Зира

Зи́ра́^[1][2] (лот. Cumīnum cymīnum) — рустании бисёрсолаи алафии мансуби чатргулҳо.

Зира
Тасвири гиёҳшинохтӣ аз китоби «Köhler’s Medizinal-Pflanzen», 1887
Табақабандии илмӣ
ХАТО: шаблони орояшинохтӣ нест, который должен описывать систематическое положение таксона Cuminum. Гуна: Зира
Номи байнулмилалии илмӣ
Cuminum cyminum L., 1753
Сомонашиносӣ дар Викигуна Тасвирот дар Викианбор ITIS   501839 NCBI   52462 EOL   488085 IPNI   840882-1 TPL   kew-2747364

Тавсифоти гиёҳшинохтӣ

Пояи рост, барги пармонанд, гултӯдаи чатршакл ва гули майдаи сафеди дуҷинса, дони дарозрӯяи хушбӯй дорад. Зира дар кишварҳои Баҳри Миёназамин паҳн гаштааст. Дар Тоҷикистон зира дар доманакӯҳҳо, пасткӯҳҳо, дар нишебиҳои кӯҳ 600 то 2500 м меруяд.

Парвариш

Зира бисёрсола буда, ҳар сол аз лӯндабехаш мерӯяд, инчунин аз тухмаш низ афзойиш меёбад. Дар тамоми Тоҷикистон (ба ғайр аз закзаминҳо ва шӯрзаминҳо) дар кӯҳдоманҳо ва алафзору бешазорҳои кӯҳӣ вомехӯрад. Дони хушбӯйи ин гиёҳ, ки ҳамчунин зира ном дорад, дар баробари яке аз дегафзорҳои (хӯришҳои) асосии пазандагони тоҷик будан, ҳазорҳо сол боз дар байни мардуми мо ҳамчун дармони дардҳои гуногун низ ба кор меравад. Зираро миёнаҳои тобистон баъд аз пухта расидани донаш ва зард шудани пояаш меғундоранд.

Хосиятҳои шифоӣ

Мизоҷаш дар дараҷаи дуввум гарм ва дар саввум хушк аст, вале ба қавли баъзе табибон гармӣ ва хушкиаш дар дараҷаи саввум мебошад.

Зира барои одамони хунукмизоҷ, пирон ва балғаммизоҷон бисёр фоида дорад. Чун инро бо хӯришҳои хушбӯйи таом, масалан, бо шибит ва дорчинӣ, ҳангоми пухтани гӯшти бадҳазм дохил намоянд, онҳоро сабукҳазм, қавӣ мегардонад, дарунро мулоим менамояд, пешобро меронад ва бодҳоро таҳлилдиҳанда мебошад.