

Equinox mangrupa awal usum semi, jeung usum gugur.

Wanci caang beurang rada gampang diukur. Ieu dilakukeun di sawatara kabudayaan nalika festival-festival dirayakeun nalika ekuinoks.

Éfék kana satelit

Salah sahiji pangaruh tina mangsa ékuinoks nyaéta ayana gangguan samentara kana komunikasi satelit. Pikeun sakabéh satelit géostasionér, aya sababaraha poé di sakuriling waktu ékuinoks nalika panonpoé pas aya di tukangeun satelit lamun ditempo ti Bumi (nyaéta dina jarak pancaran antena stasiun bumi) salila sababaraha menit unggal poé. Kakuatan radiasi Panonpoé anu gedé pisan jeung spéktrumna anu lega nambahan sora gangguan ka alat panarima di stasiun bumi, sahingga gumantung kana ukuran antena jeung faktor séjén bisa nyababkeun gangguan atawa nurunkeun kualitas sinyal samentara. Lilana gangguan ieu rupa-rupa, biasana antara sababaraha menit nepi ka kira-kira sajam. (Dina sababaraha frékuénsi, antena anu leuwih gedé miboga sudut panarimaan leuwih sempit, jadi waktu “blackout panonpoé” téh leuwih pondok).^[1]

Satelit géostasionér ogé boga kasusah ngeunaan suplai tanaga nalika ékuinoks sabab kudu ngaliwatan bayangan Bumi sarta ngan ngandelkeun batré. Biasana, satelit ngaliwat rada ka kalér atawa ka kidul tina bayangan Bumi lantaran sumbu Bumi téh henteu pas nangtung kana garis antara Bumi jeung Panonpoé salian ti waktu ékuinoks. Tapi dina mangsa ékuinoks, sabab satelit géostasionér aya pas di luhur Katulistiwa, maranéhna asup kana bayangan Bumi dina lilana pangpanjangna salila sataun.^[2]

Ékuinoks Maret

Ékuinoks Maret (disebut ogé ekuinoks kalér) nyaéta kajadian nalika titik subsolar pindah ti Belahan Bumi kidul, terus ngaliwatani ékuator langit, sarta katingali ngaléngkah ka arah kalér lamun ditingali ti Bumi.^[3][4] Di Belahan Bumi kalér, kajadian ieu disebut ékuinoks vernal atawa ekuinoks usum semi, sedengkeun di Belahan Bumi kidul disebut ékuinoks usum gugur.^[3][4][5]

Dina kalénder Grégorian, ekuinoks Maret bisa kajadian pangheulana dina 19 Maret atawa pangpandeurina dina 21 Maret di garis bujur 0°. Dina taun biasa, waktuna bakal mundur sakitar 5 jam 49 menit dibandingkeun jeung taun saméméhna. Sedengkeun dina taun kabisat, waktuna maju kira-kira 18 jam 11 menit. Gabungan antara mundurna dina taun biasa jeung majuna dina taun kabisat ngajaga supaya tanggal kajadian ieu henteu béda leuwih ti sapoé tina tanggal 20 Maret unggal taun.

Ékuinoks Maret dipaké pikeun nandaan awal usum semi jeung ahir usum tiris di Belahan Bumi kalér. Sabalikna, di Belahan Bumi kidul, ieu kajadian nandaan awal usum gugur jeung ahir usum panas.^[6]

Dina astronomi, ékuinoks Maret jadi titik nol pikeun waktu sidéris jeung asénsio rékta. Kajadian ieu ogé dipaké minangka rujukan pikeun sababaraha kalénder jeung upacara dina rupa-rupa budaya jeung agama.^[7]

Ékuinoks Séptémber

Ékuinoks Séptémber, atawa disebut ogé ékuinoks kidul, nyaéta momen nalika panonpoé katingali ngaliwatan ékuator langit ka arah kidul. Kusabab aya bédana antara taun kalénder jeung taun tropis, ékuinoks Séptémber bisa kajadian iraha waé antara tanggal 21 nepi ka 24 Séptémber.

Dina waktu ékuinoks, lamun ditingali ti ékuator, Panonpoé bakal mecakan pas di arah wétan jeung tilelep pas di arah kulon. Saméméh kajadian ieu, Panonpoé mecakan jeung tilelep leuwih ka arah kalér, sarta sanggeus éta, bakal leuwih ka arah kidul.

Ekuinoks Séptémber dipaké pikeun nandaan ahir usum panas jeung awal usum gugur di Belahan Bumi kalér. Sedengkeun di Belahan Bumi kidul, kajadian ieu nandaan ahir usum tiris jeung awal usum semi.^[8]

Ékuinoks di planét lain

Ékuinoks bisa kajadian dina planét naon waé lamun sumbuna déngdék. Salah sahiji conto anu paling katingali jelas nyaéta dina planét Saturnus, dimana nalika waktu ékuinoks, sistem cingcinna katingali siga nyanghareup ka Panonpoé dina posisi ipis. Lamun ditempo ti luhur kawas nu kahiji kali katingali ku wahana Cassini taun 2009 cingcin éta ampir teu meunang cahaya panonpoé; sabenerna mah leuwih loba narima cahaya pantulan tina planét Saturnus sorangan tibatan ti Panonpoé. Kajadian ieu lumangsung unggal kira-kira 14,7 taun sarta pangaruhna bisa karasa sababaraha minggu saméméh jeung sabada waktu ékuinoksna pas. Ékuinoks panganyarna di Saturnus nyaéta tanggal 6 Méi 2025.^[9]

Pikeun planét Mars, ékuinoks panganyarna lumangsung tanggal 12 Januari 2024 (usum gugur belahan kalér), sarta saméméhna tanggal 26 Désémber 2022 (usum semi belahan kalér).^[10]