จักรพรรดินีจี้

จักรพรรดินีจากสกุลอูลาน่าล่า (อูลาน่ารา) (จีน: 繼皇后烏拉那拉氏 Jì huánghòu wūlā nà lā shì; 11 มีนาคม ค.ศ. 1718^[1] – 19 สิงหาคม ค.ศ. 1766^[2]) หรือที่รู้จักกันในไทยว่า "จี้ฮองเฮา" จากภาพยนตร์ชื่อดังเรื่อง องค์หญิงกำมะลอ เป็นพระอัครมเหสีพระองค์ที่สองในจักรพรรดิเฉียนหลง^[3]

จักรพรรดินีอูลาน่ารา
La Concubine (1750) โดยนักบวชคาทอลิกชาวฝรั่งเศส Jean Denis Attiret อ้างว่าเป็นพระบรมสาทิศลักษณ์ของจักรพรรดินีอูลาน่ารา (เดิมอ้างว่าเป็นซูเจียหวงกุ้ยเฟย์)
จักรพรรดินีราชวงศ์ชิง
ครองตำแหน่ง	2 กันยายน ค.ศ. 1750 – 19 สิงหาคม ค.ศ. 1766
ก่อนหน้า	จักรพรรดินีเสี้ยวเสียนฉุน
ถัดไป	จักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย
ประสูติ	11 มีนาคม ค.ศ. 1718(1718-03-11)[1]
สวรรคต	19 สิงหาคม ค.ศ. 1766(1766-08-19) (48 ปี)[2] พระราชวังต้องห้าม ปักกิ่ง
ฝังพระศพ	สุสาน Yu สุสานหลวงตะวันออกแห่งราชวงศ์ชิง
คู่อภิเษก	จักรพรรดิเฉียนหลง (สมรส 1734)
พระราชบุตร	หย่งฉี, เจ้าชายแห่งเป่ย์เล่อ พระราชธิดาไม่ทราบพระนาม หยงจิ่ง
ราชวงศ์	น่ารา (那拉氏; ตามประสูติ) อ้ายซินเจว๋หลัว (愛新覺羅氏; หลังสมรส)
พระราชบิดา	นาร์บู
ศาสนา	พุทธวัชรยาน

พระชนม์ชีพช่วงต้น

วันประสูติของพระนางยังคงเป็นข้อพิพาท โดยหนังสือ Four Genealogies of the Qing Royal House ระบุว่าพระนางประสูติในช่วงเดือน 2 ไม่ทราบปีทางจันทรคติ^[4] และหนังสือสมัยใหม่อย่างน้อยหนึ่งเล่มระบุว่าพระนามประสูติในวันที่ 10 เดือน 2 ปีที่ 57 ของรัชสมัยจักรพรรดิคังซี^[a][3] พระนางประสูติแด่น้าเอ่อปู (นาร์บู) ผู้เป็น niru ejen หรือผู้ช่วยนายทหาร^[4]

ก่อนที่หงลี่ขึ้นครองราชย์ใน ค.ศ. 1735 จักรพรรดิยงเจิ้ง พระราชบิดา ทรงแต่งตั้งพระนางน่าราเป็นพระชายารอง (เช่อฝูจิ้น)^[5] ทราบกันว่าพระนางน่าราได้รับความโปรดปรานจากหงลี่ในช่วงเวลานี้^[3] หลังยงเจิ้งสวรรคต หงลี่ขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิเฉียนหลง ส่วนพระนางน่าลาได้รับพระอิสริยยศเป็น "เสียนเฟย์" (嫻妃) เมื่อวันที่ 23 มกราคม ค.ศ. 1738^[6] ลักษณะนิสัยที่น่าพอพระทัยของพระนางทำให้พระพันปีหลวงฉงชิ่ง พระราชมารดาของจักรพรรดิเฉียนหลง ทรงชื่นชอบพระนางด้วย^[5] และในวันที่ 9 ธันวาคม ค.ศ. 1745 พระนางได้รับการเลื่อนฐานันดรศักดิ์เป็น "เสียนกุ้ยเฟย์" (嫻貴妃)^[7]

พระอัครมเหสีพระองค์ที่สองในจักรพรรดิเฉียนหลง

ในปีเฉียนหลงที่ 13 จักรพรรดินีเซี่ยวเสียนฉุน พระอัครมเหสีพระองค์แรกในจักรพรรดิเฉียนหลงสวรรคต ทำให้จักรพรรดิเฉียนหลงเสียพระทัยมาก และเพราะยังอยู่ในช่วงไว้ทุกข์ ไทเฮาจึงให้แต่งตั้ง เสียนกุ้ยเฟย ขึ้นเป็น เสียนหวงกุ้ยเฟย เพื่อให้พระนางดูแลวังหลังแทนเสมอจักรพรรดินี คือควบคุมวังหลัง 6 วังใหญ่ หลังจากการไว้ทุกข์ตามโบราณราชประเพณี คือ 2 ปี จักรพรรดิเฉียนหลงจึงเฉลิมพระยศพระนางให้เป็นจักรพรรดินีซึ่งเป็นฮองเฮาพระองค์ที่สองในรัชกาลเฉียนหลงตามพระประสงค์ของไทเฮา ต่อมาทรงตัดพระเกศาของพระองค์เอง การที่ตัดผมชาวแมนจูถือว่าการตัดผมนั้นเป็นการไว้ทุกข์ให้กับผู้ใหญ่ในครอบครัวของตนหรือของสามี ซึ่งในตอนนั้นพระราชมารดาของจักรพรรดิเฉียนหลงยังมีพระชนม์ชีพอยู่จึงอาจถือเป็นการแช่งพระราชมารดาของพระองค์ จักรพรรดิเฉียนหลงจึงยึดตราประทับจักรพรรดินี แต่ยังคงให้พระนางอยู่ในตำแหน่งจักรพรรดินี หลังจากนั้นไม่เกินปีพระนางก็สิ้นพระชนม์ โดยงานพระศพถูกจัดในขั้นหวงกุ้ยเฟย แต่ถึงอย่างนั้นงานศพของพระนางถูกจัดอย่างเรียบง่ายไม่สมฐานะเท่าใด พระศพของพระนางถูกฝังในสุสานชิงตะวันออกและไม่ได้ถูกฝังในโถงเดียวกันกับจักรพรรดิเฉียนหลง แต่ถูกฝังร่วมกันกับ ฉุนฮุ่ยหวงกุ้ยเฟย และหลักฐานที่เกี่ยวกับพระนางถูกทำลายจนเกือบหมดเหลือเพียงรูปเหมือนที่วาดตอนพระนางอยู่ในตำแหน่งเฟย

สิ้นพระชนม์

พระนางสิ้นพระชนม์ในเดือน 7 ปีที่ 31 ของรัชสมัยเฉัยนหลง^[b] กระนั้น วันที่พระนางสวรรคตอย่างแน่นอนยังคงเป็นข้อพิพาท ร่างประวัติศาสตร์ราชวงศ์ชิงที่มีปัญหาเรื่องความแม่นยำและความน่าเชื่อถือ ระบุว่าพระนางสิ้นพระชนม์ในวัน Jiawu^[c] ส่วนผลงานสมัยใหม่หลายแห่งมักระบุรายการการสิ้นพระชนม์ของพระนางว่าเกิดขึ้นในวันที่ 14 เดือน 7^[d][8]

พระนางทรงพระประชวรอย่างหนักมากอยู่แล้วในเดือน 6 ของปีเดียวกัน^[e] แต่ถึงแม้เธอจะป่วย เฉียนหลงก็ไม่ได้ชะลอการเสด็จไปที่ประทับฤดูร้อนในเฉิงเต๋อ^[9]

ในช่วงที่พระนางสิ้นพระชนม์ จักรพรรดิเฉียนหลงกำลังออกล่าสัตว์ประจำปีที่เขตล่าสัตว์มู่หลาน (木蘭圍場, ปัจจุบันอยู่ในเขตปกครองตนเองเหวย์ฉ่าง แมนจู และมองโกล)^[10] แทนที่จะยุติการเดินทางของพระองค์ทันทีเพื่อมุ่งหน้ากลับพระราชวังต้องห้าม พระองค์ทรงสั่งให้หย่งฉี พระราชโอรสองค์ที่ 12 (พระราชโอรสแท้ ๆ ของจักรพรรดินีเลี้ยง)^[9] ให้เสด็จกลับพระราชวังเพื่อจัดการพระราชพิธีศพ

พระอิสริยยศ

• ในรัชสมัยจักรพรรดิคังซี (ครองราชย์ ค.ศ. 1661–1722):
  • พระนางน่าลา (那拉氏)
• ในรัชสมัยจักรพรรดิยงเจิ้ง (คอรงราชย์ ค.ศ. 1722–1735):
  • เช่อฝูจิ้น (側福晉; ตั้งแต่ 2 ธันวาคม 1734)
• ในรัชสมัยจักรพรรดิเฉียนหลง (คอรงราชย์ ค.ศ. 1735–1796):
  • เสียนเฟย์ (嫻妃; ตั้งแต่ 23 มกราคม 1738) พระมเหสีอันดับ 4
  • เสียนกุ้ยเฟย์ (嫻貴妃; ตั้งแต่ 9 ธันวาคม 1745) พระมเหสีอันดับ 3
  • หฺวางกุ้ยเฟย์ (皇貴妃; ตั้งแต่ 20 พฤษภาคม 1749) พระมเหสีอันดับ 2
  • จักรพรรดินี (皇后; ตั้งแต่ 2 กันยายน 1750)

พระราชโอรสธิดา

• ในฐานะจักรพรดรินี:
  • หย่งฉี (永璂) เจ้าชายแห่งเป่ย์เล่อ (貝勒; 7 มิถุนายน ค.ศ. 1752 – 17 มีนาคม ค.ศ. 1776) พระราชโอรสองค์ที่ 12 ของจักรพรรดิเฉียนหลง^[11][12]
  • พระราชธิดาไม่ทราบพระนาม (23 กรกฎาคม ค.ศ. 1753 – 1 มิถุนายน ค.ศ. 1755) พระราชธิดาองค์ที่ 5 ของจักรพรรดิเฉียนหลง^[11]
  • หยงจิ่ง (永璟; 22 มกราคม ค.ศ. 1756 – 7 กันยายน ค.ศ. 1757) พระราชโอรสองค์ที่ 13 ของจักรพรรดิเฉียนหลง^[11]

หมายเหตุปีจีน

แหล่งข้อมูลประวัติศาสตร์หลายแห่งจาก Step Empress ใช้ปฏิทินจีนโบราณร่วมกับระบบชื่อรัชสมัย วันที่ปฏิทินเกรกอรีดัดแปลงโดยใช้ตัวแปลงวันที่ที่พัฒนาโดย Academia Sinica ในประเทศไต้หวัน

1. 11 มีนาคม ค.ศ. 1718
2. อยู่ในช่วง 6 สิงหาคมถึง 3–4 กันยายน ค.ศ. 1766
3. 31 สิงหาคม ค.ศ. 1766
4. 19 สิงหาคม ค.ศ. 1766
5. อยู่ในช่วง 7 กรกฎาคมถึง 5 สิงหาคม ค.ศ. 1766