สภาพนอกอาณาเขต

ดูเพิ่ม: อำนาจศาลนอกอาณาเขต

ในกฎหมายระหว่างประเทศ สภาพนอกอาณาเขต (อังกฤษ: extraterritoriality) หมายถึง สภาพที่ได้รับยกเว้นจากเขตอำนาจของกฎหมายท้องถิ่น มักเป็นผลมาจากการเจรจาทางการทูต

ตามประวัติศาสตร์ สภาพนอกอาณาเขตเกิดแก่ปัจเจกบุคคลเป็นหลัก เพราะมักมีการอ้างเขตอำนาจเหนือตัวบุคคลมากกว่าพื้นที่^[1] สภาพนอกอาณาเขตยังนำไปใช้บางส่วนได้กับสถานที่ เช่น ความคุ้มกันที่ให้แก่คณะผู้แทนทางทูต ฐานทัพของต่างชาติ หรือสำนักงานต่าง ๆ ของสหประชาชาติ กรณีที่เกิดขึ้นบ่อยที่สุด 3 กรณี ซึ่งปัจจุบันเป็นที่รับรู้กันในระดับระหว่างประเทศนั้น ว่าด้วยตัวบุคคลและทรัพย์สินของประมุขแห่งรัฐและหัวรัฐบาลต่างประเทศ ตัวบุคคลและทรัพย์สินของเอกอัครราชทูตและนักการทูตอื่น ๆ และเรือในน่านน้ำสากล