พระพรหมมุนี (แย้ม อุปวิกาโส)

พระพรหมมุนี นามเดิม แย้ม ฉายา อุปวิกาโส เป็นพระภิกษุในคณะธรรมยุติกนิกาย พระราชาคณะเจ้าคณะรองหนกลาง อดีตเจ้าอาวาสวัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร

ประวัติ

พระพรหมมุนี มีนามเดิมว่าแย้ม เกิดเมื่อวันอาทิตย์ที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2408 ตรงกับวันแรม 2 ค่ำ เดือน 12 ปีฉลู ภูมิลำเนาอยู่บ้านพลูหลวง จังหวัดสุพรรณบุรี ปีมะแม พ.ศ. 2426 ขณะอายุได้ 19 ปี ได้บวชเป็นสามเณรที่วัดราชประดิษฐฯ โดยมีสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (สา ปุสฺสเทโว) เป็นพระอุปัชฌาย์ ศึกษาพระปริยัติธรรมกับอาจารย์รอดจนอายุครบอุปสมบท จึงได้อุปสมบท ณ วัดราชประดิษฐฯ โดยมีสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สา ปุสฺสเทโว) เป็นพระอุปัชฌาย์ แล้วศึกษาพระปริยัติธรรมกับพระอุปัชฌาย์บ้าง กับอาจารย์บุศย์บ้าง

ท่านเข้าสอบพระปริยัติธรรมครั้งแรกในปีระกา พ.ศ. 2428 แต่แปลตกไม่ได้เป็นเปรียญ ต่อมาในปีขาล พ.ศ. 2433 สอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยค และในปีมะแม พ.ศ. 2438 แปลได้เพิ่มอีก 3 ประโยครวมเป็นเปรียญธรรม 6 ประโยค

สมณศักดิ์

• พระครูสมุห์ ฐานานุกรมในสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (สา ปุสฺสเทโว)
• พระครูสังฆวิจารณ์ ฐานานุกรมในสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (สา ปุสฺสเทโว)
• พระครูธรรมรูจี ฐานานุกรมในสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (สา ปุสฺสเทโว)
• พระครูธรรมราต ฐานานุกรมในสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (สา ปุสฺสเทโว)
• พระครูวรวงศา ฐานานุกรมในสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (สา ปุสฺสเทโว)
• พระครูธรรมกถาสุนทร ฐานานุกรมในสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว)
• พระครูปลัดอวาจีคณานุสิชฌน์ ฐานานุกรมในสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว)
• 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442 เลื่อนเป็นพระราชาคณะที่ พระอวาจีคณานุสิชฌน์ สังฆอิศริยาลังการ วิจารณกิจโกศล วิมลสังฆนายก ปิฎกธรรมรักขิต^[1]
• 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2455 เลื่อนเป็นพระราชาคณะผู้ใหญ่ที่ พระเทพกวีศรีวิสุทธิดิลก ตรีปิฎกบัณฑิต ยติคณิศร บวรสังฆารามคามวาสี^[2]
• 30 ธันวาคม พ.ศ. 2463 เลื่อนเป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมปาโมกข์ ยุตโยคญาณดิลก ไตรปิฎกธารี ธรรมวาทียติคณิศร บวรสังฆารามคามวาสี^[3]
• 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 เลื่อนเป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองอรัญวาสีที่ พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ญาณวิสุทธิ์จริยาปรินายก ตรีปิฎกคุณาลังการ นานาสถานราชคมนีย์ สาธุการีธรรมากร สุนทรศีลาทิขันธ์^[4]
• 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 เลื่อนเป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองหนกลางที่ พระพรหมมุนีศรีวิสุทธิญาณ ตรีปิฎกธรรมาลังการวิภูษิต มัชฌิมคณิศร บวรสังฆารามคามวาสีสังฆนายก^[5]

มรณภาพ

พระพรหมมุนี อาพาธด้วยโรคอัมพาต มรณภาพเมื่อวันที่ 16 ตุลาคม พ.ศ. 2474 เวลา 04.35 น. สิริอายุได้ 65 ปี 345 วัน พรรษา 47 เวลา 18.00 น. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ เสด็จไปสรงน้ำศพพระราชทาน และเชิญศพลงลองในตั้งบนแว่นฟ้า 2 ชั้น ประกอบโกศแปดเหลี่ยม และโปรดให้พระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมเวลากลางคืนมีกำหนด 3 วัน^[6]