กองพันปฏิบัติการพิเศษ กรมรบพิเศษที่ 3

กองพันปฏิบัติการพิเศษ กรมรบพิเศษที่ 3 (พัน.ปพ. รพศ.3) หรือชื่อที่รู้จักโดยทั่วไป คือ ฉก. 90 เป็นหน่วยทหารปฏิบัติการพิเศษ ขึ้นตรงต่อกรมรบพิเศษที่ 3 (กรม รพศ.3) หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ กองทัพไทย

กองพันปฏิบัติการพิเศษ
กรมรบพิเศษที่ 3
สถาปนา	กองพันปฏิบัติการพิเศษ (2567 – ปัจจุบัน)​ กองพันปฏิบัติการพิเศษรักษาพระองค์ (2562 – 2567)​ กองพันปฏิบัติการพิเศษ (? – 2562) กองปฏิบัติการพิเศษ (2550 – ?) กองร้อยปฏิบัติการพิเศษ (2529 – 2550) หน่วยปฏิบัติการพิเศษเฉพาะกิจ 90 (2527 – 2529) ชุดโจมตี 81 (2524 – 2527)
ประเทศ	ไทย
รับใช้	หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ
เหล่า	กองทัพบกไทย
รูปแบบ	หน่วยรบพิเศษ หน่วยปฏิบัติการพิเศษ
บทบาท	การยุทธ์เคลื่อนที่ทางอากาศ อารักขาใกล้ชิด การยุทธ์พื้นที่ระยะประชิด การต่อต้านการก่อการร้าย การปฏิบัติภารกิจโดยตรง ชิงตัวประกัน การตีโฉบฉวย การปฏิบัติการพิเศษ การปฏิบัติการปกปิด การเเทรกเเซงก่อการร้าย การรบยุทธ์วิธีการปลอมตัวเพื่อชิงตัวประกัน
กำลังรบ	กองพัน - กองร้อย
ขึ้นต่อ	กรมรบพิเศษที่ 3 ทางยุทธการ ศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการก่อการร้ายสากล กองบัญชาการกองทัพไทย
กองบัญชาการ	ค่ายเอราวัณ ตำบลเขาสามยอด อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี 15000
สมญา	ฉก. 90 กองพันปิศาจ Unsung Heroes
คำขวัญ	กล้าหาญ, เด็ดเดี่ยว, รวดเร็ว
วันสถาปนา	24 กรกฎาคม
ปฏิบัติการสำคัญ	สงครามเย็น การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศมาเลเซีย (ค.ศ. 1968–1989) เหตุปะทะชายแดนไทย–เวียดนาม สมรภูมิบ้านร่มเกล้า สงครามยาเสพติด ความขัดแย้งภายในพม่า การยุทธ เนิน 9631 สงครามต่อต้านการก่อการร้าย ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย กรณีพิพาทพรมแดนไทย–กัมพูชา การสลายการชุมนุมที่แยกราชประสงค์ พ.ศ. 2553 ปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวง เหตุกราดยิงที่จังหวัดนครราชสีมา พ.ศ. 2563
เว็บไซต์	https://www.facebook.com/sof3rd/?locale=th_TH
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บัญชาการปัจจุบัน	พ.อ. พงษ์พัฒน์ ธรรมโส
ผบ.สำคัญ	พล.ท. วัฒนา ฉัตรรัตนแสง

ประวัติ

แรกเริ่มก่อตั้งใน พ.ศ. 2524 ก่อตั้งโดยกองพลที่ 1 รักษาพระองค์ ในนาม "AT-81" โดยการใช้กำลังพลจากหน่วยขึ้นตรงจากกองพลเดียวกัน เข้ารับการฝึกการปราบปรามการก่อการร้ายสากล (หลักสูตรการรบในเมือง) เป็นระยะเวลา 10 สัปดาห์ มีจำนวน 3 รุ่นคือ

• รุ่นที่ 1 ชุด A, B เข้ารับการฝึกจากหน่วย หน่วยปฏิบัติการพิเศษทางอากาศ จำนวน 42 นาย
• รุ่นที่ 2 ชุด C, D เข้ารับการฝึกจากหน่วย หน่วยปฏิบัติการพิเศษทางอากาศ จำนวน 42 นาย
• รุ่นที่ 3 ชุด E, F เข้ารับการฝึกจากหน่วยอิสราเอล จำนวน 40 นาย กำลังพลดังกล่าวหมุนเวียนทำหน้าที่เตรียมพร้อม จำนวน 3 ชุด ๆ ละ 20 วัน

พ.ศ. 2527 ได้ย้ายการบังคับบัญชาจากกองพลที่ 1 รักษาพระองค์ มาขึ้นการบังคับบัญชากับกองทัพบก โดยมีชื่อว่า "หน่วยปฏิบัติการเฉพาะกิจ 90" ใช้รหัสย่อว่า "ฉก.90" เป็นหน่วยที่ขึ้นตรงกับกองทัพบก มีผู้บัญชาการทหารบกเป็นผู้สั่งการโดยตรง โดยมีที่ตั้งชั่วคราวอยู่ที่ กองร้อยลาดตระเวนระยะไกลที่ 1 กองพลที่ 1 รักษาพระองค์ มีกำลังพลที่ผ่านการฝึกสมัครใจย้ายตามหน่วย จำนวน 60 นาย และรับสมัครเพิ่มเติมจาก กองร้อยลาดตระเวนระยะไกลที่ 1 กองพลทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ จำนวน 15 นาย และคัดเลือกจาก นักเรียนนายสิบ ศูนย์การทหารราบ จำนวน 21 นาย

พ.ศ. 2529 ได้บรรจุมอบเป็นหน่วยขึ้นการบังคับบัญชาโดยตรงกับ หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ และใช้นามหน่วยว่า "กองร้อยปฏิบัติการพิเศษ" โดยได้ย้ายที่ตั้งหน่วยชั่วคราวจากร้อย กองร้อยลาดตระเวนระยะไกลที่ 1 กองพลที่ 1 รักษาพระองค์ มาเข้าที่ตั้งหน่วยชั่วคราว ณ กรมรบพิเศษที่ 1 ค่ายวชิราลงกรณ์ อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี

พ.ศ. 2535 หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ ได้บรรจุมอบให้เป็นหน่วยขึ้นการบังคับบัญชาโดยตรงของกองพันจู่โจม และเมื่อ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2535 กองร้อยปฏิบัติการพิเศษ ได้เคลื่อนย้ายหน่วยจากที่ตั้งชั่วคราว ค่ายวชิราลงกรณ์ ไปเข้าที่ตั้งปกติถาวร บริเวณบ้านน้ำจั้น ตำบลเขาสามยอด อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2537

พ.ศ. 2543 หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ ปิดการบรรจุกำลังพลและปรับการบังคับบัญชาหน่วยจาก หน่วยขึ้นตรงกองพันจู่โจม เป็นหน่วยขึ้นตรงกรมรบพิเศษที่ 3 ให้เรียกนามหน่วยว่า "กองร้อยปฏิบัติการพิเศษ" เครื่องหมายสังกัด "รพ.ศ. 3" โดยมีพิธีมอบการบังคับบัญชาเมื่อ 6 มีนาคม พ.ศ. 2544

ต่อมา พ.ศ. 2550 กองทัพบกได้ดำเนินการปรับปรุงโครงสร้างการจัด หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษ ให้พร้อมรับภัยคุกคามจากสถานการณ์การก่อการร้าย ซึ่งมีการขยายตัวมากขึ้น โดยได้ปรับขยายโครงสร้างของหน่วยจากเดิม “กองร้อยปฏิบัติการพิเศษ” เป็น “กองปฏิบัติการพิเศษ ” เพื่อให้รองรับภารกิจและเพิ่มขีดความสามารถในการต่อต้านการก่อการร้ายได้อย่างทันสมัยและมีประสิทธิภาพ^[1]

ปัจจุบันได้ขยายขนาดกำลังหน่วยเป็นกองพัน และได้รับสถาปนาเป็นหน่วยทหารรักษาพระองค์ในปี พ.ศ. 2562^[2][3] และปรับออกจากหน่วยทหารรักษาพระองค์เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2567^[4]

ภารกิจ

กองพันปฏิบัติการพิเศษรักษาพระองค์ รองรับหน้าที่การปฏิบัติการพิเศษ และภารกิจพิเศษภายใต้การบังคับบัญชาโดยตรงต่อกรมรบพิเศษที่ 3​^[5][6] เมื่อมีสถานการณ์ก่อการร้ายจะเป็นหน่วยขึ้นการบังคับบัญชาต่อศูนย์ต่อต้านการก่อการร้ายสากล สังกัดกองบัญชาการกองทัพไทย^[7]

อาวุธ

ชื่อรุ่น	เเบบ	กระสุน	ประเทศ	หมายเหตุ
ปืนพก
Heckler & Koch USP	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ	.45 เอซีพี	เยอรมนี
CZ 75	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ	9×19 มม. พาราเบลลัม	เชโกสโลวาเกีย
SIG Sauer P226	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ	9×19 มม. พาราเบลลัม	เยอรมนี
Glock 17	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ	9×19 มม. พาราเบลลัม	ออสเตรีย
Glock 18	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ	9×19 มม. พาราเบลลัม	ออสเตรีย
Glock 19	ปืนพกกึ่งอัตโนมัติ	9×19 มม. พาราเบลลัม	ออสเตรีย
ปืนกลมือ
Heckler & Koch MP5	ปืนกลมือ	9×19 มม. พาราเบลลัม	เยอรมนี	ใช้ในการฝึกพื้นที่เเคบ เเละปฏิบัติงานจริง
Heckler & Koch UMP	ปืนกลมือ	9×19 มม. พาราเบลลัม	เยอรมนี	ใช้ในการฝึกพื้นที่เเคบ เเละปฏิบัติงานจริง
FN P90	ปืนกลมือ	5.7×28 มม.	เบลเยียม	ใช้ในการฝึกพื้นที่เเคบ
ปืนเล็กยาวจู่โจม
Steyr AUG	ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	ออสเตรีย	ใช้ในการฝึกซ้อมยิงส่วนใหญ่
Heckler & Koch G36	ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	เยอรมนี	ใช้ในการฝึกซ้อมยิงส่วนใหญ่
SAR 21	ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	สิงคโปร์	ใช้ปฏิบัติหน้าที่ของกองร้อยพิเศษชายเเดน
M4A1 Carbine	ปืนเล็กสั้นจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	สหรัฐ	ใช้เป็นปืนหลักในการซ้อม เเละ ปฏิบัติงานจริง
CAR-15	ปืนเล็กสั้นจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	สหรัฐ	ใช้เป็นปืนในการฝึกซ้อมทั่วไป
FN SCAR-L	ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	เบลเยียม	ใช้เป็นปืนหลักในการซ้อม
Colt M4	ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	สหรัฐ	ใช้เป็นปืนหลักในการซ้อม เเละ ปฏิบัติงานจริง
Colt M5	ปืนเล็กยาวจู่โจม	5.56×45 มม. นาโต	สหรัฐ	ใช้เป็นปืนหลักในการซ้อม เเละ ปฏิบัติงานจริง
ปืนไรเฟิลซุ่มยิง และ ปืนไรเฟิลพลแม่นปืน
SR-25	ปืนไรเฟิลพลแม่นปืน	7.62×51 มม. นาโต	สหรัฐ	ใช้ในการฝึกซ้อมเเละปฏิบัติงานซุ่มยิง
M82 Barrett	ปืนไรเฟิลพลแม่นปืน	12.7×99 มม. นาโต	สหรัฐ	ใช้ในการฝึกซ้อมเเละปฏิบัติงานซุ่มยิง
AW 50	ปืนไรเฟิลพลแม่นปืน	12.7×99 มม. นาโต	สหราชอาราจักร	ใช้ในการฝึกซ้อมเเละปฏิบัติงานซุ่มยิง

ดูเพิ่ม

• หน่วยบัญชาการสงครามพิเศษทางเรือ กองเรือยุทธการ
• กรมปฏิบัติการพิเศษ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน