ยง ภู่วรวรรณ

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ ยง ภู่วรวรรณ เป็นแพทย์ชาวไทย นักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ และหัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย^[1]

ยง ภู่วรวรรณ
ยง ในปี พ.ศ. 2550
เกิด	5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2493 (74 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
สัญชาติ	ไทย
ศิษย์เก่า	คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
มีชื่อเสียงจาก	ที่ปรึกษาสถานการณ์การระบาดทั่วของโควิด-19 ในประเทศไทย
รางวัล	รางวัลมหาวิทยาลัยมหิดล–บี. บราวน์ (2546) นักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ (2540)
อาชีพทางวิทยาศาสตร์
สาขา	วิทยาตับในกุมารเวชศาสตร์ วิทยาไวรัส
สถาบันที่ทำงาน	คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

เขาได้รับการยอมรับในสาขาวิทยาตับเด็ก, ไวรัสตับอักเสบ และได้รับการเชื่อถือเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านไข้หวัดนก H5N1 ในประเทศไทย^[2] ต่อมาเป็นผู้ให้คำปรึกษาในสถานการณ์โรคระบาดโควิด 19 ให้กับรัฐบาลพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา จนได้รับฉายาว่า "มือปราบโควิด"^[3] ในระหว่างการฉีดวัคซีนโควิด-19 ในประเทศไทย ซึ่งถูกวิจารณ์อย่างหนักจากบทบาทในการสนับสนุนวัคซีนของซิโนแว็กซึ่งถูกกล่าวหาว่าเป็นไปโดยไม่มีหลักฐานทางวิชาการมารองรับ^[4] และยังมีการแจ้งความต่อผู้วิจารณ์ และต่อมาศาลได้ตัดสินผู้วิจารณ์ ได้นำข้อมูลเท็จเข้าระบบคอมพิวเตอร์ มีโทษทั้งจำคุก 2 ปี และปรับ 2 แสนบาทและชดใช้ความเสียหาย 300,000 บาท^[5]

ประวัติ

ยงเกิดวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2493 ที่กรุงเทพมหานคร เป็นแฝดผู้น้องของยืน ภู่วรวรรณ ตามข้อมูลจริงไม่เคยมีบุตรสาว หลังจากนั้นได้ย้ายไปอยู่ภูมิลำเนาเดิมของแม่ ที่ตำบลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม จบการศึกษามัธยมจากพระปฐมวิทยาลัย และ มัธยมศึกษาตอนปลายที่โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา หลังจากนั้น เข้าศึกษาคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เข้ารับการฝึกอบรมแพทย์เฉพาะทางสาขากุมารเวชศาสตร์ (2518-2521) จากนั้นบรรจุเข้ารับราชการเป็นอาจารย์ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ และได้ไปฝึกอบรมเป็น research fellow ที่ King’s College Hospital Medical School กรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร

เขาเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสาขากุมารเวชศาสตร์ โรคระบาดทางเดินอาหาร คลินิกศูนย์กุมารเวชเฉพาะทาง โรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล^[6] เขาเข้ารับราชการเป็นอาจารย์ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2522 จนดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ระดับ 11 ในสาขาวิชากุมารเวชศาสตร์ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก และหัวหน้าโครงการวิจัยโรคอุบัติใหม่และอุบัติซ้ำของศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นนักวิจัยระดับโลกที่มีการอ้างอิงสูงสุดในกลุ่มนักวิทยาศาสตร์ชั้นนำระดับโลก “World’s Top 2% Scientists”^[7] โดยมีการอ้างอิงมากกว่า 26000 ครั้ง และ H index 75^[8]

บทบาททางการแพทย์และสาธารณสุข

เมื่อครั้งที่มีการระบาดทั่วของโควิด-19 ในประเทศไทย ยงเป็นที่ปรึกษาสถานการณ์โรคระบาดโควิด 19 ให้กับรัฐบาลพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา^[9] ใน พ.ศ. 2564 ขณะการฉีดวัคซีนโรคโควิด-19 ในประเทศไทย เขาถูกวิจารณ์อย่างหนักจากบทบาททางด้านนโยบาย โดยเฉพาะการสนับสนุนวัคซีนของซิโนแว็กโดยไม่มีข้อมูลสนับสนุนในขณะนั้น^[10] และสนับสนุนการตัดสินใจรอการสั่งซื้อวัคซีนไปจนถึงปี 2565 โดยอ้างว่าควรรอให้ตลาดเป็นของผู้ซื้อเพื่อให้ซื้อวัคซีนได้ในราคาถูก^[11] ออกมาแสดงความคิดเห็นสนับสนุนวัคซีนซิโนแวกอย่างต่อเนื่อง^[12][13] แนะนำให้ฉีดวัคซีนซิโนแวกหรือซิโนฟาร์มสามเข็มเพื่อป้องกันโควิดสายพันธุ์เดลต้าว่า "จะทำให้ภูมิต้านทานสูงเป็นน้อง ๆ ของไฟเซอร์" "เพียงพอในการป้องกันสายพันธุ์เดลตา"^[14][15] แม้จะยังไม่มีผลการวิจัยรองรับในขณะนั้น^[10] แต่ต่อมายงได้ออกมาปฏิเสธว่าตนไม่เคยพูดและข้อความดังกล่าวเป็นข่าวปลอม^[16] สนับสนุนการขยายเวลาการฉีดวัคซีนของแอสตราเซเนกาเข็มที่สองออกไปเป็น 16 สัปดาห์ขัดกับคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกซึ่งระบุระยะการฉีดระหว่างโดสแรกและโดสที่สองไว้ที่ 8–12 สัปดาห์^[17] หรือเปิดเผยผลงานวิจัยที่มีขนาดตัวอย่างเพียง 2 รายจนเป็นที่ถกเถียงถึงความน่าเชื่อถือของงานวิจัยดังกล่าว^[18][19] มีการเสนอให้ลงชื่อถอดถอนออกจากการเป็นหัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก^[4] ในขณะเดียวกันก็มีการร่วมลงชื่อสนับสนุนให้กำลังใจมากมาย^[20] ในปัจจุบันยังคงดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ ระดับ ศ.11 หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก^[21]

ความคิดเห็นส่วนตัวของเขาต่อโควิด-19 ตามที่ปรากฏในสื่อ เช่น โควิด-19 คงไม่รุนแรงไปกว่าไข้หวัดใหญ่ปี 2009,^[22] วัคซีนแบบเชื้อตายเช่นซิโนแวค มีความปลอดภัยว่าวัคซีนแบบ mRNA^[23][24] และอาจป้องกันไวรัสข้ามสายพันธุ์ได้ดีกว่า,^[25] วัคซีนซิโนแวคและแอสตราเซเนก้า สามารถป้องกันการเสียชีวิตจากโควิด-19 ได้ 100%,^[26][27] ฉีดวัคซีนยี่ห้อไหนก็ไม่ต่างกัน,^[28] วัคซีนเชื้อตายเป็นวัคซีนปูพื้นที่ดีกว่าชนิด mRNA^[29], หรือการให้วัคซีนเชื้อตายร่วมกับวัคซีนชนิดอื่นอาจจะดีต่อไวรัสกลายพันธุ์^[30]

บทความของเขาบนวิกิพีเดียภาษาไทยถูกก่อกวนเพิ่มข้อมูลอ้างว่าเขาเป็น "เซลล์ขายวัคซีน Sinovac" ซึ่งต่อมาผู้ก่อเหตุถูกตำรวจจับกุมตัวในความผิดฐานหมิ่นประมาทโดยการโฆษณา^[31] ในเดือนธันวาคม มีข่าวว่าเขาแจ้งความให้ดำเนินคดีต่อผู้วิจารณ์วัคซีนสูตรไขว้บนแอพติ๊กต็อก^[32]

รางวัล

• ๒๕๓๒ รางวัลผลงานวิจัยดี เรื่อง ไวรัสตับอักเสบและการป้องกัน จาก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ๒๕๓๔ รางวัลผลงานวิจัยดีเด่น เรื่อง การดูแลทารกที่คลอดจากมารดาที่เป็นพาหะไวรัสตับอักเสบ บี ผลการศึกษาระยะยาว 5 ปี จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ๒๕๓๖ รางวัลผลงานวิจัยดีเยี่ยม เรื่อง ปัญหาและการป้องกันไวรัสตับอักเสบ จากสภาวิจัยแห่งชาติ
• ๒๕๔๐ รางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่น มูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีในพระบรมราชูปถัมภ์
• ๒๕๔๐ รางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
• ๒๕๔๐-๒๕๕๐ เมธีวิจัยอาวุโส สกว สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย
• ๒๕๔๖ รางวัลมหาวิทยาลัยมหิดล-บี บราวน์ เพื่อการแพทย์และสาธารณสุขไทย
• ๒๕๔๖ รางวัลผลงานวิจัยตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนานาชาติที่ได้รับการอ้างอิง (Citation) สูงสุด ประจำปี พ.ศ. ๒๕๔๖ จากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัยแห่งประเทศไทย
• ๒๕๔๗ รางวัลผลงานวิจัยดีเยี่ยมเรื่อง ไข้หวัดนก จากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย
• ๒๕๔๙ รางวัลผลงานวิจัยดีเยี่ยม เรื่อง ไข้หวัดนกในประเทศ จากสำนักงาน คณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
• ๒๕๕๐ รางวัลปาฐกถาประสงค์ ตู้จินดา จากคณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
• ๒๕๕๐ รับพระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา จากพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9
• ๒๕๕๑ รางวัลศิษย์เก่าดีเด่น จากสมาคมศิษย์เก่า คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ๒๕๕๕ ได้รับรางวัลผลงานวิจัยดีเยี่ยมจาก สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
• ๒๕๕๔ กุมารแพทย์อาวุโสดีเด่นประจำปี พศ 2554 จากราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทยและสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย
• ๒๕๕๘ ศาสตราจารย์ยง ภู่วรวรรณ เป็นราชบัณฑิต ประเภทวิชาแพทยศาสตร์และทันตแพทยศาสตร์ สาขาวิชากุมารเวชศาสตร์ สํานักวิทยาศาสตร์
• ๒๕๕๘ รางวัลศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ดีเด่นจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ๒๕๕๘ รางวัลแพทย์ต้นแบบของแพทยสภา (Outstanding Achievement Doctor) แพทยสภาแห่งประเทศไทย
• ๒๕๖๒ รางวัลผู้ทำคุณประโยชน์ในการพัฒนางานวัคซีน จากสถาบันวัคซีนแห่งชาติ
• ๒๕๖๒ รางวัลผู้อุทิศตนและเผยแพร่ความรู้ทางพันธุศาสตร์อย่างต่อเนื่อง และทำคุณประโยชน์ต่อประเทศ จากสมาคมพันธุศาสตร์แห่งประเทศไทย
• ๒๕๖๓ บุคคลผู้มีธรรมาภิบาล จากคณะกรรมการสหวิทยาการเพื่อการวิจัยและพัฒนา
• ๒๕๖๓ บุคคลคุณภาพด้านวิทยาศาสตร์แห่งปี 2020 จากมูลนิธิสภาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย
• ๒๕๖๔ Innovative for Crisis Individual Award จากสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ
• ๒๕๖๔ นักวิทยาศาสตร์การแพทย์เกียรติยศ จากมูลนิธิกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
• ๒๕๖๔ Outstanding Pediatrician of the Year จากราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทยและสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย
• ๒๕๖๔ รางวัลผู้ปิดทองหลังพระ จากสมาคมนักข่าวอาชญากรรมแห่งประเทศไทย
• ๒๕๖๔ รางวัลผู้เสียสละเพื่อสังคม จากกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
• ๒๕๖๕ กุมารแพทย์ดีเด่นแห่งเอเชีย ประจำปี ๒๕๖๕" (Outstanding Asian Pediatrician Award (OAPA) 2022) จากสมาคมกุมารเวชศาสตร์แห่งเอเชียแปซิฟิก (APPA)
• ๒๕๖๖ รางวัลผลงานวิจัยระดับดีมาก เรื่อง “ความปลอดภัยและผลภูมิตุ้นทานจากการให้วัคซีนโควิด-19 ชนิดเดียวกันในแต่ละสูตรวัคซีนการให้ต่างชนิดกัน การกระตุ้นเข็มสามและภูมิคุ้มกันแบบลูกผสมต่อเช้อโควิด-19 ในประเทศไทย จากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ
• ๒๕๖๖ รางวัลศิษย์เก่าจุฬาดีเด่น ประจำปี 2566 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• ๒๕๖๗ รางวัลผลงานวิจัยประจำปี 2567 รางวัลระดับดีเรื่อง “ระบบการเตือนภัยและคาดการณืการระบาดของโรคโควิด-19 ด้วยการตรวจวิเคราะหารปนเปื้อนของเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ในน้ำเสียชุมชน” จากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ประจำปี 2567

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2544 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[33]
• พ.ศ. 2541 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[34]
• พ.ศ. 2546 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)^[35]
• พ.ศ. 2550 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) สาขาแพทยศาสตร์^[36]
• พ.ศ. 2547 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)^[37]