พระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร)

พระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร) (22 มิถุนายน พ.ศ. 2415 – 15 ธันวาคม พ.ศ. 2488) ผู้สร้างโรงเรียนเศรษฐบุตรบำเพ็ญและโรงเรียนสตรีเศรษฐบุตรบำเพ็ญ ผู้สร้างโรงแรมปาร์คนายเลิศ และเป็นผู้ริเริ่มรถโดยสารประจำทางในประเทศไทย โดยเปิดบริการรถเมล์นายเลิศ หรือรถเมล์ขาว เมื่อ พ.ศ. 2428 ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาภักดีนรเศรษฐ ถือศักดินา ๑๐๐๐ เมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2468^[1]

พระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ เศรษฐบุตร)
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	22 มิถุนายน พ.ศ. 2415 บ้านปลายสะพานวัดบพิตรพิมุข ปากคลองโอ่งอ่าง จังหวัดพระนคร
อสัญกรรม	15 ธันวาคม พ.ศ. 2488 (73 ปี)
บิดา	นายชื่น เศรษฐบุตร
มารดา	นางทิพย์ เศรษฐบุตร
คู่สมรส	คุณหญิงสิน ภักดีนรเศรษฐ
บุตร-ธิดา	ท่านผู้หญิง เลอศักดิ์ สมบัติศิริ
ด ค ก

ประวัติ

นายเลิศ เศรษฐบุตร เกิดที่บ้านปลายสะพานวัดบพิตรพิมุข ปากคลองโอ่งอ่าง จังหวัดพระนคร เป็นบุตรคนที่ 2 ของนายชื่น และนางทิพย์ เศรษฐบุตร มีพี่ชาย 1 คน คือ มหาอำมาตย์โท พระยานรเนติบัญชากิจ (ลัด เศรษฐบุตร) และน้องสาว 1 คน ชื่อ ละม่อม ^[2] และเป็นญาติผู้พี่ของพระยาภิรมย์ภักดี (บุญรอด เศรษฐบุตร) และนายสวัสดิ์ เศรษฐบุตร (บิดาของสอ เสถบุตร)^[3]

นายเลิศ เป็นที่มาของคำสแลงในสมัยก่อนที่ว่า เลิศสมันเตา ที่แปลว่า วิเศษสุด นายเลิศเคยติดบุหรี่อย่างหนักแต่ต่อมาเลิกได้และเอาเงินที่ประหยัดไปช่วยเหลือนักเขียน ^[4]

• สร้างโรงเรียนเศรษฐบุตรบำเพ็ญ , โรงเรียนสตรีเศรษฐบุตรบำเพ็ญ และโรงเรียนวัดหนองจอก (ภักดีนรเศรษฐ)
• เปิดบริการรถเมล์นายเลิศ หรือรถเมล์ขาว

ยศและบรรดาศักดิ์

• 3 ธันวาคม พ.ศ. 2455 นายภักดีนารถ หุ้มแพรผู้ช่วยในกรมมหาดเล็ก ถือศักดินา 300^[5]
• 8 ธันวาคม 2460 – พระภักดีนรเศรษฐ ถือศักดินา 600^[6]
• 12 ธันวาคม พ.ศ. 2460 หุ้มแพร^[7]
• 24 ธันวาคม 2460 – เข้ารับพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์^[8]
• จ่าโท
• 28 กันยายน พ.ศ. 2461 พันจ่า^[9]
• 23 ธันวาคม พ.ศ. 2462 เรือตรี^[10]
• 27 กุมภาพันธ์ 2467 – เรือโทเสือป่า^[11]
• 19 กันยายน พ.ศ. 2468 จ่าพิเศษ^[12]
• 24 กันยายน พ.ศ. 2468 พระยาภักดีนรเศรษฐ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2465 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)^[13]
• พ.ศ. 2461 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์มงกุฎไทย (จ.ม.)^[14]
• พ.ศ. 2467 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 4 (ว.ป.ร.4)^[15]