Loading AI tools
ภาษาหลักของประเทศญี่ปุ่น จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ภาษาญี่ปุ่น (คันจิ: 日本語 ฮิรางานะ: にほんご／にっぽんご[1][2][3] โรมาจิ: Nihongo, Nippongo ทับศัพท์: นิฮงโงะ, นิปปงโงะ, [ɲihoŋŋo, ɲippoŋŋo[1][2]] (
ฟังเสียง)) เป็นภาษาราชการของประเทศญี่ปุ่นโดยพฤตินัย[4][หมายเหตุ 1] ปัจจุบันมีผู้ใช้เป็นภาษาแม่ทั่วโลกประมาณ 125 ล้านคนโดยเป็นผู้อาศัยอยู่ในประเทศญี่ปุ่นประมาณ 124 ล้านคน และมีผู้ใช้เป็นภาษาที่สองประมาณ 120,000 คน[5] นอกจากนี้ รัฐอาเงาร์ สาธารณรัฐปาเลา ยังได้กำหนดให้ภาษาญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในภาษาราชการร่วมกับภาษาปาเลาและภาษาอังกฤษ[6][หมายเหตุ 2]
| ภาษาญี่ปุ่น | |
|---|---|
| 日本語 にほんご／にっぽんご ニホンゴ／ニッポンゴ nihongo/nippongo | |
 | |
| ออกเสียง | /nihoNɡo/, /niQpoNgo/: [ɲihoŋŋo], [ɲippoŋŋo][1][2] |
| ประเทศที่มีการพูด | ญี่ปุ่น |
| ชาติพันธุ์ | ชาวญี่ปุ่น (ยามาโตะ) |
| จำนวนผู้พูด | ประมาณ 125 ล้านคน (2022) |
| ตระกูลภาษา | ญี่ปุ่น
|
| รูปแบบก่อนหน้า | ญี่ปุ่นเก่า
|
| ระบบการเขียน | |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ |  ญี่ปุ่น (โดยพฤตินัย) ปาเลา(ในรัฐอาเงาร์) |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-1 | ja |
| ISO 639-2 | jpn |
| ISO 639-3 | jpn |
| Linguasphere | 45-CAA-a |
 | |
ภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษารูปคำติดต่อที่มีลักษณะทางวากยสัมพันธ์หรือการเรียงลำดับคำในประโยคแบบ ประธาน-กรรม-กริยา (subject-object-verb: SOV) แม้ว่าที่จริงแล้วลำดับคำจะมีความยืดหยุ่นในระดับหนึ่งก็ตาม[8] มีโครงสร้างพยางค์ที่ไม่ซับซ้อนและส่วนใหญ่เป็นพยางค์เปิด (open syllable)[9] คำศัพท์ที่ใช้ในภาษาญี่ปุ่นมีทั้งคำญี่ปุ่นดั้งเดิม เรียกว่า "วาโงะ" (ญี่ปุ่น: 和語 โรมาจิ: Wago) คำที่มาจากภาษาจีน เรียกว่า "คังโงะ" (ญี่ปุ่น: 漢語 โรมาจิ: Kango) คำที่มาจากภาษาต่างประเทศ เรียกว่า "ไกไรโงะ" (ญี่ปุ่น: 外来語 โรมาจิ: Gairaigo) และคำที่ประกอบด้วยคำจากสองประเภทขึ้นไป เรียกว่า "คนชูโงะ" (ญี่ปุ่น: 混種語 โรมาจิ: Konshugo)[10][หมายเหตุ 3] ภาษาญี่ปุ่นมีระบบการเขียนที่ใช้อักษรหลายประเภทร่วมกัน ได้แก่ อักษรฮิรางานะและอักษรคาตากานะ (พัฒนามาจากอักษรมันโยงานะ) เป็นตัวอักษรแสดงหน่วยเสียง (phonograph) ระดับพยางค์ และอักษรคันจิซึ่งเป็นตัวอักษรแสดงหน่วยคำ (logograph)[12] ส่วนอักษรโรมันหรือโรมาจินั้นปัจจุบันมีการใช้ที่จำกัด เช่น ข้อความบนป้ายสาธารณะตามท้องถนน ชื่อและนามสกุลบนหนังสือเดินทาง และการป้อนข้อมูลเข้าคอมพิวเตอร์[13]
| สระหน้า (front) |
สระกลาง (central) |
สระหลัง (back) | |
|---|---|---|---|
| สระปิด (close) |
i | u | |
| สระระดับกลาง (mid) |
e | o | |
| สระเปิด (open) |
a |
| ฐานริมฝีปากทั้งสอง | ฐานปุ่มเหงือก | ฐานปุ่มเหงือก-เพดานแข็ง | ฐานเพดานแข็ง | ฐานเพดานอ่อน | ฐานลิ้นไก่ | ฐานเส้นเสียง | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| เสียงกัก | ไม่ก้อง | p | t | k | (ʔ) | |||
| ก้อง | b | d | g | |||||
| เสียงนาสิก | m | n | (ɲ) | (ŋ) | (ɴ) | |||
| เสียงรัวลิ้น | (r) | |||||||
| เสียงลิ้นกระทบ | ɾ | |||||||
| เสียงเสียดแทรก | ไม่ก้อง | ɸ | s | ɕ | (ç) | (x) | h | |
| ก้อง | (β) | z | ʑ | (ɣ) | (ɦ) | |||
| เสียงกักเสียดแทรก | ไม่ก้อง | (t͡s) | (t͡ɕ) | |||||
| ก้อง | (d͡z) | (d͡ʑ) | ||||||
| เสียงเปิด (เสียงเลื่อน) |
j | ɰ (w) | ||||||
| เสียงเปิดข้างลิ้น | (l) |
เสียงพยัญชนะควบกล้ำ (consonant cluster) ในภาษาญี่ปุ่นปรากฏเฉพาะตำแหน่งต้นพยางค์ สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ /Cy/ กับ /Cw/
เขียนแทนหน่วยเสียงได้ด้วยอักษร N ใหญ่ (/N/) เป็นเสียงที่ปรากฏในตำแหน่งท้ายพยางค์และมีการกลมกลืนเสียง (assimilation) กับเสียงที่อยู่รอบข้าง[22] ในระบบการเขียนปัจจุบันแทนเสียงด้วยตัวอักษร 「ん」／「ン」 เสียงพยัญชนะท้ายนาสิกแบ่งเป็นหน่วยเสียงย่อยได้ดังนี้[14][17]
| ตัวอย่างคำ | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด[หมายเหตุ 10] | ความหมาย | |
|---|---|---|---|---|
| เสียงนาสิก ริมฝีปาก: [m] | 散歩（さんぽ） | /saNpo/ | [samːpo] | เดินเล่น |
| เสียงนาสิก ปุ่มเหงือก: [n] | 本当（ほんとう） | /hoNtoː/ | [honːtoː] | จริง |
| เสียงนาสิก (หน้า) เพดานแข็ง: [ɲ] | 筋肉（きんにく） | /kiNniku/ | [kʲiɲːɲikɯ] | กล้ามเนื้อ |
| เสียงนาสิก เพดานอ่อน: [ŋ] | 頑固（がんこ） | /gaNko/ | [gaŋːko] | ดื้อรั้น |
| เสียงนาสิก ลิ้นไก่: [ɴ] | 不満（ふまん） | /humaN/ | [ɸɯmaɴː] | ไม่พอใจ |
| เสียงสระนาสิก: [Ṽ] | 千円（せんえん） | /seNen/ | [seẽeŋː] | หนึ่งพันเยน |
เขียนแทนหน่วยเสียงได้ด้วยอักษร Q ใหญ่ (/Q/) เป็นเสียงที่ปรากฏในตำแหน่งท้ายพยางค์และออกเสียงโดยซ้ำเสียงพยัญชนะต้นของพยางค์ถัดไปตามกระบวนการทางสัทวิทยาที่เรียกว่าการซ้ำเสียง (gemination)[23] ทำให้เสียงพยัญชนะเหล่านี้กลายเป็นเสียงพยัญชนะยาว (long consonant)[14][16] ในระบบการเขียนปัจจุบันแทนเสียงด้วยตัวอักษร 「つ」／「ツ」 ขนาดเล็ก: 「っ」／「ッ」
| เสียงพยัญชนะที่ซ้ำ | ตัวอย่างคำ | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
| เสียงกัก ริมฝีปาก ไม่ก้อง: [p] | 一歩（いっぽ） | /iQpo/ | [ipːo] | หนึ่งก้าว |
| เสียงกัก ปุ่มเหงือก ไม่ก้อง: [t] | 夫（おっと） | /oQto/ | [otːo] | สามี |
| เสียงกัก เพดานอ่อน ไม่ก้อง: [k] | 真っ赤（まっか） | /maQka/ | [makːa] | สีแดงสด |
| เสียงเสียดแทรก ปุ่มเหงือก ไม่ก้อง: [s] | 実際（じっさい） | /zyiQsai/ | [d͡ʑisːai̯] | ความเป็นจริง |
| เสียงเสียดแทรก ปุ่มเหงือก-เพดานแข็ง ไม่ก้อง: [ɕ] | 雑誌（ざっし） | /zaQsi/ | [d͡zaɕːi] | นิตยสาร |
โดยปกติแล้ว เสียงพยัญชนะซ้ำ /Q/ เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดกับเสียงพยัญชนะไม่ก้องเท่านั้น ยกเว้นคำทับศัพท์ภาษาต่างประเทศบางคำที่อาจจะพบการซ้ำเสียงพยัญชนะก้อง อีกทั้งยังพบการซ้ำเสียงพยัญชนะเสียดแทรก [ɸ, ç, h] (เสียงพยัญชนะของอักษรวรรค は) ในคำทับศัพท์ภาษาต่างประเทศบางคำด้วย
| เสียงพยัญชนะที่ซ้ำ | ตัวอย่างคำ | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
| เสียงกัก ริมฝีปาก ก้อง: [b] | ウェッブ | /weQbu/ | [webːɯ] | เว็บ (ภาษาอังกฤษ: "web") |
| เสียงกัก ปุ่มเหงือก ก้อง: [d] | ベッド | /beQdo/ | [bedːo] | เตียงนอน (ภาษาอังกฤษ: "bed") |
| เสียงกัก เพดานอ่อน ก้อง: [g] | バッグ | /baQgu/ | [bagːɯ] | กระเป๋า (ภาษาอังกฤษ: "bag") |
| เสียงเสียดแทรก ริมฝีปาก ไม่ก้อง: [ɸ] | ワッフル | /waQfuru/ | [waɸːɯɾɯ] | ขนมรังผึ้ง (ภาษาอังกฤษ: "waffle") |
| เสียงเสียดแทรก เพดานแข็ง ไม่ก้อง: [ç] | チューリッヒ | /tyuːriQhi/ | [t͡ɕɯːçːi] | เมืองซือริช (ภาษาเยอรมัน: "Zürich") |
| เสียงเสียดแทรก เส้นเสียง ไม่ก้อง: [h] | マッハ | /maQha/ | [mahːa] | เลขมัค (ภาษาเยอรมัน: "Mach") |
อย่างไรก็ตาม คนญี่ปุ่นมีแนวโน้มที่จะออกเสียงโดยเปลี่ยนจากเสียงก้องเป็นเสียงไม่ก้องอยู่หลายคำ เช่น [bedːo] → [betːo], [bagːɯ] → [bakːɯ] บ่อยครั้งที่ป้ายหรือโฆษณาสะกดคำโดยใช้อักษรเสียงไม่ก้องแทน เช่น 「バッグ」 เป็น 「バック」 [14][24]
| -a | -i | -u | -e | -o | -ya | -yu | -yo |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| あ
a [a] |
い
i [i] |
う
u [ɯ] |
え
e [e] |
お
o [o] |
|||
| か
ka [ka] |
き
ki [kʲi] |
く
ku [kɯ] |
け
ke [ke] |
こ
ko [ko] |
きゃ
kya [kja] |
きゅ
kyu [kjɯ] |
きょ
kyo [kjo] |
| さ
sa [sa] |
し
si [ɕi] |
す
su [sɯ] |
せ
se [se] |
そ
so [so] |
しゃ
sya [ɕa] |
しゅ
syu [ɕɯ] |
しょ
syo [ɕo] |
| た
ta [ta] |
ち
ti [t͡ɕi] |
つ
tu [t͡sɯ] |
て
te [te] |
と
to [to] |
ちゃ
tya [t͡ɕa] |
ちゅ
tyu [t͡ɕɯ] |
ちょ
tyo [t͡ɕo] |
| な
na [na] |
に
ni [ɲi] |
ぬ
nu [nɯ] |
ね
ne [ne] |
の
no [no] |
にゃ
nya [ɲa] |
にゅ
nyu [ɲɯ] |
にょ
nyo [ɲo] |
| は
ha [ha] |
ひ
hi [çi] |
ふ
hu [ɸɯ] |
へ
he [he] |
ほ
ho [ho] |
ひゃ
hya [ça] |
ひゅ
hyu [çɯ] |
ひょ
hyo [ço] |
| ま
ma [ma] |
み
mi [mʲi] |
む
mu [mɯ] |
め
me [me] |
も
mo [mo] |
みゃ
mya [mja] |
みゅ
myu [mjɯ] |
みょ
myo [mjo] |
| や
ya [ja] |
ゆ
yu [jɯ] |
よ
yo [jo] |
|||||
| ら
ra [ɾa] |
り
ri [ɾʲi] |
る
ru [ɾɯ] |
れ
re [ɾe] |
ろ
ro [ɾo] |
りゃ
rya [ɾja] |
りゅ
ryu [ɾjɯ] |
りょ
ryo [ɾjo] |
| わ
wa [ɰa] |
（を）
(o) ([o]) |
||||||
| が
ga [ga/ŋa] |
ぎ
gi [gʲi/ŋʲi] |
ぐ
gu [gɯ/ŋɯ] |
げ
ge [ge/ŋe] |
ご
go [go/ŋo] |
ぎゃ
gya [gja/ŋja] |
ぎゅ
gyu [gjɯ/ŋjɯ] |
ぎょ
gyo [gjo/ŋjo] |
| ざ
za [d͡za/za] |
じ
zi [d͡ʑi/ʑi] |
ず
zu [d͡zɯ/zɯ] |
ぜ
ze [d͡ze/ze] |
ぞ
zo [d͡zo/zo] |
じゃ
zya [d͡ʑa/ʑa] |
じゅ
zyu [d͡ʑɯ/ʑɯ] |
じょ
zyo [d͡ʑo/ʑo] |
| だ
da [da] |
（ぢ）
(zi) ([d͡ʑi/ʑi]) |
（づ）
(zu) ([d͡zɯ/zɯ]) |
で
de [de] |
ど
do [do] |
（ぢゃ）
(zya) ([d͡ʑa/ʑa]) |
（ぢゅ）
(zyu) ([d͡ʑɯ/ʑɯ]) |
（ぢょ）
(zyo) ([d͡ʑo/ʑo]) |
| ば
ba [ba] |
び
bi [bʲi] |
ぶ
bu [bɯ] |
べ
be [be] |
ぼ
bo [bo] |
びゃ
bya [bja] |
びゅ
byu [bjɯ] |
びょ
byo [bjo] |
| ぱ
pa [pa] |
ぴ
pi [pʲi] |
ぷ
pu [pɯ] |
ぺ
pe [pe] |
ぽ
po [po] |
ぴゃ
pya [pja] |
ぴゅ
pyu [pjɯ] |
ぴょ
pyo [pjo] |
| ん | หน่วยเสียงพยัญชนะท้ายนาสิก /N/ |
| っ | หน่วยเสียงพยัญชนะซ้ำ /Q/ |
การลดความก้องของเสียงสระ (ญี่ปุ่น: 母音無声化 โรมาจิ: Boin-museika อังกฤษ: vowel devoicing) พบได้ในภาษาญี่ปุ่นหลายถิ่นรวมถึงภาษากลาง (ภาษาโตเกียว) มักจะเกิดขึ้นเมื่อเสียงสระปิด (/i/ หรือ /u/) อยู่ระหว่างเสียงพยัญชนะไม่ก้องกับเสียงพยัญชนะไม่ก้อง[27] เช่น
(อักษรสีแดง คือ เสียงสระที่ลดความก้อง)
| ตัวอย่างคำ | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | ความหมาย | ตำแหน่งที่ลดความก้อง |
|---|---|---|---|---|
| 近い | /tikai/ | [t͡ɕi̥kai̯] | ใกล้ | 「ち」：[t͡ɕi] → [t͡ɕi̥] |
| 起きた | /oki-ta/ | [okʲi̥ta] | ตื่นแล้ว | 「き」：[kʲi] → [kʲi̥] |
| 失敗 | /siQpai/ | [ɕi̥pːai̯] | ผิดพลาด | 「し」：[ɕi] → [ɕi̥] |
| 学生 | /gakuseː/ | [gakɯ̥seː] | นักเรียน, นิสิต-นักศึกษา | 「く」：[kɯ] → [kɯ̥] |
| 息子 | /musuko/ | [mɯsɯ̥ko] | ลูกชาย | 「す」：[sɯ] → [sɯ̥] |
| 机 | /tukue/ | [t͡sɯ̥kɯe] | โต๊ะ | 「つ」：[t͡sɯ] → [t͡sɯ̥] |
นอกจากนี้ การลดความก้องของเสียงสระมักจะเกิดขึ้นเมื่อเสียงสระปิดตามหลังเสียงพยัญชนะไม่ก้องและเป็นจังหวะที่ผู้พูดพูดจบหรือเว้นวรรค[14] เช่น
| ตัวอย่างคำ | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | ความหมาย | ตำแหน่งที่ลดความก้อง |
|---|---|---|---|---|
| 秋 | /aki/ | [akʲi̥] | ฤดูใบไม้ร่วง | 「き」：[kʲi] → [kʲi̥] |
| お菓子 | /okasi/ | [okaɕi̥] | ขนม | 「し」：[ɕi] → [ɕi̥] |
| です | /desu/ | [desɯ̥] | (คำกริยานุเคราะห์) | 「す」：[sɯ] → [sɯ̥] |
| ます | /masu/ | [masɯ̥] | (คำกริยานุเคราะห์) | 「す」：[sɯ] → [sɯ̥] |
โดยทั่วไป เจ้าของภาษามักจะเลี่ยงการลดความก้องแบบต่อเนื่องกัน ส่งผลให้มีเสียงสระปิดบางตำแหน่งไม่ลดความก้องแม้จะอยู่ในสภาพแวดล้อมตามเงื่อนไข[14] แต่ก็เป็นไปได้ที่จะออกเสียงโดยลดความก้องเสียงสระปิดแบบต่อเนื่องกัน[16]
| ตัวอย่างคำ | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | ความหมาย | ตำแหน่งที่ลดความก้อง |
|---|---|---|---|---|
| 復習 | /hukusyuu/ | [ɸɯ̥kɯɕɯː] ~ [ɸɯ̥kɯ̥ɕɯː] | ทบทวน | 「ふ」：[ɸɯ] → [ɸɯ̥]
（「く」：[kɯ] → [kɯ̥]） |
| 知識 | /tisiki/ | [t͡ɕiɕi̥kʲi] ~ [t͡ɕi̥ɕi̥kʲi] | ความรู้ | 「し」：[ɕi → ɕi̥]
（「ち」：[t͡ɕi] → [t͡ɕi̥]） |
| 寄付金 | /kihukiN/ | [kʲiɸɯ̥kʲiŋ] ~ [kʲi̥ɸɯ̥kʲiŋ] | เงินบริจาค | 「ふ」：[ɸɯ] → [ɸɯ̥]
（「き」：[kʲi] → [kʲi̥]） |
อย่างไรก็ตาม การลดความก้องของเสียงสระอาจจะพบในเสียงสระที่ไม่ใช่สระปิดได้เช่นกัน[14][16]
| ตัวอย่างคำ | ระดับหน่วยเสียง | เสียงโดยละเอียด | ความหมาย | ตำแหน่งที่ลดความก้อง |
|---|---|---|---|---|
| ほこり | /hokori/ | [ho̥koɾʲi] | ฝุ่น | 「ほ」：[ho[ → [ho̥] |
| かかる | /kakaru/ | [kḁkaɾɯ] | ใช้ (เวลา, เงิน) | 「か」：[ka] → [kḁ] |
| 心 | /kokoro/ | [ko̥koɾo] | หัวใจ | 「こ」：[ko] → [ko̥] |
การลดความก้องของเสียงสระของคำศัพท์แต่ละคำสามารถตรวจสอบได้จากพจนานุกรมการออกเสียงภาษาญี่ปุ่น เช่น 『新明解日本語アクセント辞典』 หรือ 『ＮＨＫ日本語発音アクセント新辞典』 ทั้งนี้ ปรากฏการณ์นี้พบได้น้อยในภาษาญี่ปุ่นตะวันตก (Western Japanese)[หมายเหตุ 13]
พยางค์ในภาษาญี่ปุ่นสามารถแบ่งตามน้ำหนักของพยางค์ (syllable weight) ได้ดังนี้[16]
| 1. | พยางค์เบา (light syllable) |
| พยางค์เบาในภาษาญี่ปุ่นประกอบด้วยเสียงสระสั้น จะมีเสียงพยัญชนะต้น/พยัญชนะต้นควบกล้ำหรือไม่ก็ได้ | |
| ตัวอย่าง: /i/ (กระเพาะ), /su/ น้ำส้มสายชู, /tya/ ชา | |
| 2. | พยางค์หนัก (heavy syllable) |
| พยางค์หนักในภาษาญี่ปุ่นประกอบด้วยเสียงสระยาวหรือเสียงสระสั้นที่มีเสียงพยัญชนะท้าย จะมีเสียงพยัญชนะต้น/พยัญชนะต้นควบกล้ำหรือไม่ก็ได้ | |
| ตัวอย่าง: /oː/ (พระราชา), /zyuN/ (เกณฑ์) | |
| 3. | พยางค์หนักมาก (superheavy syllable) |
| เป็นพยางค์ที่จำนวนหน่วยแยกส่วน (segment) มากกว่าจำนวนของหน่วยแยกส่วนในพยางค์เบาและพยางค์หนัก พยางค์ชนิดนี้มีเฉพาะในบางภาษาและองค์ประกอบของหน่วยส่วนแยกไม่ชัดเจนเพราะขึ้นอยู่กับลักษณะของพยางค์เบาและพยางค์หนักในภาษานั้น ๆ[28] | |
| ตัวอย่าง: /aːN/ (เสียงร้องไห้ของเด็กทารก), /roːN/ (เงินกู้) |
| ชนิดพยางค์ | องค์ประกอบของพยางค์ | ตัวอย่างคำ | ระดับ หน่วยเสียง |
ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
| พยางค์เบา (light syllable) |
สระสั้น (V) | 胃 | /i/ | กระเพาะ |
| 尾 | /o/ | หาง | ||
| พยัญชนะต้น+สระสั้น (CV) | 酢 | /su/ | น้ำส้มสายชู | |
| 湯 | /yu/ | น้ำร้อน | ||
| พยัญชนะต้น+เสียงเลื่อน+สระสั้น (CyV)[หมายเหตุ 14] | 茶 | /tya/ | ชา | |
| 種 | /syu/ | ชนิด, ประเภท | ||
| พยางค์หนัก (heavy syllables) |
สระยาว (Vː ) | 映画 | /eː.ga/ | ภาพยนตร์ |
| 王 | /oː/ | พระราชา | ||
| พยัญชนะต้น+สระยาว (CVː) | お父さん | /o.toː.saN/ | คุณพ่อ | |
| お兄さん | /o.niː.saN/ | พี่ชาย | ||
| พยัญชนะต้น+เสียงเลื่อน+สระยาว (CyVː) | 十 | /dyuː/ | สิบ | |
| 表 | /hyoː/ | ตาราง | ||
| สระสั้น+พยัญชนะท้ายนาสิก (VN) | 案 | /aN/ | ร่าง (เอกสาร) | |
| 運 | /uN/ | โชค | ||
| พยัญชนะต้น+สระสั้น+พยัญชนะท้ายนาสิก (CVN) | 万 | /maN/ | หมื่น | |
| 金 | /kiN/ | ทอง | ||
| พยัญชนะต้น+เสียงเลื่อน+สระสั้น+พยัญชนะท้ายนาสิก (CyVN) | 準 | /zyuN/ | เกณฑ์ | |
| 赤ちゃん | /a.ka.tyaN/ | ทารก | ||
| สระสั้น+พยัญชนะซ้ำ (VQ) | 悪化 | /aQ.ka/ | เลวร้ายลง | |
| 夫 | /oQ.to/ | สามี | ||
| พยัญชนะต้น+สระสั้น+พยัญชนะซ้ำ (CVQ) | 作家 | /saQ.ka/ | นักเขียน | |
| 切手 | /kiQ.te/ | ไปรษณียากร | ||
| พยัญชนะต้น+เสียงเลื่อน+สระสั้น+พยัญชนะซ้ำ (CyVQ) | 若干 | /zyaQ.kaN/ | เพียงเล็กน้อย | |
| 却下 | /kyaQ.ka/ | ยกฟ้อง | ||
| พยางค์หนักมาก (superheavy syllable) |
สระยาว+พยัญชนะท้ายนาสิก (VːN) | ああん | /aːN/ | เสียงร้องไห้ของเด็กทารก |
| พยัญชนะต้น+สระยาว+พยัญชนะท้ายนาสิก (CVːN) | ローン | /roːN/ | เงินกู้ | |
| พยัญชนะต้น+เสียงเลื่อน+สระยาว+พยัญชนะท้ายนาสิก (CyVːN) | コミューン | /ko.myuːN/ | พูดคุยกันอย่างสนิทสนม | |
| สระยาว+พยัญชนะซ้อน (VːQ) | いいって | /iːt.te/ | "ไม่เป็นไรหรอก" | |
| พยัญชนะต้น+สระยาว+พยัญชนะซ้ำ (CVːQ) | 凍った | /koːQ.ta/ | (น้ำ) แข็งตัว | |
| พยัญชนะต้น+เสียงเลื่อน+สระยาว+พยัญชนะซ้ำ (CyVːQ) | ひゅうっと | /hyuːQ.to/ | (เสียงลมพัด) |
| C หมายถึง เสียงพยัญชนะ (consonant) |
| V หมายถึง เสียงสระ (vowel) |
| y หมายถึง เสียงเลื่อน /y/ |
| N หมายถึง เสียงพยัญชนะท้ายนาสิก /N/ |
| Q หมายถึง เสียงพยัญชนะซ้ำ /Q/ |
| เครื่องหมาย ː ใช้แสดงเสียงยาว (long) |
| เครื่องหมาย . ใช้แสดงขอบเขตระหว่างพยางค์ (syllable boundary) |
มอรา (ญี่ปุ่น: 拍 โรมาจิ: Haku) เป็นหน่วยการนับในระดับที่เล็กกว่าระดับคำตามทฤษฎีสัทวิทยาเน้นจังหวะ (metrical phonology)[31] เป็นการนับช่วงความยาวของเสียงที่เท่า ๆ กัน และเป็นหน่วยพื้นฐานกำหนดจังหวะ (rhythm) ของคำและประโยคภาษาญี่ปุ่น[32] จำนวนมอราของคำคำหนึ่งในภาษาญี่ปุ่นอาจจะเท่ากับจำนวนพยางค์หรือมากกว่าจำนวนพยางค์ โดยพยางค์เบา 1 พยางค์นับเป็น 1 มอรา พยางค์หนัก 1 พยางค์นับแยกเป็น 2 มอรา และพยางค์หนักมาก 1 พยางค์นับเป็น 3 มอรา[16] เช่น คำว่า 「おばあさん」 (ย่า, ยาย) หากนับจำนวนพยางค์จะได้ 3 พยางค์ แต่หากนับจำนวนมอราจะได้ 5 มอรา
| นับตามจำนวนพยางค์ | おばあさん | /o.baː.saN/ | (o|baː|saN) |
|---|---|---|---|
| นับตามจำนวนมอรา | おばあさん | /o.ba.a.sa.N/ | (o|ba|a|sa|N) |
| (เครื่องหมาย "." ใช้แสดงขอบเขตระหว่างพยางค์หรือมอรา) | |||
แม้ว่าเมื่อวัดค่าตามจริงแล้วมอราแต่ละมอราอาจจะไม่ได้เท่ากันในทางกายภาพ แต่เจ้าของภาษา (ในที่นี้คือผู้พูดภาษาญี่ปุ่น) ทั้งผู้พูดและผู้ฟังจะรับรู้ช่วงความยาวของของแต่ละมอราว่ายาวเท่า ๆ กัน (ความยาวทางจิตวิทยา)[14]
ความแตกต่างระหว่างการนับจำนวนพยางค์กับจำนวนมอราของคำในภาษาญี่ปุ่นสามารถสรุปโดยสังเขปได้ดังนี้
1. เสียงสระสั้นทุกเสียง หรือเสียงพยัญชนะตามด้วยเสียงสระสั้น นับเป็น 1 พยางค์ และนับเป็น 1 มอราเท่ากัน
| ตัวอย่างคำ | นับตามพยางค์ | นับตามมอรา | ความหมาย | จำนวนพยางค์ต่อมอรา |
|---|---|---|---|---|
| 駅 | /e.ki/ | /e.ki/ | สถานีรถไฟ | 2:2 |
| さくら | /sa.ku.ra/ | /sa.ku.ra/ | ดอกซากุระ | 3:3 |
| 地下鉄 | /ti.ka.te.tu/ | /ti.ka.te.tu/ | รถไฟใต้ดิน | 4:4 |
2. เสียงสระตามด้วยเสียงพยัญชนะท้ายนาสิก (/N/) หรือเสียงพยัญชนะและเสียงสระตามด้วยเสียงพยัญชนะท้ายนาสิก (/N/) นับเป็น 1 พยางค์ แต่นับแยกเป็น 2 มอรา คือ CV กับ N
| ตัวอย่างคำ | นับตามพยางค์ | นับตามมอรา | ความหมาย | จำนวนพยางค์ต่อมอรา |
|---|---|---|---|---|
| 本 | /hoN/ | /ho.N/ | หนังสือ | 1:2 |
| 演技 | /eN.gi/ | /e.N.gi/ | การแสดง | 2:3 |
| オランダ | /o.raN.da/ | /o.ra.N.da | ประเทศเนเธอร์แลนด์ | 3:4 |
3. เสียงสระตามด้วยเสียงพยัญชนะซ้ำ (/Q/) หรือเสียงพยัญชนะและเสียงสระตามด้วยเสียงพยัญชนะซ้ำ (/Q/) นับเป็น 1 พยางค์ แต่นับแยกเป็น 2 มอรา คือ CV กับ Q
| ตัวอย่างคำ | นับตามพยางค์ | นับตามมอรา | ความหมาย | จำนวนพยางค์ต่อมอรา |
|---|---|---|---|---|
| 切符 | /kiQ.pu/ | /ki.Q.pu/ | ตั๋ว | 2:3 |
| びっくり | /biQ.ku.ri/ | /bi.Q.ku.ri/ | ตกใจ | 3:4 |
| まっすぐ | /maQ.su.gu/ | /ma.Q.su.gu/ | ตรงไป | 3:4 |
4. เสียงสระยาว หรือเสียงพยัญชนะและเสียงสระยาว นับเป็น 1 พยางค์ แต่นับแยกเป็น 2 มอรา
| ตัวอย่างคำ | นับตามพยางค์ | นับตามมอรา | ความหมาย | จำนวนพยางค์ต่อมอรา |
|---|---|---|---|---|
| 時計 | /to.keː/ | /to.ke.e/ | นาฬิกา | 2:3 |
| お母さん | /o.kaː.saN/ | /o.ka.a.sa.N/ | คุณแม่ | 3:5 |
| お父さん | /o.toː.saN/ | /o.to.o.sa.N/ | คุณพ่อ | 3:5 |
5. เสียงสระประสมสองส่วน (diphthong) นับเป็น 1 พยางค์ แต่นับแยกเป็น 2 มอรา
| ตัวอย่างคำ | นับตามพยางค์ | นับตามมอรา | ความหมาย | จำนวนพยางค์ต่อมอรา |
|---|---|---|---|---|
| 再会 | /sai.kai/ | /sa.i.ka.i/ | การพบกันใหม่ | 2:4 |
| 社会 | /sya.kai/ | /sya.ka.i/ | สังคม | 2:3 |
| オイル | /oi.ru/ | /o.i.ru/ | น้ำมัน | 2:3 |
ระดับเสียงแบบเสียงสูง-ต่ำ (ญี่ปุ่น: 高低アクセント โรมาจิ: Kōtei-akusento อังกฤษ: Pitch accent) เป็นหนึ่งในสัทลักษณะ (sound quality) ที่พบได้ในภาษาญี่ปุ่นหลายถิ่นรวมถึงภาษากลาง (ภาษาโตเกียว) จัดเป็นรูปแบบหนึ่งของการลงน้ำหนัก (accent) คำหรือพยางค์ในถ้อยความให้มีความเด่นชัดขึ้น[33] แตกต่างจากเสียงวรรณยุกต์ (tone) ตรงที่เสียงวรรณยุกต์เป็นระดับเสียงภายในพยางค์ (ต่ำ กลาง สูง ขึ้น ตก ฯลฯ ภายในพยางค์) ในขณะที่ระดับเสียงสูงต่ำในภาษาญี่ปุ่นเป็นระดับเสียงระหว่างมอรา (ต้องฟังเปรียบเทียบระหว่างมอราจึงจะทราบว่ามอราใดสูง มอราใดต่ำ)[14]
คำในภาษากลาง (ภาษาโตเกียว) สามารถแบ่งประเภทตามตำแหน่งเสียงตก (ตำแหน่งที่เสียงเริ่มลดระดับต่ำลง ภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า 「下がり目」) ได้ดังนี้[1]
(เครื่องหมาย 「＼」 ใช้เพื่อแสดงตำแหน่งเสียงตก ส่วนเครื่องหมาย 「￣」 ใช้เพื่อแสดงว่าคำหรือหน่วยคำนั้นไม่มีตำแหน่งเสียงตก อักษรไม่เข้มใช้เพื่อแสดงว่ามอราดังกล่าวลดความก้องของเสียงสระ)
ในอักขรวิธีของภาษาญี่ปุ่นไม่มีสัญลักษณ์ในการแสดงระดับเสียงแบบภาษาไทย (เครื่องหมายวรรณยุกต์) ดังนั้นในการแสดงตำแหน่งเสียงตกจึงจำเป็นต้องใช้สัญลักษณ์พิเศษบางอย่างซึ่งแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับข้อกำหนดของหนังสือหรือพจนานุกรมเล่มนั้น เช่น
| สัญลักษณ์ | ความหมาย | ตัวอย่าง | หนังสือหรือพจนานุกรมที่ใช้ |
|---|---|---|---|
| ［＼］，
［￣］ |
［＼］ ใช้ระบุตำแหน่งเสียงตก
［￣］ ใช้ระบุว่าคำดังกล่าวไม่มีตำแหน่งเสียงตก |
ミソシ＼ル
サカナ￣ |
『ＮＨＫ日本語発音アクセント新辞典』 |
| ［↓］，
［○］ |
［↓］ ใช้ระบุตำแหน่งเสียงตก
［○］ ใช้ระบุว่าคำดังกล่าวไม่มีตำแหน่งเสียงตก |
みそし↓る
さかな○ |
『小学館 デジタル大辞泉 物書堂版』 |
| ［┓］ หรือ 「❜」 | ［┓］ หรือ 「❜」 ใช้ระบุตำแหน่งเสียงตก
ไม่มีเครื่องหมายเมื่อไม่มีตำแหน่งเสียงตก |
みそし┓る
（みそし❜る） さかな |
"การออกเสียงภาษาญี่ปุ่น จากทฤษฎีสู่ปฏิบัติ" (ยุพกา, 2018)
『日本語音声学入門』 (Saitō, 2015) |
นอกจากการใช้สัญลักษณ์ เช่น ［＼］ หรือ [ ┓ ] ในการแสดงตำแหน่งเสียงตก （下がり目） ของคำศัพท์แล้ว ยังมีการใช้ตัวเลขในการแสดงแกนเสียงสูง-ต่ำ (มอราตัวสุดท้ายก่อนที่เสียงจะเริ่มลดระดับต่ำลง ภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า アクセント核) เช่น ในพจนานุกรมภาษาญี่ปุ่น 『大辞林』 หรือ 『新明解国語辞典』
(สีน้ำเงินใช้แสดงตำแหน่งแกนเสียงสูง-ต่ำ)
ปัจจุบันภาษาญี่ปุ่นใช้ระบบการเขียนแบบผสมผสาน โดยใช้อักษรฮิรางานะและอักษรคาตากานะซึ่งเป็นตัวอักษรแสดงหน่วยเสียง (phonograph) ระดับพยางค์ และอักษรคันจิซึ่งเป็นตัวอักษรแสดงหน่วยคำ (logograph)[12] ประโยคหนึ่งประโยคอาจมีอักษรทั้ง 3 ประเภทปะปนกัน
| ภาษาญี่ปุ่น | 朝食 | に | ハムエッグ | を | 食べ | まし | た |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| โรมาจิ | chōshoku | ni | hamueggu | o | tabe | mashi | ta |
| ความหมาย | อาหารเช้า | (คำช่วย) | แฮมกับไข่ | (คำช่วย) | กิน | (แสดงความสุภาพ) | (อดีตกาลหรือการณ์ลักษณะสมบูรณ์) |
ประโยคข้างต้นประกอบด้วยตัวอักษรทั้ง 3 ประเภท สีเขียวคืออักษรฮิรางานะ สีน้ำเงินคืออักษรคาตากานะ และสีแดงคืออักษรคันจิ
![[icon]](#/media/ไฟล์:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ลำดับของคำในประโยคภาษาญี่ปุ่นคือ ประธาน กรรม และกริยา โดยประธาน กรรม และส่วนอื่นๆ ในประโยคจะมี "คำช่วย" กำกับอยู่เพื่อบ่งบอกหน้าที่ของคำที่นำหน้า
โครงสร้างประโยคพื้นฐานในภาษาญี่ปุ่นประกอบด้วยหัวเรื่องและส่วนอธิบาย ตัวอย่างเช่น Kochira wa Tanaka-san desu (こちらは田中さんです) kochira แปลว่า "นี้" เป็นหัวเรื่องของประโยคเพราะมี wa กำกับอยู่ ส่วน Tanaka-san desu เป็นส่วนอธิบายของประโยค desu เป็นที่เติมท้ายคำนามเพื่อแสดงความสุภาพ ประโยคนี้แปลคร่าวๆ ได้ว่า "สำหรับคนนี้ เขาคือคุณทานากะ" ภาษาญี่ปุ่นมีความคล้ายกับภาษาในเอเชียหลายๆ ภาษาที่มักจะระบุหัวเรื่องของประโยคแยกจากประธาน กล่าวคือหัวเรื่องของประโยคไม่จำเป็นต้องเป็นประธานของประโยค ตัวอย่างเช่น Zō wa hana-ga nagai desu (象は鼻が長いです) แปลตามตัวได้ว่า "สำหรับช้าง จมูก(ของพวกมัน)ยาว" หัวเรื่องของประโยคคือ zō (ช้าง) ในขณะที่ประธานของประโยคคือ hana (จมูก)
ภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาที่ชอบละคำ กล่าวคือ มักจะมีการละประธานหรือกรรมของประโยคที่เป็นที่รู้กันกันอยู่แล้ว นอกจากนี้ ชาวญี่ปุ่นยังรู้สึกว่าประโยคที่สั้นๆดีกว่าประโยคยาวๆโดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาษาพูด ดังนั้นชาวญี่ปุ่นจึงมักจะละคำต่างๆในประโยคมากกว่าจะอ้างถึงมันด้วยคำสรรพนาม ตัวอย่างเช่น จากประโยคข้างบน hana-ga nagai ก็แปลได้ว่า "จมูก[ของช้าง]ยาว" โดยที่ไม่ต้องระบุหัวเรื่องของประโยคหากเป็นที่เข้าใจตรงกันว่ากำลังกล่าวถึงช้าง นอกจากนี้ กริยาเพียงตัวเดียวก็ถือว่าเป็นประโยคที่สมบูรณ์ได้ เช่น Yatta! แปลว่า "[ฉัน]ทำ[มันสำเร็จแล้ว]" คำคุณศัพท์เพียงตัวเดียวก็ถือว่าเป็นประโยคที่สมบูรณ์ได้เช่นกัน เช่น Urayamashii! แปลว่า "[ฉันรู้สึก]อิจฉา[มัน]"
แม้ว่าภาษาญี่ปุ่นจะมีคำบางคำที่ถือได้ว่าเป็นคำสรรพนาม แต่คนญี่ปุ่นก็ไม่ใช้คำสรรพนามบ่อยเท่ากับภาษากลุ่มอินโด-ยุโรเปียน ในทางกลับกัน คนญี่ปุ่นมักจะใช้กริยาพิเศษหรือกริยาช่วยเพื่อบ่งบอกทิศทางของการกระทำ เช่น "ล่าง" เพื่อบ่งบอกว่าการกระทำนี้เป็นการกระทำจากนอกกลุ่มที่เป็นผลประโยชน์ต่อในกลุ่ม และใช้คำว่า "บน" เพื่อบ่งบอกว่าเป็นการกระทำจากภายในกลุ่มที่เป็นประโยชน์ต่อนอกกลุ่ม ตัวอย่างเช่น oshiete moratta แปลว่า "[เขา/พวกเขา]อธิบายให้[ฉัน/พวกเรา]" ขณะที่ oshiete ageta แปลว่า "[ฉัน/พวกเรา]อธิบายให้[เขา/พวกเขา]" การใช้กริยาช่วยในลักษณะนี้ทำให้รู้ผู้กระทำและผู้ถูกกระทำได้เหมือนกับการใช้คำสรรพนามและคำบุพบทในภาษากลุ่มอินโด-ยุโรเปียน
คำสรรพนามในภาษาญี่ปุ่นมีลักษณะคล้ายคลึงกับคำนาม กล่าวคือ เราสามารถใช้คำขยายมาขยายคำสรรพนามได้ ซึ่งแตกต่างจากคำสรรพนามในภาษากลุ่มอินโด-ยุโรเปียนที่ไม่สามารถกระทำได้ เช่น
ประโยคข้างบนนี้ไม่ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ภาษาอังกฤษ แต่ถือว่าถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ภาษาญี่ปุ่น
สาเหตุที่คำสรรพนามในภาษาญี่ปุ่นคล้ายคลึงกับคำนาม ส่วนหนึ่งเป็นเพราะคำสรรพนามบางคำมีต้นกำเนิดมาจากคำนาม เช่น kimi ที่แปลว่า "คุณ" แต่เดิมแปลว่า "เจ้านาย" และ boku ที่แปลว่า "ผม" แต่เดิมแปลว่า "ข้ารับใช้" ดังนั้น นักภาษาศาสตร์บางคนจึงไม่จัดว่าคำสรรพนามในภาษาญี่ปุ่นเป็นคำสรรพนามที่แท้จริง แต่เป็นคำนามที่ใช้อ้างอิง คนญี่ปุ่นจะใช้คำเรียกตัวเองในกรณีที่ต้องบอกว่าใครกำลังทำอะไรให้ใครเท่านั้น
คำสรรพนามที่ใช้เรียกตัวเองขึ้นอยู่กับเพศของผู้พูดและสถานการณ์ในขณะนั้น ในสถานการณ์ที่เป็นทางการ ผู้หญิงและผู้ชายสามารถใช้ watashi หรือ watakushi ได้ ส่วนในสถานการณ์ที่เป็นกันเอง ผู้ชายมักเรียกตัวเองว่า ore คำสรรพนามที่ใช้เรียกผู้ฟังนั้นขึ้นอยู่กับสถานภาพทางสังคมและความคุ้นเคยระหว่างผู้พูดกับผู้ฟัง คำบางคำอาจเป็นคำที่สุภาพในสถานการณ์หนึ่ง แต่อาจไม่สุภาพในอีกสถานการณ์หนึ่งก็ได้
ชาวญี่ปุ่นมักเรียกบุคคลด้วยตำแหน่งหน้าที่แทนการใช้สรรพนาม ตัวอย่าง เช่น นักเรียนเรียกอาจารย์ว่า sensei (先生, อาจารย์) ไม่ใช่ anata ซึ่งถือว่าไม่เหมาะสมเพราะคำว่า anata ใช้เรียกบุคคลที่มีสถานภาพเท่ากันหรือต่ำกว่าเท่านั้น
ชาวต่างชาติที่พูดภาษาญี่ปุ่นมักขึ้นต้นประโยคด้วยคำว่า watashi-wa แม้ว่าประโยคนี้จะถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ แต่ก็ฟังดูแปลกมากสำหรับชาวญี่ปุ่น เปรียบเทียบเหมือนกับการใช้คำนามซ้ำๆในภาษาไทย เช่น "สมชายกำลังมา กรุณาทำข้าวผัดให้สมชายเพราะสมชายชอบข้าวผัด ฉันหวังว่าสมชายจะชอบชุดที่ฉันใส่อยู่ ..."
| คำนาม 1 + は + คำนาม 2 + です。 |
มีความหมายว่า "คำนาม 1 นั้นคือ คำนาม 2" ตัวอย่างเช่น
| 私はソムチャイです。 | Watashi wa Somuchai desu | ฉันชื่อสมชาย |
| 私はタイ人です。 | Watashi wa Taijin desu | ฉันเป็นคนไทย |
ในโครงสร้างประโยคนี้ใช้ は (อ่านว่า วะ ไม่ใช่ ฮะ) เป็นคำช่วยใช้ชี้หัวข้อเรื่องที่กำลังจะพูด ในที่นี้คือ "ฉัน" ประโยคบอกเล่าสามารถเปลี่ยนให้เป็นประโยคคำถามเพื่อถามว่าใช่หรือไม่ โดยการเติม か ลงท้ายประโยค เวลาพูดให้ออกเสียงสูงท้ายประโยค ตัวอย่างเช่น
| あなたは日本人ですか？ | Anata wa Nihonjin desu ka? | คุณเป็นคนญี่ปุ่นใช่หรือไม่ |
| いいえ、中国人です。 | Iie, Chūgokujin desu | ไม่ใช่, เป็นคนจีน |
คำศัพท์
| 私 | watashi | ฉัน |
| あなた | anata | คุณ |
| タイ人 | taijin | คนไทย |
| 日本人 | Nihonjin | คนญี่ปุ่น |
| 中国人 | Chūgokujin | คนจีน |
| はい | hai | ใช่ |
| いいえ | iie | ไม่ใช่ |
| ประธาน + は + กรรม + を+ กริยา |
มีความหมายว่า "ประธานกระทำกริยากับกรรม" ตัวอย่างเช่น
| 私はご飯を食べる。 | Watashi wa gohan o taberu | ฉันกินข้าว |
| 彼は本を読みます。 | Kare wa hon o yomimasu | เขาอ่านหนังสือ |
ในโครงสร้างประโยคนี้ จะเห็นว่าเราใช้คำช่วย を ต่อท้ายคำที่ทำหน้าที่เป็นกรรมของประโยค
คำศัพท์
| ご飯 | gohan | ข้าว |
| 本 | hon | หนังสือ |
| 食べる | taberu | กิน |
| 読みます | yomimasu | อ่าน |
| 彼 | kare | เขา (ผู้ชาย) |
ภาษาญี่ปุ่นมีการผันรูปของกริยา เป็นไปตามกาล(Tense)เช่นเดียวกับภาษาอังกฤษ นอกจากนั้นในประโยคปฏิเสธมีการผันกริยาเพื่อแสดงความหมายว่า "ไม่" อีกด้วย หลักการผันกริยามีดังนี้
| รูปปัจจุบัน บอกเล่า | รูปอดีต บอกเล่า | รูปปัจจุบัน ปฏิเสธ | รูปอดีต ปฏิเสธ |
| ～ます | ～ました | ～ません | ～ませんでした |
| 食べます tabemasu | 食べました tabemashita | 食べません tabemasen | 食べませんでした tabemasendeshita |
| 飲みます nomimasu | 飲みました nomimashita | 飲みません nomimasen | 飲みませんでした nomimasendeshita |
| 見ます mimasu | 見ました mimashita | 見ません mimasen | 見ませんでした mimasendeshita |
| 今日テレビを見ます。 | Kyō terebi o mimasu | วันนี้จะดูโทรทัศน์ |
| 昨日テレビを見ました。 | Kinō terebi o mimashita | เมื่อวานดูโทรทัศน์ |
| 今日テレビを見ません。 | Kyō terebi o mimasen | วันนี้จะไม่ดูโทรทัศน์ |
| 昨日テレビを見ませんでした。 | Kinō terebi o mimasendeshita | เมื่อวานไม่ได้ดูโทรทัศน์ |
คำศัพท์
| 見ます | mimasu | ดู |
| テレビ | terebi | โทรทัศน์ |
| 今日 | kyō | วันนี้ |
| 昨日 | kinō | เมื่อวาน |
| บุคคลที่ | รูปทั่วไป | รูปสุภาพ | รูปยกย่อง |
|---|---|---|---|
| หนึ่ง | 僕 (boku, ผู้ชาย) あたし (atashi, ผู้หญิง) 俺(ore,ผู้ชาย) |
私 (watashi) | 私 (watakushi) |
| สอง | 君 (kimi) お前 (omae) |
あなた (anata) そちら (sochira) |
あなた様 (anata-sama) |
| สาม | 彼 (kare, ผู้ชาย) 彼女 (kanojo, ผู้หญิง) | ||
แม้ว่าตำราไวยากรณ์ภาษาญี่ปุ่นหลายเล่มจะกล่าวถึงคำสรรพนาม (代名詞 ไดเมชิ) แต่นั่นก็ไม่ใช่คำสรรพนามที่แท้จริง เพราะคำสรรพนามที่แท้จริงนั้นจะต้องไม่มีคำมาขยาย แต่ไดเมชิในภาษาญี่ปุ่นมีคำขยายได้ เช่น 背の高い彼女 (se no takai kanojo หมายถึง "เธอ" ที่มีคำว่า"สูง"มาขยาย) ปัจจุบันมีไดเมชิใหม่ๆเกิดขึ้นมากมาย ในขณะที่ไดเมชิเก่าๆก็กำลังหายไปอย่างรวดเร็ว
มีไดเมชิจำนวนหนึ่งที่ถือได้ว่าใกล้เคียงกับคำสรรพนาม เช่น 彼 (kare, เขา) 彼女 (kanojo, เธอ); 私 (watashi, ฉัน) ขณะที่ไดเมชิบางคำถือว่าเป็น"คำนามส่วนตัว" ไม่ใช่สรรพนาม เช่น 己 (onore, ฉัน (ให้ความหมายในทางอ่อนน้อมเป็นอย่างมาก)) หรือ 僕 (boku, ฉัน (เด็กผู้ชาย)) คำเหล่านี้เปรียบเสมือนชื่อตัวเอง นั่นคือคนอื่นอาจเรียกเราด้วยไดเมชิเดียวกับที่เราเรียกตัวเองก็ได้ ผู้อื่นอาจใช้ おのれ (onore) ซึ่งเป็นการเรียกผู้ฟังในเชิงหยาบคาย หรืออาจใช้ boku ซึ่งเป็นการเรียกผู้ฟังในเชิงเห็นผู้ฟังเป็นเด็ก นอกจากนี้ ยังมีไดเมชิบางคำที่มีหลายความหมาย เช่น kare และ kanojo สามารถแปลได้ว่า แฟน(ที่เป็นผู้ชาย) และ แฟน(ที่เป็นผู้หญิง) ตามลำดับ
คนญี่ปุ่นมักไม่ค่อยใช้ไดเมชิเรียกตัวเอง ส่วนหนึ่งเป็นเพราะภาษาญี่ปุ่นไม่จำเป็นต้องระบุประธานทุกครั้งในกรณีที่ผู้พูดและผู้ฟังเข้าใจตรงกันอยู่แล้ว และโดยปกติ คนญี่ปุ่นมักจะเรียกชื่อหรือใช้คำนามเฉพาะเจาะจงแทนการใช้สรรพนาม เช่น
| ko- | so- | a- | do- |
|---|---|---|---|
| kore อันนี้ |
sore อันนั้น |
are อันโน้น |
dore อันไหน? |
| kono นี้ |
sono นั้น |
ano โน้น |
dono ไหน? |
| konna เหมือนอย่างนี้ |
sonna เหมือนอย่างนั้น |
anna เหมือนอย่างโน้น |
donna อย่างไร? เหมือนอย่างไหน |
| koko ที่นี่ |
soko ที่นั่น |
asoko * ที่โน่น |
doko ที่ไหน? |
| kochira ทางนี้ |
sochira ทางนั้น |
achira ทางโน้น |
dochira ทางไหน? |
| kō แบบนี้ |
sō แบบนั้น |
ā * แบบโน้น |
dō แบบไหน? |
คำบ่งชี้มีทั้งหมดสามแบบคือ คำบ่งชี้ที่ขึ้นต้นด้วย ko, so และ a คำบ่งชี้ที่ขึ้นต้นด้วย ko ใช้ระบุสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวผู้พูดมากกว่าผู้ฟัง คำบ่งชี้ที่ขึ้นต้นด้วย so ใช้ระบุสิ่งที่ใกล้ตัวผู้ฟังมากกว่าผู้พูด และคำบ่งชี้ที่ขึ้นต้นด้วย a ใช้ระบุสิ่งที่อยู่ไกลทั้งผู้พูดและผู้ฟัง คำบ่งชี้สามารถทำให้เป็นรูปคำถามได้ด้วยการใช้คำว่า do ขึ้นต้น คำบ่งชี้ยังสามารถใช้ระบุบุคลได้ด้วย เช่น
คำบ่งชี้ที่ใช้เจาะจงคำนาม ต้องวางไว้หน้าคำนาม เช่น この本 (kono hon) แปลว่า หนังสือเล่มนี้ และ その本 (sono hon) แปลว่า หนังสือเล่มนั้น
เมื่อใช้คำบ่งชี้ระบุสิ่งที่เป็นนามธรรมหรือสิ่งที่ผู้พูดหรือผู้ฟังไม่เห็นในขณะนั้น คำบ่งชี้แต่ละคำจะมีความหมายในเชิงความรู้สึกที่แตกต่างกัน คำบ่งชี้ที่แสดงความไกลทั้งผู้พูดและผู้ฟัง มักจะใช้พูดถึงสิ่งหรือประสบการณ์ที่ผู้พูดมีร่วมกับผู้ฟัง เช่น
หากใช้ soko แทน asoko ในประโยคนี้ จะหมายความว่า B ไม่มีความรู้เกี่ยวกับซัปโปโร ซึ่งเป็นไปไม่ได้เพราะเขาแสดงความเห็นเกี่ยวกับซัปโปโร ดังนั้น จึงใช้ soko แทนไม่ได้ คำบ่งชี้ที่ใช้บอกว่าอยู่ใกล้ผู้ฟังมากกว่าผู้พูด มักใช้พูดถึงสิ่งหรือประสบการณ์ที่ผู้พูดและผู้ฟังไม่ได้มีร่วมกัน เช่น
สังเกตว่า ถ้าใช้ ano แทน sono ในประโยคนี้จะไม่เหมาะสม เพราะว่าซะโตะไม่ได้รู้จักกับทานากะเป็นการส่วนตัว
ภาษาญี่ปุ่นมีการใช้ไวยากรณ์พิเศษเพื่อแสดงถึงความสุภาพและความเป็นทางการ ซึ่งแตกต่างจากภาษาตะวันตก
สังคมญี่ปุ่นมีความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลในหลายระดับ กล่าวคือ คนหนึ่งมีสถานะสูงกว่าอีกคนหนึ่ง ซึ่งมีปัจจัยที่มากำหนด อาทิ หน้าที่การงาน อายุ ประสบการณ์ และสถานะทางจิตใจ (ผู้คนจะเรียกร้องให้สุภาพต่อกัน) ผู้ที่มีวุฒิน้อยกว่าจะใช้ภาษาที่สุภาพ ขณะที่ผู้ที่มีวุฒิอาจใช้ภาษาที่เรียบง่าย ผู้ที่ไม่รู้จักกันมาก่อนจะใช้ภาษาสุภาพต่อกัน เด็กเล็กมักไม่ใช้ภาษาสุภาพจนกว่าจะเป็นวัยรุ่น เมื่อโตขึ้น พวกเขาจะพูดภาษาที่เป็นผู้ใหญ่มากขึ้น
เทเนโงะ (丁寧語) (ภาษาสุภาพ) มักจะเป็นการผันคำเป็นส่วนใหญ่ ส่วนซงเคโงะ (尊敬語) (ภาษายกย่อง) และ เค็นโจโงะ (謙譲語) (ภาษาถ่อมตัว) จะใช้รูปคำกริยาพิเศษที่แสดงถึงการยกย่องและการถ่อมตัว เช่น อิคุ ที่แปลว่า "ไป" จะเปลี่ยนเป็น อิคิมะซุ เมื่ออยู่ในรูปสุภาพ เปลี่ยนเป็น อิรัสชะรุ เมื่ออยู่ในรูปยกย่อง และเปลี่ยนเป็น มะอิรุ เมื่ออยู่ในรูปถ่อมตัว
ภาษาถ่อมตัวจะใช้ในการพูดเกี่ยวกับตัวเอง หรือกลุ่มของตัวเอง (บริษัท, ครอบครัว) ขณะที่ภาษายกย่องจะใช้เมื่อกล่าวถึงผู้สนทนาหรือกลุ่มอื่น เช่น คำว่า -ซัง ที่ใช้ต่อท้ายชื่อ (แปลว่า คุณ-) ถือเป็นภาษายกย่องอย่างหนึ่ง จะไม่ใช้เรียกตนเองหรือเรียกคนที่อยู่ในกลุ่มของตนให้ผู้อื่นฟังเพราะบริษัทถือเป็นกลุ่มของผู้พูด เมื่อพูดกับผู้ที่อยู่สูงกว่าในบริษัทของตน หรือพูดกับพนักงานในบริษัทของตนเกี่ยวกับผู้ที่อยู่สูงกว่า ชาวญี่ปุ่นจะใช้ภาษายกย่องผู้ที่อยู่สูงกว่าในกลุ่มของตน แต่เมื่อพูดกับพนักงานบริษัทอื่น (คนที่อยู่นอกกลุ่ม) ชาวญี่ปุ่นจะใช้รูปแบบถ่อมตนเมื่ออ้างถึงคนที่สูงกว่าในบริษัทของตน
คำที่ใช้ในภาษาญี่ปุ่นจะเกี่ยวข้องกับบุคคล ภาษาและการกระทำซึ่งแตกต่างกันไปตามแต่ละคนขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ (ทั้งในกลุ่มและนอกกลุ่ม) ระหว่างผู้พูดกับผู้ฟัง ด้วยเหตุนี้ ญี่ปุ่นจึงมีการกำหนดคำยกย่องทางสังคมที่เรียกว่า"การยกย่องแบบสัมพัทธ์" ซึ่งแตกต่างจากระบบของเกาหลีซึ่งเป็น"การยกย่องแบบสัมบูรณ์" กล่าวคือ ภาษาเกาหลีจะกำหนดคำที่ใช้คุยกับแต่ละคนๆไป (เช่น พ่อของตน, แม่ของตน, หัวหน้าของตน) โดยไม่ขึ้นกับความสัมพันธ์ระหว่างผู้พูดกับผู้ฟัง ดังนั้น ภาษาสุภาพของเกาหลีจึงฟังดูบุ่มบ่ามเมื่อแปลเป็นภาษาญี่ปุ่นตามตัวอักษร เช่นในภาษาเกาหลี เราพูดว่า "ท่านประธานบริษัทของพวกเรา... " กับคนที่อยู่นอกกลุ่มได้ตามปกติ แต่ชาวญี่ปุ่นถือว่าการพูดเช่นนี้ไม่สุภาพ
คำนามหลายคำในภาษาญี่ปุ่นอาจทำให้อยู่ในรูปสุภาพได้ ด้วยการเติมคำอุปสรรค โอะ- หรือ โกะ- นำหน้า คำว่า โอะ- มักใช้กับคำที่มาจากภาษาญี่ปุ่น ขณะที่คำว่า โกะ- ใช้กับคำที่รับมาจากภาษาจีน บางครั้ง คำที่เติมนำหน้าก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของคำนั้นอย่างถาวร และกลายเป็นคำศัพท์ที่อยู่ในรูปปกติ เช่นคำว่า โกะฮัง ที่แปลว่าอาหาร การใช้คำเหล่านี้แสดงถึงความเคารพต่อเจ้าของสิ่งของและเคารพต่อสิ่งของ เช่น คำว่า โทะโมะดะชิ ที่แปลว่าเพื่อน จะกลายเป็นคำว่า โอะ-โทะโมะดะชิ เมื่อกล่าวถึงเพื่อนของบุคคลที่สถานะสูงกว่า (แม้แต่แม่ก็มักจะใช้คำนี้เมื่อกล่าวถึงเพื่อนของลูก) ผู้พูดอาจใช้คำว่า โอะ-มิซุ ที่แปลว่าน้ำ แทนคำว่ามิซุเพื่อแสดงความสุภาพก็ได้
ชาวญี่ปุ่นจะใช้ภาษาสุภาพกับผู้ที่ยังไม่สนิทสนมกัน นั่นคือ พวกเขาจะใช้ภาษาสุภาพกับผู้ที่เพิ่งรู้จักกันใหม่ๆ แต่หลังจากสนิทสนมกันมากขึ้นแล้ว พวกเขาจะไม่ใช้ภาษาสุภาพอีกต่อไป ทั้งนี้ไม่ขึ้นกับอายุ สถานะทางสังคม หรือเพศ
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
วิวัฒนาการของภาษาญี่ปุ่นสามารถแบ่งออกเป็นยุคต่าง ๆ ได้ดังนี้[12]
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ภาษาญี่ปุ่นสามารถแบ่งเป็นภาษาย่อยได้ดังต่อไปนี้[34]
อย่างไรก็ตาม นักภาษาศาสตร์บางคนไม่จัดให้ภาษาที่พูดในหมู่เกาะรีวกีวเป็นภาษาย่อยของภาษาญี่ปุ่นตามตารางข้างต้น แต่จัดให้ภาษาดังกล่าวเป็นภาษาพี่น้องร่วมตระกูลกับภาษาญี่ปุ่น[35]
| ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
มหาวิทยาลัยจำนวนมากทั่วโลกมีการเรียนการสอนภาษาญี่ปุ่น นอกจากนี้ยังมีโรงเรียนมัธยมและโรงเรียนประถมบางแห่งที่สอนภาษาญี่ปุ่นด้วย ภาษาญี่ปุ่นได้รับความสนใจตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 1800 และเป็นที่แพร่หลายมากขึ้นในช่วงเศรษฐกิจญี่ปุ่นกำลังเฟื่องฟูในทศวรรษ 1980 ส่วนหนึ่งเป็นเพราะวัฒนธรรมป๊อปปูล่าร์ของญี่ปุ่น (เช่น อนิเมะ และ วิดีโอเกม) กำลังแพร่หลายไปทั่วโลกตั้งแต่ทศวรรษ 1990 ใน ค.ศ. 2003 มีผู้ศึกษาภาษาญี่ปุ่นอยู่ทั้งหมด 2.3 ล้านคนทั่วโลก แบ่งเป็น ชาวเกาหลีใต้ 900,000 คน ชาวจีน 389,000 ชาวออสเตรเลีย 381,000 คน และชาวอเมริกัน 140,000 คน ในญี่ปุ่นมีชาวต่างชาติที่ศึกษาภาษาญี่ปุ่นทั้งที่มหาวิทยาลัยและที่โรงเรียนสอนภาษาอยู่ทั้งหมด 90,000 คน แบ่งเป็นชาวจีน 77,000 คน และชาวเกาหลีใต้ 15,000 นอกจากนี้ รัฐท้องถิ่นและกลุ่มองค์กรไม่หวังผลกำไรยังสนับสนุนให้มีการเรียนภาษาญี่ปุ่นฟรีสำหรับชาวต่างชาติที่พำนักอาศัยอยู่ รวมถึงชาวบราซิล-ญี่ปุ่น และชาวต่างชาติที่โอนสัญชาติเป็นญี่ปุ่นด้วย
รัฐบาลญี่ปุ่นสนับสนุนให้มีการสอบวัดระดับทักษะการใช้ภาษาญี่ปุ่นสำหรับชาวต่างชาติ การทดสอบที่เป็นที่รู้จักกันมากที่สุดคือ การสอบวัดระดับภาษาญี่ปุ่น (JLPT) และการสอบวัดระดับภาษาญี่ปุ่นธุรกิจ (JETRO) ที่จัดโดยองค์การส่งเสริมการค้าต่างประเทศของญี่ปุ่น
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
