ท่านผู้หญิง

ท่านผู้หญิง ในอดีตใช้เป็นคำนำหน้าชื่อภรรยาเอกของ เจ้าพระยา ปัจจุบันเป็นคำนำหน้าชื่อ สตรีสามัญชนทุกคน ที่ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายใน ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) และชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) ถือเป็นเกียรติที่พระมหากษัตริย์ไทยพระราชทานแก่สตรีผู้นั้นเป็นกรณีพิเศษ มิได้ขอพระราชทานโดยรัฐบาล

ประวัติ

การใช้คำนำหน้าชื่อสตรีในอดีตนั้นมีการระบุเกี่ยวพันกับบรรดาศักดิ์ของสามีที่ได้รับพระราชทานจากพระมหากษัตริย์ แม้ปัจจุบันจะไม่มีการขอพระราชทานบรรดาศักดิ์ให้ข้าราชการแล้ว แต่สตรีผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ก็ยังสมควรได้รับคำยกย่องอยู่ โดยอนุโลมไม่ต้องยึดถือบรรดาศักดิ์ของสามีเป็นเกณฑ์^[1]

สตรีสามัญชนที่สมรสหรือเคยสมรส หากได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าตั้งแต่ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษถึงปฐมจุลจอมเกล้า มีคำนำหน้าชื่อว่า "ท่านผู้หญิง" ยกเว้นพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายในและสตรีที่เป็นหม่อมห้ามพระราชวงศ์ หากได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าชั้นใดก็ตาม ไม่ต้องเปลี่ยนคำนำหน้าพระนามหรือชื่อ^[2] ส่วนสตรีสามัญชนที่มิได้สมรส หากได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าชั้นใดก็ตาม ก็จะมีคำหน้านามว่า "คุณ"^[3]

ต่อมาในวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2565 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สตรีทุกคนที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้าและชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ ใช้คำนำหน้าชื่อว่า "ท่านผู้หญิง" ทั้งหมด แม้ไม่เคยสมรส^[4]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2416 เนื่องในโอกาสฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 90 ปี ให้ใช้แพรแถบสีชมพูอันเป็นสีของวันอังคาร ซึ่งเป็นวันพระราชสมภพ โดยเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายใน ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า มีจำนวน 20 สำรับ และทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ มีจำนวน 100 ดวง ดังนั้น จำนวนท่านผู้หญิงจึงมีจำนวนไม่เกิน 120 คน

ท่านผู้หญิงที่ยังมีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน

ท่านผู้หญิงที่ยังมีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน (เรียงลำดับตามปีที่ได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์)

ปีที่ได้รับ	ชื่อ	อ้างอิง
พ.ศ. 2521	ท่านผู้หญิงกุณฑี ไกรฤกษ์	[5]
	ท่านผู้หญิงเกนหลง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
พ.ศ. 2525	ท่านผู้หญิงบุษบา สธนพงศ์ (หม่อมราชวงศ์บุษบา กิติยากร)	[6]
พ.ศ. 2529	ท่านผู้หญิงทัศนาวลัย ศรสงคราม	[7]
พ.ศ. 2533	ท่านผู้หญิงเพ็ญศรี วัชโรทัย (หม่อมหลวงเพ็ญศรี ศรีธวัช)	[8]
พ.ศ. 2534	ท่านผู้หญิงฉัตรแก้ว นันทาภิวัฒน์ (หม่อมราชวงศ์ฉัตรแก้ว ดิศกุล)	[9]
	ท่านผู้หญิงนราวดี ชัยเฉนียน (หม่อมหลวงนราวดี ทวีวงศ์)
	ท่านผู้หญิงเพ็ชรา เตชะกัมพุช
	ท่านผู้หญิงอังกาบ บุณยัษฐิติ
	ท่านผู้หญิงวิระยา ชวกุล
	ท่านผู้หญิงวรุณยุพา สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
พ.ศ. 2535	ท่านผู้หญิงสุนามัน ประนิช	[10]
	ท่านผู้หญิงมณฑินี มงคลนาวิน
พ.ศ. 2539	ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ	[11]
	ท่านผู้หญิงอรนุช อิศรางกูร ณ อยุธยา
	ท่านผู้หญิงอรสา ล่ำซำ
พ.ศ. 2540	ท่านผู้หญิงลดาวัลย์ สมันตรัฐ	[12]
	ท่านผู้หญิงวิลาวัณย์ วีรานุวัตติ์
พ.ศ. 2541	ท่านผู้หญิงวราพร ปราโมช ณ อยุธยา	[13]
	ท่านผู้หญิงธิดา เศวตศิลา
	ท่านผู้หญิงบุตรี วีระไวทยะ (หม่อมราชวงศ์บุตรี กฤดากร)
	ท่านผู้หญิงวรามาส สุนทรภัค
	ท่านผู้หญิงพรรณวดี จุฑารัตนกุล
	ท่านผู้หญิงภรณี มหานนท์
	ท่านผู้หญิงสุภรภ์เพ็ญ หลวงเทพนิมิต
พ.ศ. 2542	ท่านผู้หญิงจีริกัญญา โชติกเสถียร (หม่อมราชวงศ์จีริกัญญา กิติยากร)	[14]
	ท่านผู้หญิงรวิจิตร์ สุวรรณบุบผา (หม่อมราชวงศ์รวิจิตร์ วรวรรณ)
พ.ศ. 2543	ท่านผู้หญิงวงศ์พรรณ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา	[15]
	ท่านผู้หญิงอินทิรา พลธร
	ท่านผู้หญิงนภกานต์ สุวรรณจินดา (หม่อมราชวงศ์นภกานต์ สวัสดิวัตน์)
	ท่านผู้หญิงสารภี มิ่งเมือง (หม่อมหลวงสารภี สนิทวงศ์)
พ.ศ. 2544	ท่านผู้หญิงถวิกา สารสิน	[16]
	ท่านผู้หญิงจันทิมา พึ่งบารมี
พ.ศ. 2546	ท่านผู้หญิงสุจิตคุณ สารสิน (หม่อมราชวงศ์สุจิตคุณ กิติยากร)	[17]
	ท่านผู้หญิงวิวรรณ เศรษฐบุตร (หม่อมราชวงศ์วิวรรณ วรวรรณ)
	ท่านผู้หญิงเหมือนจิต ภิรมย์ภักดี (หม่อมราชวงศ์เหมือนจิต ประวิตร)
	ท่านผู้หญิงกอบกุล อุบลเดชประชารักษ์
พ.ศ. 2547	ท่านผู้หญิงสุธาวัลย์ เสถียรไทย	[18]
	ท่านผู้หญิงอารียา มาลากุล ณ อยุธยา
	ท่านผู้หญิงศรีรัศมิ์ สุวะดี	[19]
พ.ศ. 2548	ท่านผู้หญิงสุวรรณี พัฒน์พงศ์พานิช	[20]
พ.ศ. 2550	ท่านผู้หญิงจิตรวดี จุลานนท์	[21]
	ท่านผู้หญิงภรณี ล่ำซำ
พ.ศ. 2562	ท่านผู้หญิงพลอยไพลิน เจนเซน	[22]
	ท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน
	ท่านผู้หญิงสินีนาถ วงศ์วชิราภักดิ์ (เจ้าคุณพระสินีนาถ พิลาสกัลยาณี)	[23]
	ท่านผู้หญิงระกา นาคะชาต	[24]
	ท่านผู้หญิงจำลอง แววพานิช
พ.ศ. 2567	ท่านผู้หญิงอรอนงค์ ปิยนาฏวชิรพัทธ์
พ.ศ. 2568	ท่านผู้หญิงวิมล ทองพายัพ
	ท่านผู้หญิงสุชาดา วรทรัชต์

ดูเพิ่ม

• คุณหญิง
• รายพระนามและรายนามผู้ได้รับพระราชทานปฐมจุลจอมเกล้า
• รายพระนามและรายนามผู้ได้รับพระราชทานทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ฝ่ายใน)