Sufi

Sufi téh umumna dihartoskeun tina "Sufi" nu asalna Suf (صوف), basa Arab nu hartosna mantel sederhana nu diangge ku mujahid di zaman-zaman awal Islam. Tapi teu sadaya nu disebat ahli sufi ngangge mantel siga kieu. Nu sanesna, téori basa modérn nyatet ogé yén kecap dasar "Sufi" ieu tina basa Arab, safa (صفا) nu hartosna 'nu suci', suci hate jeung jiwa. Kecap "Sufi" sering dikaitkeun jeung istilah "Tasawwuf".

Sufi nyaéta sebutan pikeun jalma-jalma anu ngulik sarta ngalaman ajaran sufisme atawa élmu tasawuf. Sacara umum, istilah “sufi” dipercaya asalna tina kecap ṣūf (صوف) anu hartina lawon wol, ngarujuk kana jubah atawa khirqah anu biasana dipaké ku para sufi dina mangsa awal. Sanajan kitu, teu kabéh sufi maké jubah, ku sabab éta aya ogé nu nyebut yén kecap ieu asalna tina ṣaf anu hartina barisan dina shalat. Aya deui pamadegan séjén nu nyebut yén kecap ieu asalna tina ṣafā (صفا) anu hartina kasucian, nu nandakeun yén inti ajaran sufisme téh nyaéta kasucian haté jeung jiwa.

Pangaranan

Istilah “sufi” boga rupa-rupa vérsi ngeunaan asal-usul kecapna. Vérsi pangheulana nyebut yén kecap ieu asalna tina Shuffah, nyaéta ngaran hiji kampung tempat cicingna kaum Muhajirin anu miskin nalika maranéhna nepi ka Madinah. Aya ogé vérsi séjén nu nyebut yén kecap “sufi” asalna tina ash-Shafā’ anu hartina kajernihan, dumasar kana pamanggih yén saurang sufi téh jalma anu miboga kajernihan dina jiwa jeung batinna. Harti kajernihan ieu dikedalkeun ku Abu al-Fath al-Busti.

Salian ti éta, aya ogé pamadegan séjén nu ngahubungkeun istilah “sufi” jeung saurang lalaki ngaranna Shufah bin Bisyar bin Thabikhah, anu hirup dina jaman jahiliah. Anjeunna asalna ti hiji kabilah anu cicing deukeut Masjidil Haram sarta kasohor minangka golongan ahli ibadah. Aya deui nu nyebut yén istilah ieu asalna tina kecap shaf anu hartina barisan, hususna barisan panghareupna dina shalat. Pamadegan ieu mucunghul lantaran para sufi dianggap minangka barisan panghareupna nalika papanggih jeung Allah. Sajaba ti éta, aya ogé nu yakin yén kecap ieu asalna tina sebutan lawon wol anu ilahar dipaké ku para sufi.

Sajarah

Asal-usul mucunghulna sufisme téh jadi bahan pasualan jeung boga sababaraha pamadegan nu béda. Sabagian aya nu nyebut yén sufisme geus aya saméméh Nabi Muhammad SAW janten rasul. Pamadegan ieu nyebut yén pamahaman nu sarupa jeung sufisme geus mekar di kalangan urang Irak jeung Iran anu kakara asup Islam kira-kira abad ka-8 Masehi. Sanajan geus jadi muslim, maranéhna tetep hirup basajan, nyingkahan kahirupan méwah, sarta ngajauhan kasenangan dunya.^[1]

Aya ogé nu nyebut yén sufisme asalna ti jaman Nabi Muhammad SAW. Akar tasawuf dipatalikeun jeung golongan ahl al-suffa, nyaéta jalma-jalma anu cicing di beranda Masjid Nabawi, saperti nu geus disebutkeun tadi. Maranéhna dianggap minangka cikal bakal tasawuf anu asalna tina élmu jeung conto anu dicontokeun ku Nabi Muhammad SAW.^[1]

Pamadegan séjén nyebut yén sufisme mucunghul sanggeus jaman Nabi Muhammad SAW, pas kajadian pasualan jeung pamentangan di antara umat Islam dina jaman Khalifah Utsman bin Affan jeung Ali bin Abi Thalib, utamana lantaran masalah politik. Kaayaan ieu nyababkeun aya kelompok masarakat anu kuciwa ku dunya politik, nepi ka nganggap yén éta urusan téh kotor jeung pinuh ku kabusukan. Aranjeunna tuluy ngalakukeun gerakan ‘uzlah, nyaéta narik diri tina hiruk-pikuk urusan dunya. Tina gerakan ieu lahir tasawuf anu dipelopori ku Hasan al-Bashri dina abad kadua Hijriah.^[1]