ภาษาเวลส์
From Wikipedia, the free encyclopedia
ภาษาเวลส์ (อังกฤษ: Welsh; เวลส์: Cymraeg, [kəmˈraːiɡ] ( ฟังเสียง) หรือ y Gymraeg, [ə ɡəmˈraːiɡ]) เป็นภาษาเคลต์ในกลุ่มย่อยบริตันที่พูดโดยชาวเวลส์ ภาษานี้มีผู้พูดเป็นภาษาแม่ในประเทศเวลส์ ประเทศอังกฤษบางพื้นที่ และใน Y Wladfa (นิคมเวลส์ในจังหวัดชูบุต ประเทศอาร์เจนตินา)[7]
ภาษาเวลส์ | |
---|---|
Cymraeg, y Gymraeg | |
ออกเสียง | [kəmˈraːiɡ] |
ภูมิภาค | สหราชอาณาจักร (ประเทศเวลส์, ประเทศอังกฤษ), ประเทศอาร์เจนตินา (จังหวัดชูบุต) |
ชาติพันธุ์ | ชาวเวลส์ |
จำนวนผู้พูด |
|
ตระกูลภาษา | อินโด-ยูโรเปียน
|
รูปแบบก่อนหน้า | ภาษาบริตันสามัญ
|
ภาษาถิ่น | Gwyndodeg
Powyseg
Dyfedeg
Gwenhwyseg
เวลส์ปาตาโกเนีย
|
ระบบการเขียน |
|
สถานภาพทางการ | |
ภาษาทางการ | ประเทศเวลส์ |
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน | ประเทศอาร์เจนตินา (จังหวัดชูบุต) |
ผู้วางระเบียบ |
|
รหัสภาษา | |
ISO 639-1 | cy |
ISO 639-2 | wel (B) cym (T) |
ISO 639-3 | cym |
Linguasphere | 50-ABA |
ประชากรที่พูดภาษาเวลส์ในประเทศเวลส์ตามสำมะโน ค.ศ. 2021 | |
แผนที่ชุดภาษาใกล้สูญของโลก (2010) ของยูเนสโกจัดให้ภาษาเวลส์เป็นภาษาที่มีความเสี่ยง[6] | |
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด |
ในอดีตมีหลายชื่อในภาษาอังกฤษ ได้แก่ "บริเตน" (British)[8] "Cambrian"[9] "Cambric"[10] และ "Cymric".[11]
ปัจจุบันภาษาเวลส์เป็นภาษาที่อยู่ระหว่างการถูกฟื้นฟู หลังจากที่เสื่อมโทรมมาหลายศตวรรษเพราะการปกครองของอังกฤษ โดยเฉพาะหลังจากการผ่าน พรบ. Laws in Wales Act ในปี ค.ศ. 1535 เพื่อผนวกเวลส์เข้ามาเป็นแผ่นดินเดียวและอยู่ภายใต้ระบบกฎหมายเดียวกันกับอังกฤษ การฟื้นฟูความคิดชาตินิยมในเวลส์ระหว่างศตวรรษที่ 20 โดยเฉพาะการจัดตั้งพรรคชาตินิยมเวลส์ หรือ ไพลด์คัมรี (Plaid Cymru) ในปี ค.ศ. 1925 และสมาคมภาษาเวลส์ในปี 1962 ได้กระตุ้นให้เกิดการฟื้นฟูภาษาเวลส์ขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในปี ค.ศ. 1993 รัฐสภาของสหราชอาณาจักรผ่าน Welsh Language Act 1993 เพื่อรับรองว่าภาษาเวลส์จะได้รับการปฏิบัติเทียบเท่ากับภาษาอังกฤษในภาครัฐอย่างพอสมควรแก่เหตุ และเท่าที่จะเป็นไปได้
แม้ตามสถิติอย่างเป็นทางการจะมีผู้ที่รู้ภาษาเวลส์ราว 7 แสนคนทั่วสหราชอาณาจักร หรือประมาณร้อยละ 19 ของของประชากรเวลส์ แต่ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่ได้รับการศึกษาภาษาเวลส์จากหลักสูตรการศึกษาภาคบังคับในโรงเรียน แต่ไม่ใช่ประชากรที่พูดเวลส์เป็นภาษาแม่ หรือสามารถใช้ภาษาเวลส์ในชีวิตประจำวันได้อย่างคล่องแคล่ว ทำให้แม้ว่าภาษาเวลส์จะมีสถานะเป็นภาษาทางการ (de jure) แต่ภาษาอังกฤษก็ยังคงถูกพูดและใช้อย่างแพร่หลายทั้งในทางการศึกษา ทางเศรษฐกิจ กฎหมาย ทางสังคมและวัฒนธรรม[12]