คณะองคมนตรี

คณะองคมนตรี (อังกฤษ: privy council) คือ กลุ่มบุคคลหรือหน่วยงานที่ให้คำปรึกษาแก่ประมุขแห่งรัฐ โดยปกติแล้ว (แต่ไม่เสมอไป) ในประเทศที่ปกครองแบบราชาธิปไตย^[1] คำว่า "องคมนตรี" ในภาษาอังกฤษ "privy" (หรือภาษาฝรั่งเศส privé) หมายถึง "ส่วนตัว" หรือ "ลับ" ด้วยเหตุนี้ คณะองคมนตรีในอดีตจึงมักจะเป็นกลุ่มที่ปรึกษาศาล ที่ได้รับความไว้วางใจ และ/หรือใกล้ชิดมากที่สุดของกษัตริย์ ซึ่งจะให้คำปรึกษาที่รักษาเป็นความลับในเรื่องกิจการรัฐ แม้จะมีการยกเลิกระบอบกษัตริย์แล้ว แต่คณะองคมนตรีบางแห่งยังคงดำเนินการอยู่ ในขณะที่บางสภาจะยุบ และ แยกออกไป ส่งผลให้ระบบกษัตริย์ดำรงอยู่ต่อไปได้โดยไม่ต้องมีสภามงกุฎลับ

ประเทศที่มีสภาองคมนตรีหรือองค์กรเทียบเท่าในปัจจุบัน เช่น สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ, ประเทศแคนาดา, ราชอาณาจักรเดนมาร์ก, ราชอาณาจักรตองงา และ ราชอาณาจักรไทย^[2]

องคมนตรี

คณะองคมนตรีที่ยังปฏิบัติหน้าที่

รัฐบาล	คณะองคมนตรี
เบลเยียม	สภามงกุฎแห่งเบลเยียม
ภูฏาน	รัฐธรรมนูญแห่งภูฏาน
บรูไน	องคมนตรีของบรูไน
เขมร	สภาที่ปรึกษาองคมนตรีสูงสุด
แคนาดา	สภาองคมนตรีของกษัตริย์แคนาดา
เดนมาร์ก	คณะกรรมการกฤษฎีกา (เดนมาร์ก)
โมนาโก	สภามงกุฎแห่งโมนาโก
เนเธอร์แลนด์	สภาแห่งรัฐ (เนเธอร์แลนด์)
นอร์เวย์	คณะกรรมการกฤษฎีกา (นอร์เวย์)
สเปน	สภาแห่งรัฐสเปน
ประเทศไทย	คณะองคมนตรีไทย
ตองงา	องคมนตรีแห่งตองงา
สหราชอาณาจักร	สภาองคมนตรีแห่งสหราชอาณาจักร

คณะองคมนตรีที่ถูกยุติบทบาท

สถาบันกษัตริย์	คณะองคมนตรี	หมายเหตุ
Austrian Empire/Austria-Hungary	Geheimrat	ยกเลิก ค.ศ. 1919
Bermuda	Privy Council of Bermuda	แยกตัว ค.ศ. 1888
Empire of Brazil	His Imperial Majesty's Council	ตำแหน่งอันทรงเกียรติ บางส่วนเป็นส่วนหนึ่งของคณะรัฐมนตรีหรือสภาแห่งรัฐ; ถูกยกเลิกโดยการรัฐประหารในปี ค.ศ. 1889[3]
Konbaung dynasty (Burma)	Byedaik	ยกเลิก ค.ศ. 1885
Qing dynasty (China)	Grand Council	ยกเลิก ค.ศ. 1898
Kingdom of England	Privy Council of England	แทนที่โดยสภาองคมนตรีแห่งบริเตนใหญ่ Great Britain เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม ค.ศ. 1708[4][5]
Ethiopian Empire	Crown Council of Ethiopia	ยกเลิก ค.ศ. 1974, กลับมาด้วยข้ออ้าง ค.ศ. 1987[ต้องการอ้างอิง]
Kingdom of France	Conseil du Roi	ยกเลิก ค.ศ. 1791 และแทนที่ด้วยConseil d'État
German Empire	Geheimrat	ยกเลิก ค.ศ. 1918
Kingdom of Greece	Council of State	ก่อตั้งในปี 1835; ยกเลิก ปี 1865, กลับมาตั้งใหม่ ปี 1929 ในฐานะศาลปกครองอาวุโสของกรีซ
Electorate of Hanover	Privy Council of Hanover	ยกเลิก ค.ศ. 1866
Kingdom of Hawaiʻi	Privy Council of the Hawaiian Kingdom	ยกเลิก ค.ศ. หลังจากที่ฮาวาย กลายเป็นสาธารณรัฐ ในปี 1893
Kingdom of Ireland	Privy Council of Ireland	คงไว้ภายหลังวันที่มีผลบังคับใช้ของพระราชบัญญัติสหภาพ ค.ศ. 1800, แต่ไม่มีความเคลื่อนไหวตั้งแต่ปี 1922
Empire of Japan	Privy Council of Japan	ยกเลิก ค.ศ. 1947
Kingdom of Laos	King's Council	ยกเลิก ค.ศ. 1975
Kingdom of Nepal	Rajsabha	ราชวงศ์ยกเลิกวันที่ 28 พฤษภาคม 2008
Habsburg Netherlands	Geheime Raad or Conseil Privé	ก่อตั้งในปี 1531. ยกเลิก เป็นครั้งสุดท้ายในปี 1794
Nguyễn dynasty (Vietnam)	Viện cơ mật	ยกเลิกในปี 1945 พร้อมกับการล้มล้างระบอบกษัตริย์
Northern Ireland	Privy Council of Northern Ireland	หยุดความเคลื่อนไหวตั้งแต่ปี 1972
Ottoman Empire	Divan	ราชวงศ์ยกเลิกไปในปี 1922
Kingdom of Portugal	His Most Faithful Majesty's Council	ระบอบกษัตริย์ถูกยกเลิกในปี 1910
Russian Empire	Supreme Privy Council	ยกเลิก ค.ศ. 1730
Electorate of Saxony	Privy Council of Saxony	ก่อตั้งในปี 1697 เพื่อบริหารเขตอำนาจเหนือสถาบันนิกายลูเธอรันในนามของผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่เปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก[ต้องการอ้างอิง]
Kingdom of Scotland	Privy Council of Scotland	ยกเลิกเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม1708, แทนที่ด้วยคณะองคมนตรีแห่งบริเตนใหญ่[4][5][6]
Sweden	Privy Council of Sweden	ยกเลิก ค.ศ. 1789
Kingdom of Yugoslavia	Privy Council of Yugoslavia	ยกเลิกในปี 1945, กลับมาใหม่ด้วยข้ออ้างในปี 1990 และแทนที่ด้วยสภาองคมนตรีแห่งเซอร์เบียในปี 2006[ต้องการอ้างอิง]
Sultanate of Sulu	Ruma Bichara (State Council)	ถูกยกเลิกหลังจากการล่าอาณานิคมของสเปนในฟิลิปปินส์

ดูเพิ่ม

• คณะองคมนตรีไทย
• Council of State
• Crown Council
• Executive Council (Commonwealth countries)
• Privy Council ministry
• State Council