ภูมรมนเทียร
From Wikipedia, the free encyclopedia
ภูมรมนเทียร (อังกฤษ: Bhumara Temple) เป็นโบสถ์พราหมณ์ที่สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 5-6 ในสมัยคุปตะ สร้างขึ้นบูชาพระศิวะ ตั้งอยู่ใกล้กับสัตนะในรัฐมัธยประเทศ ประเทศอินเดีย[4][3][5] สภาพโบสถ์พราหมณ์ในปัจจุบันอยู่ในสภาพเป็นซากปรักหักพัง กระนั้นบางส่วนยังหลงเหลือประติมากรรมเพียงพอต่อการศึกษาโดยนักวิชาการ มนเทียรนี้ถือเป็นตัวอย่างยุคแรกเริ่มของสถาปัตยกรรมที่มีการสร้างทางเดินประทักษิณปัถ (pradakshina-patha; ทางเดินรอบครรภคฤห์) ในลักษณะมีศูนย์กลางร่วมแบบปิด (enclosed concentric) ทางเข้าไปยังครรภคฤห์ยังประดับด้วยประติมากรรมรูปพระคงคาและพระยมุนา เช่นเดียวกับมนเทียรยุคคุปตะอื่น ๆ[1][6]
ภูมรมนเทียร | |
---|---|
เอกมุขลึงค์, ศตวรรษที่ 5-6 | |
ศาสนา | |
ศาสนา | ศาสนาฮินดู |
เขต | สัตนะ[1] |
เทพ | พระศิวะ, ฯลฯ[2] |
ที่ตั้ง | |
ที่ตั้ง | ภูมระ |
รัฐ | มัธยประเทศ |
ประเทศ | อินเดีย |
พิกัดภูมิศาสตร์ | 24°25′42.1″N 80°38′29.6″E |
สถาปัตยกรรม | |
รูปแบบ | ฮินดูแบบนคร |
เสร็จสมบูรณ์ | ศตวรรษที่ 5-6[3][4] |
เอกมุขลิงค์ (คือ มุขลึงค์ หรือลึงค์ที่มีใบหน้าหน้าเดียว เป็นใบหน้าพระศิวะ) ของมนเทียร เป็นประติมากรรมที่ได้รับการศึกษาอย่างมากในฐานะศิลปะคุปตะ นอกจากนี้ ประติมากรรมนูนต่ำภายในมนเทียร เช่น รูปพระมหิษาสุรมรรทินี (Mahishasura-mardini; พระทุรคา), พระคเณศ, พระพรหม, พระวิษณุ, พระยม, พระกุเวร, พระกรรติเกยะ, พระสูรยะ, พระกามะ ฯลฯ[2][7][8]
ประติมากรรมนูนต่ำรูปพระคเณศที่สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 5 ของมนเทียรยังมีคสามสำคัญมากในฐานะหนึ่งในรูปเคารพที่เก่าแก่ที่สุดของพระคเณศ[9][10]
ประติมากรรมและชิ้นส่วนส่วนใหญ่ของมนเทียรได้รับการเคลื่อนย้ายไปเก็บรักษาตามพิพิธภัณฑ์ โดยเฉพาะพิพิธภัณฑ์อินเดียที่โกลกาตา และพิพิธภัณฑ์อัลลาหาบาด[11][12][13] ส่วนประติมากรรมรูปพระคเณศประทับเคียงศากติได้นำไปเก็บรักษาเป็นสมบัติของพิพิธภัณฑ์วิจิตรศิลป์บอสตันในสหรัฐนับตั้งแต่ทศวรรษ 1920s[14][15]