กรมแพทย์ทหารเรือ

กรมแพทย์ทหารเรือ (อักษรย่อ: พร.^[11][12]; อังกฤษ: Naval Medical Department) เป็นหน่วยงานราชการของกองทัพเรือไทย ที่ดำเนินการเกี่ยวกับการแพทย์และการพยาบาล^{[13][14][15][16]} ซึ่งมีเจ้ากรมแพทย์ทหารเรือคนปัจจุบันคือ พลเรือโท ประทีป ตังติสานนท์ ^[17]ส่วนรองเจ้ากรมแพทย์ทหารเรือ​ประกอบด้วย พลเรือตรี เรวัตร กิจณรงค์ ^[18]พลเรือตรี กิตตินันท์ งามศิลป์^[19]และ พลเรือตรี ปิยวัฒน์ วงษ์วานิช^[20]

กรมแพทย์ทหารเรือ
กรมแพทย์ทหารเรือ
ประเทศ	ไทย
บทบาท	กิจการแพทย์และพยาบาลกองทัพเรือ:[1]  • การรักษาพยาบาล[1]  • การสุขาภิบาล[1]  • อนามัย[1] ฝึกเหล่าทหารแพทย์[1]
กองบัญชาการ	504/54 ถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน แขวงบุคคโล เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร 10600
วันสถาปนา	1 เมษายน พ.ศ. 2433; 135 ปีก่อน (2433-04-01)[2]
ปฏิบัติการสำคัญ	ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้[3][4] ปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง[5] แผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิในเกาะซูลาเวซี พ.ศ. 2561[6] การระบาดทั่วของโควิด-19[7]  • การระบาดทั่วของโควิด-19 ในประเทศไทย[8]
ผู้บังคับบัญชา
เจ้ากรมแพทย์ทหารเรือ	พลเรือโท ประทีป ตังติสานนท์[9]
ผบ.สำคัญ	พลเรือโท นายแพทย์ ยงยุทธ หรัญโต[2] พลเรือโท สุชีพ ช้างเสวก[10]

นอกจากนี้ กรมแพทย์ทหารเรือ ได้ส่งทีมเข้าช่วยเหลือในปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง ร่วมกับหน่วยซีล ที่ซึ่งประสบความสำเร็จ^[21]

ประวัติ

ชุดปฏิบัติการแพทย์ฉุกเฉิน กรมแพทย์ทหารเรือ

กรมแพทย์ทหารเรือได้รับการสถาปนาเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2433 ตามพระราชบัญญัติจัดการกรมยุทธนาธิการ โดยมีชื่อหน่วยคือ "โรงพยาบาลทหารเรือ" ครั้นวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2459 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ยกฐานะหน่วยเป็น "กรมแพทย์พยาบาลทหารเรือ" ซึ่งฐานะและนามของหน่วยได้รับการปรับปรุงให้เหมาะสมตามยุคสมัย กระทั่งปี พ.ศ. 2493 ได้รับการยกฐานะเป็น "กรมแพทย์ทหารเรือ" สังกัดกองทัพเรือ เรื่อยมาถึงปัจจุบัน^[1]

พ.ศ. 2561 พลเรือเอก ลือชัย รุดดิษฐ์ เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งรองผู้บัญชาการทหารเรือ ได้ทำหน้าที่เป็นประธานทอดผ้าป่ามหากุศล เพื่อจัดซื้อเครื่องมือแพทย์แก่โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า กรมแพทย์ทหารเรือ^[22]

ปี พ.ศ. 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานเงิน 2,407,144,487.59 บาท ช่วยโรงพบาบาล 27 แห่ง ซึ่งรวมถึงโรงพยาบาลในสังกัดกรมแพทย์ทหารเรือ เพื่อจัดซื้อเครื่องมือและอุปกรณ์ทางการแพทย์^[23]

หน่วยขึ้นตรงกรมแพทย์ทหารเรือ

• กองบังคับการ พร.
  • แผนกธุรการ กองบังคับการ พร.
  • กองกำลังพล กองบังคับการ พร.
  • กองแผน กองบังคับการ พร.
  • กองโครงการและงบประมาณ กองบังคับการ พร.
  • กองส่งกำลังบำรุง กองบังคับการ พร.
  • ศูนย์พัฒนาขีดสมรรรถนะ พร.
  • สำนักงานจริยธรรมการวิจัย กรมแพทย์ทหารเรือ
• กองการเงิน พร.
• กองสวัสดิการสุขภาพ พร.
• กองเวชสารสนเทศ พร.
• กองเวชกรรมป้องกัน พร.
• กองเวชศาสตร์ใต้น้ำและการบิน พร.
• กองส่งกำลังสายแพทย์ พร.
• กองสนับสนุน พร.
• ศูนย์ทันตกรรม พร.
• ศูนย์วิทยาการ พร.
  • กองวิทยาการ
  • วิทยาลัยพยาบาลกองทัพเรือ
  • โรงเรียนนาวิกเวชกิจ
• โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า พร.
• โรงพยาบาลสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พร.
• โรงพยาบาลทหารเรือกรุงเทพ พร.

หน่วยที่กรมแพทย์ทหารเรือคุมด้านเทคนิค

• โรงพยาบาลอาภากรเกียรติวงศ์ ฐท.สส.
• โรงพยาบาลฐานทัพเรือสงขลา ทรภ.๒
• โรงพยาบาลฐานทัพเรือพังงา ทรภ.๓
• โรงพยาบาลโรงเรียนนายเรือ
• โรงพยาบาลป้อมพระจุลจอมเกล้า ฐท.กท.
• แผนกแพทย์โรงเรียนชุมพลทหารเรือ ยศ.ทร.
• แผนกแพทย์สถานีการบิน กองการบินทหารเรือ กร.
• กองพันพยาบาล กรมสนับสนุน กองพลนาวิกโยธน นย.
• กองพันพยาบาล กรมสนับสนุน สอ.รฝ.
• กองร้อยพยาบาล กองสนับสนุนการช่วยรบ กองบัญชาการปัองกันชายแดนจันทบุรี-ตราด
• หมวดพยาบาล หน่วยส่งกำลังบำรุง ส่วนสนับสนุน หน่วยเฉพาะกิจนาวิกโยธินภาคใต้

กิจกรรมเพื่อสังคม

พ.ศ. 2556 กรมแพทย์ทหารเรือ ร่วมกับกระทรวงสาธารณสุข เพื่อทำการติดตามผู้สัมผัสสารเบนซีนที่จังหวัดระยอง มารับการตรวจสุขภาพตามมาตรฐานติดต่อกัน 5 ปี หลังพบพนักงานเก็บคราบน้ำมันมีค่าสารดังกล่าวสูง^[24]

เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2561 ชุดเวชศาสตร์ใต้น้ำ กรมแพทย์ทหารเรือ เป็นหนึ่งในทีมที่เข้าช่วยเหลือเด็ก ๆ และผู้ช่วยผู้ฝึกสอน ออกจากปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง ร่วมกับหน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ (หน่วยซีล)^[25] จากนั้น ในเดือนตุลาคม กรมแพทย์ทหารเรือได้เป็นหนึ่งในกองกำลังที่เข้าร่วมภารกิจให้การช่วยเหลือ ต่อผู้ประสบภัยจากเหตุแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิในเกาะซูลาเวซี พ.ศ. 2561^[6]

ครั้นในเดือนพฤศจิกายน ของปีเดียวกัน ทางกองทัพเรือไทย ได้จัดศูนย์ช่วยเหลือผู้ประสบภัยทางน้ำเนื่องในวันลอยกระทง ประจำปี 2561 โดยศูนย์ดังกล่าวได้จัดส่งกำลังพลและยุทโธปกรณ์จากกองเรือลำน้ำ กองเรือยุทธการ และชุดแพทย์เคลื่อนที่จากกรมแพทย์ทหารเรือ เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยใน 3 พื้นที่^[26] รวมถึงในเดือนเดียวกันนี้ โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้าได้จัดงานวิ่งการกุศล เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยยากไร้ ที่ขาดแคลนค่าใช้จ่ายส่วนเกินในการผ่าตัด และเพื่อระดมทุนซื้ออุปกรณ์เครื่องมือแพทย์เกี่ยวกับการผ่าตัด^[27]

สำหรับเดือนธันวาคม พ.ศ. 2562 ได้มีนักไตรกีฬาหญิง ซึ่งเป็นตัวแทนโรงพยาบาลสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ กรมแพทย์ทหารเรือ ให้การช่วยเหลือข้าราชการอาวุโสที่หัวใจหยุดเต้น ด้วยการนวดหัวใจ แล้วนำส่งโรงพยาบาลได้อย่างปลอดภัย ก่อนที่เธอจะทำการลงแข่งขัน^[28][29]

รางวัลที่ได้รับ

• พ.ศ. 2558 : ผลงานด้านสิ่งประดิษฐ์ดีเด่น – จากหุ่นช่วยฝึกทำคลอดเสมือนจริงเคลื่อนย้ายได้ โดยโรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า กรมแพทย์ทหารเรือ ในงานนาวีวิจัย 2015^[30]
• พ.ศ. 2560 : ผลงานด้านสิ่งประดิษฐ์ดีเด่น – จากการพัฒนาหุ่นช่วยฝึกปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพ ในงานนาวีวิจัย 2017^[31][32]
• พ.ศ. 2560 : รางวัลชมเชยด้านสิ่งประดิษฐ์ – จากไอซีดีปลอดภัยห่างไกลอุบัติการณ์ ในงานนาวีวิจัย 2017^[31][32]
• พ.ศ. 2560 : รางวัลชมเชยด้านสิ่งประดิษฐ์ – จากเครื่องดูดเสมหะขนาดพกพา ในงานนาวีวิจัย 2017^[31][32]
• พ.ศ. 2560 : รางวัลชมเชยด้านหลักการ – จากสื่อพัฒนาการคิดและการตัดสินใจ ในงานนาวีวิจัย 2017^[31][32]
• พ.ศ. 2562 : รางวัลชมเชยด้านสิ่งประดิษฐ์ – จากเครื่องฝึกหัดการช่วยฟื้นคืนชีพและเครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าชนิดอัตโนมัติ ไทยแลนด์ 4.0 ในงานนาวีวิจัย 2019^[33]
• พ.ศ. 2562 : รางวัลชมเชยด้านการวิจัยและพัฒนาการทางทหารด้านหลัก – จากมัลติมีเดียเพื่อการศึกษา : การส่งเสริมการเรียนรู้ทางการพยาบาลในศตวรรษที่ 21 ในงานนาวีวิจัย 2019^[33]

สิ่งสืบทอด

ตามโรงพยาบาลในสังกัดกรมแพทย์ทหารเรือ ได้มีการปลูกต้นไม้ให้ร่มเงาและความสวยงาม อาทิ ประดู่แดง, ประดู่เหลือง, นนทรี, ปีบ และชมพูพันธุ์ทิพย์ ซึ่งหลายคนให้ความสำคัญต่อกรณีการตัดไม้หวงห้าม^{[34][35][36][37]}

ทำเนียบเจ้ากรมแพทย์ทหารเรือ

1. นาวาเอก โทมัส เฮเวิด เฮส์ (22 กันยายน พ.ศ. 2444 – 20 ธันวาคม พ.ศ. 2452)
2. นาวาโท เบอร์เมอร์ (28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2453 – 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2457)
3. นาวาตรี หลวงวารีโยธารักษ์ (ชื่น อมรเวช) (3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2457 – 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2457)
4. พลเรือตรี หม่อมเจ้าถาวรมงคลวงศ์ ไชยันต์ (14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2457 – 1 มกราคม พ.ศ. 2474)
5. นาวาโท พระชัยสิทธิเวช (เชย ชัยสิทธิเวช) (1 มกราคม พ.ศ. 2474 – หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475)
6. นาวาเอก หลวงจงเวชศาสตร์ (หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 – 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2476)
7. พลเรือตรี เล็ก สุมิตร (14 ธันวาคม พ.ศ. 2476 – 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2489)
8. พลเรือตรี สงวน รุจิราภา (16 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 – 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2494)
9. พลเรือจัตวา หลวงเรืองไวทยวิทยา (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2494 – 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2496)
10. พลเรือตรี หลวงสุวิชานแพทย์ (1 มกราคม พ.ศ. 2498 – 31 ธันวาคม พ.ศ. 2500)
11. พลเรือตรี กมล ชัมพุนท์พงศ์ (1 มกราคม พ.ศ. 2501 – 31 ธันวาคม พ.ศ. 2502)
12. พลเรือโท สนิท โปษะกฤษณะ (1 มกราคม พ.ศ. 2503 – 19 ธันวาคม พ.ศ. 2514)
13. พลเรือโท อรุณ รัตตะรังสี (20 ธันวาคม พ.ศ. 2514 – 30 กันยายน พ.ศ. 2515)
14. พลเรือโท โกเมท เครือตราชู (1 ตุลาคม พ.ศ. 2515 – 30 กันยายน พ.ศ. 2517)
15. พลเรือโท ลักษณ์ บุญศิริ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2517 – 30 กันยายน พ.ศ. 2519)
16. พลเรือโท พิริยะ โหตรภวานนท์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2519 – 30 กันยายน พ.ศ. 2521)
17. พลเรือโท บรรยงค์ ถาวรามร (1 ตุลาคม พ.ศ. 2521 – 30 กันยายน พ.ศ. 2526)
18. พลเรือโท ฉายแสง ณ นคร (1 ตุลาคม พ.ศ. 2526 – 30 กันยายน พ.ศ. 2527)
19. พลเรือโท สรวุฒิ วีรบุตร (1 ตุลาคม พ.ศ. 2527 – 30 กันยายน พ.ศ. 2530)
20. พลเรือโท พนิต ศรียาภัย (1 ตุลาคม พ.ศ. 2530 – 30 กันยายน พ.ศ. 2532)
21. พลเรือโท ฉันท์ กลกิจโกวินท์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2532 – 30 กันยายน พ.ศ. 2535)
22. พลเรือโท อรุณ เอื้อไพบูลย์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2535 – 30 กันยายน พ.ศ. 2536)
23. พลเรือโท ดำรงศักดิ์ เสียงพิบูลย์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2536 – 30 กันยายน พ.ศ. 2539)
24. พลเรือโท ไพบูลย์ ศรีเทพ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2539 – 30 กันยายน พ.ศ. 2542)
25. พลเรือโท จุติ เฉลิมเตียรณ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2542 – 30 กันยายน พ.ศ. 2544)
26. พลเรือโท วีระจิตต์ ชูจินดา (1 ตุลาคม พ.ศ. 2544 – 30 กันยายน พ.ศ. 2546)
27. พลเรือโท ยงยุทธ หรัญโต (1 ตุลาคม พ.ศ. 2546 – 30 กันยายน พ.ศ. 2549)
28. พลเรือโท สุรพล ภูยานนท์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2549 – 30 กันยายน พ.ศ. 2551)
29. พลเรือโท สุริยา ณ นคร (1 ตุลาคม พ.ศ. 2551 – 30 กันยายน พ.ศ. 2553)
30. พลเรือโท สุชีพ ช้างเสวก (1 ตุลาคม พ.ศ. 2553 – 30 กันยายน พ.ศ. 2555)
31. พลเรือโท ชุมพล เทียมชัย (1 ตุลาคม พ.ศ. 2555 – 30 กันยายน พ.ศ. 2556)
32. พลเรือโท กิติพัฒน์ วัฒนาวงศ์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2556 – 30 กันยายน พ.ศ. 2557)
33. พลเรือโท พันเลิศ แกล้วทนงค์ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2557 – 30 กันยายน พ.ศ. 2558)
34. พลเรือโท คณิน ชุมวรฐายี (1 ตุลาคม พ.ศ. 2558 – 30 กันยายน พ.ศ. 2560)
35. พลเรือโท สมคิด ทิมสาด (1 ตุลาคม พ.ศ. 2560 – 30 กันยายน พ.ศ. 2561)
36. พลเรือโท พรชัย แย้มกลิ่น (1 ตุลาคม พ.ศ. 2561 – 30 กันยายน พ.ศ. 2562)
37. พลเรือโท วิชัย มนัสศิริวิทยา (1 ตุลาคม พ.ศ. 2562 – 30 กันยายน พ.ศ. 2564)
38. พลเรือโท ชลธร สุวรรณกิตติ (1 ตุลาคม พ.ศ. 2564 – 30 กันยายน พ.ศ. 2566)
39. พลเรือโท^[38] ณัฐ อิศรางกูร ณ อยุธยา​^[39] (1 ตุลาคม พ.ศ. 2566 – ปัจจุบัน)

ยศทหารเป็นยศขณะดำรงตำแหน่งและในวงเล็บเป็นระยะเวลาที่ดำรงตำแหน่ง