พระมหินทเถระ

มิหึทุ มหรหตนฺ วหนฺเส (สิงหล: මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ; 285 – 205 ปีก่อนคริสต์กาล) หรือในภาษาไทยนิยมใช้รูป พระมหินทเถระ เป็นพระภิกษุจากอินเดียผู้นำศาสนาพุทธไปเผยแผ่ในศรีลังกาเป็นครั้งแรก^[1] พระมหินทะเป็นเจ้าชายโมรยะ บุตรองค์แรกของพระเจ้าอโศกกับพระชายา พระนางเทวี พระเชษฐา (พี่ชาย) ของพระสังฆมิตตาเถรี

อรหัต พระมหินทเถระ
මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේ
ส่วนบุคคล
เกิด	285 ปี ก่อนคริสต์กาล อุชไชนี อวันติราษฏระ จักรวรรดิโมรยะ (ปัจจุบันคืออำเภออุชไชนะ ประเทศอินเดีย)
มรณภาพ	205 ปี ก่อนคริสต์กาล (พรรษา 79  – 80) อาณาจักรอนุราธปุระ (ปัจจุบันอยู่ในประเทศศรีลังกา)
สาเหตุการเสียชีวิต	ชราภาพ
ที่ฝังศพ	ศรีลังกา
ศาสนา	ศาสนาพุทธ
บุพการี	พระเจ้าอโศก (บิดา) พระนางเทวี (มารดา)
นิกาย	เถรวาท
รู้จักจาก	ผู้เผยแผ่ศาสนาพุทธเถรวาทสู่ศรีลังกาเป็นครั้งแรก

ท่านถูกส่งมาเป็นพระธรรมทูตยังอาณาจักรอนุราธปุระ ประทับอยู่ที่มิหินตเล ต่อมาท่านได้ปฏิบัติจนบรรลุอรหันต์

ในพุทธพงศาวดารทีปวงศ์และมหาวงศ์บันทึกว่าพระมหินทะได้เสด็จมายังลังกาและเปลี่ยนศาสนาให้แก่กษัตริย์เทวานัมปิยติสสะ^[2] หลักฐานทางวรรณกรรมและจากจารึกทำให้สามารถสรุปได้ว่าศาสนาพุทธเริ่มแพร่หลายในศรีลังกาในศตวรรษที่ 3 ซึ่งตรงกับช่วงชีวิตของพระมหินทเถระ^[2] ในจารึกที่พบที่อารามราชคละยืนยันว่าท่านเดินทางมาลังกา และจำพรรษาในลังกาจนมรณภาพ^[3] ในมหาวงศ์ระบุว่าพระมหินทะ บุตรของพระเจ้าอโศก เดินทางมายังลังกา และเป็นพระเชษฐาของพระสังฆมิตตา ภิกษุณีที่เดินทางมายังลังกาพร้อมหน่อต้นศรีมหาโพธิ^[4]