ประเทศรัสเซีย
ประเทศที่ตั้งอยู่ระหว่างทวีปยุโรปและเอเชีย / From Wikipedia, the free encyclopedia
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
สหพันธรัฐรัสเซีย Росси́йская Федера́ция (รัสเซีย) | |
---|---|
ที่ตั้งของประเทศรัสเซียบนลูกโลก โดยมีดินแดนที่อ้างว่าผนวกจากยูเครนและไครเมียแสดงเป็นสีเขียวอ่อน[lower-alpha 2] | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | มอสโก 55°45′N 37°37′E |
ภาษาราชการ และภาษาประจำชาติ | รัสเซีย[3] |
ภาษาประจำชาติ ที่ถูกรับรอง | ดูที่: ภาษาของประเทศรัสเซีย |
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2010)[4] |
|
ศาสนา (ค.ศ. 2017)[5] |
|
เดมะนิม | ชาวรัสเซีย |
การปกครอง | สหพันธ์สาธารณรัฐกึ่งประธานาธิบดีภายใต้รัฐบาลอำนาจนิยมแบบรวมศูนย์[6][7][8][9][10] |
วลาดีมีร์ ปูติน | |
มีฮาอิล มีชุสติน | |
• ประธาน สภาสหพันธ์ | วาเลนตินา มัตวิเยนโก |
• ประธาน สภาดูมา | วยาเชสลาฟ โวโลดิน |
• ประธานตุลาการ | วยาเชสลาฟ เลเบเดฟ |
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภาสหพันธ์ |
• สภาสูง | สภาสหพันธ์ |
• สภาล่าง | สภาดูมา |
ก่อตั้ง | |
• ก่อตั้งราชวงศ์รูริก | ค.ศ. 862 |
ค.ศ. 879 | |
ค.ศ. 1283 | |
16 มกราคม ค.ศ. 1547 | |
2 พฤศจิกายน ค.ศ. 1721 | |
15 มีนาคม ค.ศ. 1917 | |
30 ธันวาคม ค.ศ. 1922 | |
12 ธันวาคม ค.ศ. 1991 | |
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน | 12 ธันวาคม ค.ศ. 1993 |
18 มีนาคม ค.ศ. 2014 | |
• การแก้ไขรัฐธรรมนูญ ครั้งล่าสุด | 4 กรกฎาคม ค.ศ. 2020 |
พื้นที่ | |
• รวม | 17,098,246 ตารางกิโลเมตร (6,601,670 ตารางไมล์)[11] 17,125,191 ตารางกิโลเมตร (รวมถึงไครเมีย)[12] (อันดับที่ 1) |
13[13] (รวมถึงหนองน้ำ) | |
ประชากร | |
• ค.ศ. 2021 ประมาณ | (อันดับ 9) |
8.4 ต่อตารางกิโลเมตร (21.8 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 181) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | ค.ศ. 2021 (ประมาณ) |
• รวม | 4.328 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ[15] (อันดับที่ 6) |
• ต่อหัว | 29,485 ดอลลาร์สหรัฐ[15] (อันดับที่ 55) |
จีดีพี (ราคาตลาด) | ค.ศ. 2021 (ประมาณ) |
• รวม | 1.710 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ[15] (อันดับที่ 11) |
• ต่อหัว | 11,654 ดอลลาร์สหรัฐ[15] (อันดับที่ 64) |
จีนี (ค.ศ. 2018) | 37.5[16] ปานกลาง · อันดับที่ 98 |
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019) | 0.824[17] สูงมาก · อันดับที่ 52 |
สกุลเงิน | รูเบิลรัสเซีย (₽) (RUB) |
เขตเวลา | UTC+2 to +12 |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | +7 |
โดเมนบนสุด |
รัสเซีย (อังกฤษ: Russia; รัสเซีย: Росси́я, อักษรโรมัน: Rossiya, ออกเสียง: [rɐˈsʲijə] ( ฟังเสียง)) มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า สหพันธรัฐรัสเซีย[lower-alpha 3] เป็นประเทศในยูเรเชียเหนือ และเป็นประเทศใหญ่ที่สุดในโลกด้วยพื้นที่กว่า 17,098,246 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ที่สามารถอยู่อาศัยของโลกถึงหนึ่งในแปด ด้วยประชากรกว่า 146 ล้านคน รัสเซียจึงเป็นชาติมีประชากรมากที่สุดอันดับที่ 9 ของโลก และมากที่สุดในยุโรป[19][20] รัสเซียปกครองด้วยระบอบสหพันธ์สาธารณรัฐกึ่งประธานาธิบดี ประกอบด้วย 89 เขตการปกครอง อาณาเขตของรัสเซียแผ่ข้ามสิบเอ็ดเขตเวลา มีพรมแดนติดกับ 16 ประเทศ ถือเป็นประเทศที่มีพรมแดนติดกับประเทศอื่นมากที่สุดในโลก โดยอาณาเขตครอบคลุมพื้นที่เอเชียเหนือทั้งหมด และพื้นที่กว่า 40% ของยุโรป เมืองหลวงและเมืองขนาดใหญ่ที่สุดคือมอสโก โดยมีเซนต์ปีเตอส์เบิร์กเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมและเป็นเมืองใหญ่อันดับสอง เมืองสำคัญอื่น ๆ ได้แก่ โนโวซีบีสค์, เยคาเตรินบุร์ก, นิจนีนอฟโกรอด, เชเลียบินสค์, ครัสโนยาสค์ และ คาซัน
ประวัติศาสตร์ของชาติเริ่มขึ้นด้วยชาวสลาฟตะวันออก ผู้ถือกำเนิดขึ้นเป็นกลุ่มที่โดดเด่นได้ในยุโรประหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 3 ถึงที่ 8[21] รัฐรุสในสมัยกลาง ซึ่งก่อตั้งและปกครองโดยอภิชนนักรบวารันเจียนและผู้สืบเชื้อสาย เกิดขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 9 ใน พ.ศ. 1531 มีการรับศาสนาคริสต์นิกายออร์โธด็อกซ์จากจักรวรรดิไบแซนไทน์[22] เริ่มต้นการประสมวัฒนธรรมไบแซนไทน์และสลาฟซึ่งนิยามวัฒนธรรมรัสเซียเป็นเวลาอีกสหัสวรรษหน้า[22] ท้ายที่สุด รุสล่มสลายเป็นรัฐขนาดเล็กหลายรัฐ พื้นที่ส่วนใหญ่ของรุสถูกพิชิตโดยการรุกรานของมองโกล และกลายเป็นรัฐบรรณาการของโกลเดนฮอร์ดเร่ร่อน[23] อาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งมอสโกค่อย ๆ รวมราชรัฐรัสเซียในละแวก ได้รับเอกราชจากโกลเดนฮอร์ด และมาครอบงำมรดกทางวัฒนธรรมและการเมืองของเคียฟรุส จนคริสต์ศตวรรษที่ 18 รัสเซียได้ขยายอาณาเขตออกไปอย่างกว้างขวางผ่านการพิชิตดินแดน การผนวก และการสำรวจเป็นของจักรวรรดิรัสเซีย นับเป็นจักรวรรดิใหญ่ที่สุดอันดับสามในประวัติศาสตร์ แผ่จากโปแลนด์ในยุโรปจรดอะแลสกาในอเมริกาเหนือ[24][25]
การปฏิวัติรัสเซียถือเป็นจุดสิ้นสุดของระบอบราชาธิปไตย และจุดเริ่มต้นของสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซียซึ่งกลายเป็นสาธารณรัฐใหญ่ที่สุดและผู้นำในสหภาพโซเวียต เป็นรัฐสังคมนิยมมีรัฐธรรมนูญแห่งแรกของโลกและอภิมหาอำนาจที่ได้การยอมรับ[26] ซึ่งมีบทบาทสำคัญในชัยชนะของฝ่ายสัมพันธมิตรในสงครามโลกครั้งที่สอง[27][28] สมัยโซเวียตได้ประสบความสำเร็จทางเทคโนโลยีที่สำคัญที่สุดของคริสต์ศตรวรรษที่ 20 รวมทั้งการส่งมนุษย์คนแรกขึ้นสู่อวกาศ และผลิตดาวเทียมดวงแรกของโลก และยังเป็นหนึ่งในอภิมหาอำนาจร่วมกับสหรัฐในช่วงสงครามเย็น สหพันธรัฐรัสเซียก่อตั้งขึ้นหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียตใน พ.ศ. 2534 แต่ได้รับการยอมรับสถานะเป็นนิติบุคคลที่สืบทอดจากสหภาพโซเวียต[29] รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ถูกนำมาใช้ภายหลังวิกฤตการณ์รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2536 วลาดีมีร์ ปูติน มีบทบาททางการเมืองอย่างสูงนับตั้งแต่การเลือกตั้งใน พ.ศ. 2543 ประเทศถูกครอบงำโดยลัทธิอำนาจนิยมเบ็ดเสร็จ ปัจจุบันรัสเซียถูกจัดอยู่ในอันดับต่ำในด้านเสรีภาพสื่อและสิทธิมนุษยชน และมีการรับรู้การฉ้อราษฎร์บังหลวงสูง รัสเซียมีส่วนร่วมในสงครามความขัดแย้งกับประเทศเพื่อนบ้านหลายครั้ง รวมถึงการผนวกไครเมียใน พ.ศ. 2557 และการผนวกภาคใต้และภาคตะวันออกของยูเครนซึ่งนำไปสู่การรุกรานยูเครนใน พ.ศ. 2565
รัสเซียมีเศรษฐกิจขนาดใหญ่ที่สุดอันดับที่ 11 ของโลกโดยจีดีพีมูลค่าตลาด หรือใหญ่ที่สุดอันดับที่ 6 โดยความเท่าเทียมกันของอำนาจซื้อ โดยมีงบประมาณทางทหารมากที่สุดอันดับที่ 5 ของโลก รัสเซียเป็นหนึ่งในห้ารัฐอาวุธนิวเคลียร์ที่ได้รับการรับรองและครอบครองคลังแสงอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูงใหญ่ที่สุดในโลก[30] ถือเป็นมหาอำนาจและสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ และยังเป็นสมาชิก กลุ่ม 20 สภายุโรป ความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก องค์การความร่วมมือเซี่ยงไฮ้ สหภาพเศรษฐกิจยูเรเชีย องค์การว่าด้วยความมั่นคงและความร่วมมือในยุโรป องค์การการค้าโลก องค์การสนธิสัญญาความมั่นคงร่วมกัน สหภาพเศรษฐกิจยูเรเชีย และเป็นสมาชิกผู้นำเครือจักรภพรัฐเอกราช อดีตสมาชิกกลุ่ม 7 และมีแหล่งมรดกโลกมากถึง 30 รายการ รัสเซียเป็นหนึ่งในประเทศที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ที่สุดในโลก มีปริมาณแร่ธาตุและพลังงานสำรองใหญ่ที่สุดของโลก[31] และเป็นผู้ผลิตก๊าซธรรมชาติอันดับหนึ่งของโลก[32] เช่นเดียวกับผู้ผลิตน้ำมันอันดับหนึ่งทั่วโลก[33] มีพื้นที่ป่าไม้มากที่สุดในโลก[34] และทะเลสาบในรัสเซียบรรจุน้ำจืดประมาณหนึ่งในสี่ของโลก