วิกิพีเดีย:คู่มือการเขียน/การทับศัพท์ภาษาอิตาลี

การทับศัพท์ภาษาอิตาลีในที่นี้เป็นหลักการทั่วไปที่กำหนดตามราชบัณฑิตยสถาน (ปัจจุบันคือสำนักงานราชบัณฑิตยสภา) สำหรับศัพท์บางคำที่มีการอ่านออกเสียงผิดไปจากปรกติ ให้ถือการทับศัพท์ตามการออกเสียงของคำนั้น

หลักทั่วไป

1. สระ ให้ถอดตามการออกเสียงในพจนานุกรมภาษาอิตาลี ตามปรกติสระที่เรียงกันตั้งแต่ 2 ตัวขึ้นไป จะออกเสียงแยกกันเสมอ เว้นแต่สระที่เรียงกันอยู่นั้นมีสระ i หรือ u ผสมอยู่และไม่ได้ลงเสียงหนักที่ i หรือ u ในกรณีนี้จะออกเสียงเป็นเสียงสระผสม การเทียบเสียงสระภาษาไทยให้เป็นไปตามตารางเทียบเสียงสระภาษาอิตาลี เช่น

bravo = บราโว

mese = เมเซ

libro = ลีโบร

ora = โอรา

uccello = อุชเชลโล

maestro = มาเอสโตร

luogo = ลูโอโก

fiore = ฟีโอเร

laico = ไลโก

dai = ได

2. พยัญชนะ ให้ถอดเป็นพยัญชนะไทยตามหลักเกณฑ์ในตารางเทียบเสียงพยัญชนะภาษาอิตาลี เช่น

letto = เลตโต

3. ตัวอักษรภาษาอิตาลี ในการเขียนตัวย่อ ใช้ดังนี้

A = อา	B = บี	C = ชิ
D = ดี	E = เอ	F = เอฟเฟ
G = จี	H = อักกะ	I = อี
J [1] = อีลุงกา	K [1] = คัปปา	L = เอลเล
M = เอมเม	N = เอนเน	O = โอ
P = ปี	Q = คุ	R = แอร์เร
S = เอซเซ	T = ตี	U = อู
V = วู, วี	W [1] = วูดอปปียา	X [1] = อิกซ์
Y [1] = อิปซีลอน	Z = เซตา

4. หลักเกณฑ์อื่น ๆ เช่น การใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต ไม้ไต่คู้ เครื่องหมายวรรณยุกต์ ให้ถือตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์ภาษาอังกฤษ

ตารางเทียบเสียงสระภาษาอิตาลี

สระ	ใช้	ตัวอย่าง
A
a (ไม่มีตัวสะกด)	อา	bravo = บราโว
a (มีตัวสะกด)	อะ (—ั)	gatto = กัตโต
à	อะ	dà = ดะ
ai	อาอี	Caino = กาอีโน
ai (ไม่ลงเสียงหนักที่ i)	ไอ	laico = ไลโก
au	อาอู	paura = ปาอูรา
au (ไม่ลงเสียงหนักที่ u)	เอา	aula = เอาลา
สระ	ใช้	ตัวอย่าง
E
e	เอ	mese = เมเซ
é	เอะ	perché = แปร์เกะ
è	แอะ	caffè = กัฟแฟะ
ei	เออี	deismo = เดอีสโม
ei (ไม่ลงเสียงหนักที่ i)	เอย์	dei = เดย์
er (เมื่อ r ไม่ได้เป็น พยัญชนะต้นของ พยางค์ถัดไป)	แอร์	ferro = แฟร์โร
สระ	ใช้	ตัวอย่าง
I
i (ไม่มีตัวสะกด)	อี	libro = ลีโบร
i (มีตัวสะกด)	อิ	Filippo = ฟีลิปโป
ì	อิ	lunedì = ลูเนดิ
หมายเหตุ (1) i ที่ตามหลัง g และ c และมีสระอื่นตามหลัง ถ้าไม่ได้ลงเสียงหนักที่ i [2] จะไม่ออกเสียง เนื่องจากเป็นเพียงเครื่องหมายบอกว่า g ออกเสียง จ และ c ออกเสียง ช เช่น Giuseppe = จูเซปเป Giotto = จอตโต Boccaccio = บอกกัชโช (2) ia, ie, io และ iu ที่ลงเสียงหนักเฉพาะที่ i หรือ u ตัวใดตัวหนึ่ง ให้ออกเสียงแยกกัน เช่น via = วีอา mie = มีเอ mio = มีโอ fiume = ฟีอูเม (3) ia, ie, io และ iu ที่มีสระอื่นนำหน้าหรืออยู่ต้นศัพท์ จะไม่ลงเสียงหนักที่ i หรือ u ให้ถอดเป็น ยา เย โย และ ยู ตามลำดับ เช่น Iacopo = ยาโกโป paia = ปายา baie = บาเย paio = ปาโย Paiuolo = ปายูโอโล (4) ia ที่ตามหลังพยัญชนะ และไม่ลงเสียงหนักทั้งที่ i และ a ให้ถอดเป็น เอีย เช่น Venezia = เวเนเซีย
สระ	ใช้	ตัวอย่าง
O
o (ไม่มีตัวสะกด)	โอ	ora = โอรา
o (มีตัวสะกด)	ออ	cotto = กอตโต
ò	เอาะ	però = เปเราะ
oi	โออี	stoico = สโตอีโก
or (เมื่อ r ไม่ได้เป็น พยัญชนะต้นของ พยางค์ถัดไป)	ออร์	Sforza = สฟอร์ซา
สระ	ใช้	ตัวอย่าง
U
u (ไม่มีตัวสะกด)	อู	tu = ตู
u (มีตัวสะกด)	อุ	uccello = อุชเชลโล
ù	อุ	virtù = วีร์ตุ
ui	อุย	suicida = ซุยชีดา