ภาษาบาโลจ

ภาษาบาโลจ เป็นภาษากลุ่มอิหร่านตะวันตกเฉียงเหนือ^[3] ส่วนใหญ่พูดกันในบาโลชิสถาน มีผู้พูด 3 ถึง 5 ล้านคน^[4] นอกจากปากีสถาน อิหร่าน และอัฟกานิสถานแล้ว ยังมีผู้พูดภาษานี้ในโอมาน รัฐอาหรับริมอ่าวเปอร์เซีย เติร์กเมนิสถาน แอฟริกาตะวันออก และสังคมพลัดถิ่นในส่วนอื่นของโลก^[4] มีการเสนอแนะว่าต้นกำเนิดของภาษาบาโลจอยู่ในบริเวณรอบ ๆ ภูมิภาคแคสเปียนกลาง^[5]

ภาษาบาโลจ
بلۏچی Balòci
บาโลจ เขียนในแบบอักษรแนสแทอ์ลีก
ประเทศที่มีการพูด	ปากีสถาน, อิหร่าน, อัฟกานิสถาน
ภูมิภาค	แคว้นบาโลชิสถาน
ชาติพันธุ์	ชาวบาโลจ
จำนวนผู้พูด	6.3 ล้านคนในปากีสถาน (สำมะโน ค.ศ. 2017)[1] 3–5 ล้านคนในปากีสถาน, อิหร่าน, อัฟกานิสถาน, อ่าวเปอร์เซีย, เติร์กเมนิสถาน (2011)[2]  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา	อินโด-ยูโรเปียน อินโด-อิเรเนียน อิหร่าน อิหร่านตะวันตก ตะวันตกเฉียงเหนือ 2 ภาษาบาโลจ
ระบบการเขียน	อักษรบาโลจมาตรฐาน
สถานภาพทางการ
ผู้วางระเบียบ	บัณฑิตยสถานบาโลจ เควตตา ประเทศปากีสถาน
รหัสภาษา
ISO 639-2	bal
ISO 639-3	bal – รหัสรวม รหัสเอกเทศ: bgp – บาโลจตะวันออก bgn – บาโลจตะวันตก bcc – สำเนียงกัจฉ์ (บาโลจใต้) ktl – สำเนียงโคโรชี
Linguasphere	58-AAB-a > 58-AAB-aa (บาโลจตะวันออก) + 58-AAB-ab (บาโลจตะวันตก) + 58-AAB-ac (บาโลจใต้) + 58-AAB-ad (Bashkardi)
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ผู้พูดภาษาบาโลจตะวันออก

วิทยาหน่วยคำ

ภาษาบาโลจสูญเสียระบบการระบุเพศของภาษาเปอร์เซียโบราณเหมือนกลุ่มภาษาอิหร่านตะวันตกหลายภาษา^[6]

สัทวิทยา

สระ

ระบบสระของภาษาบาโลจมีอย่างน้อย 8 เสียง ได้แก่ เสียงยาว 5 เสียง และเสียงสั้น 3 เสียง^{[7][ต้องการเลขหน้า]} ได้แก่ /aː/, /eː/, /iː/, /oː/, /uː/, /a/, /i/ และ /u/

พยัญชนะ

ตารางข้างล่างแสดงเสียงพยัญชนะที่พบได้ทั่วไปในภาษาบาโลจถิ่นเหนือและถิ่นใต้^{[8][ต้องการเลขหน้า]} ในภาษาบาโลจถิ่นตะวันตก เสียงพยัญชนะ /s/, /z/, /n/, /ɾ/ และ /l/ อยู่ในบริเวณปุ่มเหงือก เสียงหยุด /t/ และ /d/ อยู่ในบริเวณฟันทั้งสองภาษาถิ่น

	Labial	Dental	Alveolar	Retroflex	Palato- alveolar	Palatal	Velar	Glottal
Stop	p b	t d		ʈ ɖ			k ɡ	ʔ
Affricate					t͡ʃ d͡ʒ
Fricative			s z		ʃ ʒ			h
Tap			ɾ	ɽ
Nasal	m		n
Approximant	w		l			j

หมายเหตุ

ไวยากรณ์

การเรียงลำดับคำโดยทั่วไปของภาษาบาโลจเป็นประธาน-กรรม-กริยา มีลักษณะสัมพันธการกเช่นเดียวกับภาษากลุ่มอินโด-อิเรเนียนอื่น ๆ ^[9]

ระบบการเขียน

ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 19 ภาษาบาโลจไม่มีการใช้เป็นภาษาเขียน^[10] การเขียนที่เป็นทางการใช้ภาษาเปอร์เซีย^[10] แม้ว่าจะใช้ภาษาบาโลจในศาลแล้ว^{[ต้องการอ้างอิง]}

เจ้าหน้าที่อาณานิคมอังกฤษเป็นคนกลุ่มแรกที่เขียนภาษาบาโลจด้วยอักษรละติน^[11] หลังการก่อตั้งประเทศปากีสถาน นักวิชาการบาโลจหันมาใช้อักษรเปอร์เซีย

ใน ค.ศ. 2002 มีงานประชุมที่จัดขึ้นเพื่อช่วยสร้างอักษรมาตรฐานสำหรับภาษาบาโลจ^[12]

อักษรละติน

a á b c d ď e f g ĝ h i í j k l m n o p q r ř s š t ť u ú v w x y z ž ay aw (33 ตัวอักษรและ 2 ทวิอักษร)

อักษรแบบเก่า

آ، ا، ب، پ، ت، ٹ، ج، چ، د، ڈ، ر، ز، ژ، س، ش، ک، گ، ل، م، ن، و، ھ ہ، ء، ی ے

อักษรมาตรฐาน

ا ب پ ت ٹ ج چ د ڈ ر ز ژ س ش ک گ ل م ن و ۏ ہ (ھ) ی ے (ݔ)