Африқои Ғарбӣ
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Африқои Ғарбӣ — қисми қитъаи Африқо мебошад, ки дар ҷанубтар аз маркази Саҳрои Кабир ҷойгир шудааст ва аз тарафи Ғарб ва ҷануби он Уқёнуси Атлантик воқеъ аст.
Сарҳади табиӣ дар шарқ кӯҳҳои Камерун аст.
Африқои Ғарбӣ минтақаҳои Сахел ва Судонро фаро мегирад, инчунин ҷангалҳои тропикии Гвинеяро. Иқлим бо сабаби шамолҳои баҳрӣ, ба тағйироти мавсимӣ, ба фаслҳои гуногуни хушксолӣ ва боришотҳо иваз мешавад. Дар Сахел қариб ҳеч рустаниҳо мавҷуд нест, дар Судон табиати Саванна ҳукмронӣ мекунад, ҷангалҳои тропикии назди соҳил вуҷуд дорад.
Пеш аз он ки аврупоиҳо ба Африқои Ғарбӣ омаданд, давлатҳои назаррас, аз он ҷумла Гана, Мали ва Сонгай буданд. Дар садаи XV, Португалия ба таъсиси мустамликаҳо худ дар соҳили Гвинеяи оғоз кард, сипас Фаронса ва Британияи Кабир ба тиҷорати ғуломон, махсусан бо Амрико оғоз намуданд.
Гвинея бисёр вақт «қабристони сафед» ҳисобида мешуд. Бемории тропикӣ, аз он ҷумла вараҷа, табларзаи зард ё бемории хоб дар садаи XVIII дар як сол аз 25 то 75 фоизи аҳолии навомадаи аврупоӣ фавтидааст.. Дар солҳои минбаъда,тахминан боз даҳ фоизаш фавтидааст. Бемориҳо, дар натиҷаи парвози шумораи зиёди магасҳои Се-Се ва ҳашаротҳои дигар паҳн мешуданд, илова бар ин, шароити нокифоя дар мавсими боронгариҳо таъсири манфӣ мерасонданд. Дар садаи XX, марзҳои мустамликавии Африқои Ғарбӣ тақвият ёфтааст, аммо солҳои 1960-ум. ҷангҳо барои истиқлол оғоз ёфт.
Африқои Ғарбӣ бо зиддиятҳои байни кишварҳои фаронсазабон ва англисзабон тақсим мешавад, ки на танҳо аз мушкилоти забонӣ, балки аз ақидаҳои гуногун ва ҷаҳонбинӣ низ иборат аст. Алоқаҳои мустамликаҳои собиқ бо метраполияҳои қаблӣ аксар вақт нисбат ба кишварҳои ҳамсоя наздиктаранд. Ҷомеаи Африқои Ғарбӣ ECOWAS ба ҳамгироӣ дар минтақа хидмат мекунад ва кӯшиш мекунад, ки сулҳро дар минтақаҳои гуногуни муқовимат ҳифз кунад: Серра Леоне, Либерия, Кот-д'Ивуар.
Инфраструктураи роҳ на он қадар бад рушд мекунад, роҳҳои оҳан танҳо аз минтақаҳои дохилӣ ба соҳилҳо мераванд ва мероси сиёсати иқтисодии мустамликадорӣ мебошанд. Бандарҳои назарраси Африқои Ғарбӣ: Дакар, Конакри, Абидҷон, Акра, Ломе ва Лагос мебошанд.
Давлатҳои Сехел дар байни кишварҳои камбизоаттарин дар ҷаҳон ва Нигерия, сарфи назар аз захираҳои фаровони нафт, низ дар рушд рӯ ба рӯанд. Дар соҳил, дар соҳаи кишоварзӣ, маҳсулоти кишоварзӣ барои содирот парвариш карда мешавад. Бисёре аз сокинони Африқои Ғарбӣ бо худтаъминкунӣ машғуланд.
Гумон меравад, ки ғуломдорӣ, ибтидои мустамликадорӣ ва савдо бо Аврупо тақсимотро дар Африқои Ғарбӣ дучанд кардааст. Аз ҷумла, минтақаҳое, ки арахисро парвариш мекарданд, фоидаи зиёди моддӣ мегирифтанд. Илова бар ин, талабот барои мутахассисони махсус, масалан, барои дуредгарон, малоҳҳон, дӯзандагон ва поксозон зиёд шудааст. Даромади кишварҳое, ки бо тиҷорати ғуломдорӣ машғул буданд афзоиш ёфт [1].
Дар Африқои Ғарбӣ бештар аз нисфи аҳолии дорои забонҳои африқоӣ зиндагӣ мекунад. Аксарияти онҳо ба гурӯҳҳои Конго-Қардофан ва Афроосиёӣ мансубанд. Фолклори шифоӣ ва меросгузории он, инчунин истифодабарии ниқобҳои ананавӣ ва рақсҳо дар маросимҳои тантанавии маҳаллӣ, барои фарҳанги анъанавии халқҳои дар Саванна ва ҷангалҳои тропикӣ маскунбуда аҳамияти калон дорад.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
