แม่น้ำสะแกกรัง

แม่น้ำสะแกกรัง เป็นแม่น้ำสายสำคัญของจังหวัดนครสวรรค์และจังหวัดอุทัยธานี ต้นน้ำเกิดจากเขาปลายห้วยขาแข้งในเขตอำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์^[1] ไหลลงทางทิศเหนือแล้ววกไปทางทิศตะวันออก เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์ กับอำเภอปางศิลาทองและอำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร ไหลลงทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ กลับเข้าเขตอำเภอแม่วงก์และเข้าเขตอำเภอลาดยาว เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์ กับอำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี เข้าเขตอำเภอสว่างอารมณ์ เป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอสว่างอารมณ์กับอำเภอทัพทัน เข้าเขตอำเภอทัพทัน แล้วเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างอำเภอโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ กับอำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี เข้าเขตอำเภอเมืองอุทัยธานี ไปลงแม่น้ำเจ้าพระยาที่บ้านหนองปลามัน ตำบลท่าซุง มีความยาวประมาณ 225 กิโลเมตร^[1]

แม่น้ำสะแกกรัง ห้วยผาแดง, ห้วยเดื่อ, ห้วยแม่วงก์, แม่น้ำแม่วงก์, น้ำแม่วงก์, น้ำวังม้า, ห้วยวังม้า, แม่น้ำวังม้า, แควตากแดด, แม่น้ำตากแดด, แม่น้ำแควตากแดด
แม่น้ำสะแกกรังในเขตตำบลอุทัยใหม่ อำเภอเมืองอุทัยธานี
ที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครสวรรค์, กำแพงเพชร, อุทัยธานี
ลักษณะทางกายภาพ
ต้นน้ำ	เขาปลายห้วยขาแข้ง
• ตำแหน่ง	ตำบลแม่เล่ย์ อำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์
ปากน้ำ	แม่น้ำเจ้าพระยา
• ตำแหน่ง	ตำบลท่าซุง อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
• พิกัด	15°17′50.0″N 100°04′41.5″E
ความยาว	225 กิโลเมตร (140 ไมล์)
ลุ่มน้ำ
ระบบแม่น้ำ	ลุ่มน้ำสะแกกรัง
ลำน้ำสาขา
• ซ้าย	ห้วยอ้อมอ้อ, ห้วยเขาแหลม, คลองปลาอ้าว, คลองวังซ่าน 2, คลองวังซ่าน 1, คลองสำลี, คลองหนองอีเติ่ง, คลองวัดขุมทรัพย์, คลองผีเผา
• ขวา	คลองตลิ่งสูง, ห้วยทราย, คลองวังน้ำขาว, คลองขี้นาค, คลองโพ, ห้วยยา, ห้วยขมิ้น, คลองล่องประพาน, คลองระแวง, คลองท่าโพ, คลองยาง

แม่น้ำสะแกกรังมีหลายชื่อตามท้องถิ่นที่แม่น้ำไหลผ่าน ได้แก่

• ห้วยผาแดง และ ห้วยเดื่อ คือช่วงที่ไหลจากต้นน้ำขึ้นไปทางทิศเหนือก่อนวกไปทางทิศตะวันออก
• ห้วยแม่วงก์ แม่น้ำแม่วงก์ และ น้ำแม่วงก์ คือช่วงที่ไหลเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างจังหวัดกำแพงเพชรกับจังหวัดนครสวรรค์ ไปจนถึงช่วงที่ไหลผ่านเขตอำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์
• น้ำวังม้า ห้วยวังม้า และ แม่น้ำวังม้า คือช่วงที่ไหลผ่านเขตอำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์ และอำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี
• แควตากแดด แม่น้ำตากแดด หรือ แม่น้ำแควตากแดด คือช่วงไหลผ่านเขตอำเภอสว่างอารมณ์ อำเภอทัพทัน และอำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี ไปจนถึงปากคลองหนองอีเติ่ง
• แม่น้ำสะแกกรัง คือช่วงตั้งแต่ปากคลองหนองอีเติ่ง (ที่บ้านหนองอีเติ่ง ตำบลเนินแจง และบ้านจักษา ตำบลสะแกกรัง) ไปจนถึงแม่น้ำเจ้าพระยา

อ้างอิง

1. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เล่ม ๔ (อักษร ย-ฮ) ฉบับราชบัณฑิตยสภา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, 2561.