ลัทธิอนาคตวงศ์
From Wikipedia, the free encyclopedia
ลัทธิอนาคตวงศ์ เป็นความเชื่อเฉพาะกลุ่มรูปแบบหนึ่งของศาสนาพุทธนิกายเถรวาทในประเทศไทย เกิดขึ้นจากการตีความเนื้อหาของคัมภีร์ อนาคตวงศ์ อันเป็นวรรณกรรมที่แต่งขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18 และไม่ได้ปรากฏในพระไตรปิฎก อันเป็นคัมภีร์สำคัญของศาสนาพุทธ[1] คัมภีร์ดังกล่าวแพร่หลายในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อันรวมถึงประเทศไทยด้วย พวกเขาบูชาพระศรีอริยเมตไตรย พระมาลัย และมีธรรมเนียมการบูชาพระจุฬามณีเจดีย์[2] พวกเขาเชื่อว่าการสละชีวิตเพื่อบูชาพระรัตนตรัยแลกกับพระนิพพานถือเป็นบุญอันใหญ่หลวง ด้วยเหตุนี้ ผู้ที่เลื่อมใสศรัทธาในศาสนาพุทธแนวทางดังกล่าว จึงฆ่าตัวตายหรือทรมานร่างกายตนเองด้วยวิธีการต่าง ๆ เป็นต้นว่า เผาตัวตาย ตัดศีรษะ ใช้ของมีคมทิ่มแทงตนเอง เผามือต่างประทีป ถวายเป็นพุทธบูชา ตามเรื่องราวที่ปรากฏในคัมภีร์ ซึ่งพุทธศาสนิกชนในสมัยนั้นต่างมองว่าเป็นเรื่องที่ควรยกย่อง[3][4][5] บางแห่งถึงกับมีการสร้างรูปปั้นเพื่อเป็นอนุสรณ์ไว้ด้วย[1][6] ทั้ง ๆ ที่คำสอนของศาสนาพุทธมิได้มีคำสอนให้ผู้ใดเสียชีวิตเพื่อแสดงศรัทธาก็ตาม[7][8]
ลัทธิอนาคตวงศ์ได้รับความนิยมมากในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ สาวกของลัทธินี้มีตั้งแต่ชาวบ้าน นักบวช และพระบรมวงศานุวงศ์[6] หลังการก่อตั้งธรรมยุติกนิกายของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอุบัติขึ้น แนวคิดเหตุผลนิยมแพร่หลายอีกครั้ง ลัทธิอนาคตวงศ์จึงลดความสำคัญลงไป และยังทิ้งร่องรอยความเชื่อไว้ในบางท้องถิ่น[9]