หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร

อำมาตย์โท^[1][2] หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร (26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2430^[3] - 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2512) เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป ประสูติแต่หม่อมเอี่ยม ชยางกูร ณ อยุธยา และเป็นพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร
หม่อมเจ้า ชั้น 4
ประสูติ	26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2430
สิ้นชีพตักษัย	3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2512 (82 ปี)
ชายาและหม่อม	หม่อมเจ้าเฉลียววรรณมาลา ชยางกูร หม่อมศิลา ชยางกูร ณ อยุธยา
พระบุตร	9 คน
ราชสกุล	ชยางกูร
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป
พระมารดา	หม่อมเอี่ยม ชยางกูร ณ อยุธยา

ธรรมเนียมพระยศของ หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร
การทูล	ฝ่าพระบาท
การแทนตน	กระหม่อม/หม่อมฉัน
การขานรับ	กระหม่อม/เพคะ

พระประวัติ

หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร ประสูติเมื่อ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2430 ทรงได้รับทุนพระราชทานส่วนพระองค์จาก พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะทรงดำรงพระอิศริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร ไปศึกษาที่ประเทศอังกฤษ เมื่อกลับมาได้เป็นรับราชการเป็นวิศวกรสังกัดกรมทางหลวง

หลังเกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ได้ทรงออกจากราชการมาเป็นครูสอนภาษาอังกฤษ^[4] ต่อมาทรงถูกกล่าวหาว่ามีส่วนร่วมในเหตุการณ์กบฏบวรเดชในปี พ.ศ. 2476 และถูกจำคุกระยะหนึ่ง^[5] เมื่อพ้นโทษแล้วท่านได้กลับเข้ารับราชการในกรมทางหลวงอีกครั้งจนเกษียณอายุราชการ โดยในช่วงประมาณ พ.ศ. 2480-2487 ท่านได้ดำรงตำแหน่งนายช่างกำกับแขวงการทางอำนาจเจริญ และรับผิดชอบในการสร้างทางหลวงแผ่นดินสายอุบลราชธานี-มุกดาหาร-นครพนม ซึ่งต่อมาได้กำหนดให้เป็นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 212 และรัฐบาลไทยได้ขนานนามถนนเพื่อเป็นเกียรติแก่ท่านว่า "ถนนชยางกูร" เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2493 ในสมัยที่จอมพล ป. พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรี^[6][7]

หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร สิ้นชีพตักษัยเมื่อ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2512 สิริชันษา 83 ปี^[8]

ครอบครัว

หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร เสกสมรสกับ หม่อมเจ้าเฉลียววรรณมาลา ชยางกูร (ราชสกุลเดิม กมลาศน์)

• หม่อมราชวงศ์เลอชัย ชยางกูร สมรสกับชาวฟิลิปปินส์
  • หม่อมหลวงรัชฎาราศี ชยางกูร
  • หม่อมหลวงราศี ชยางกูร
  • หม่อมหลวงรูสบีมินดา ชยางกูร

ต่อมาเสกสมรสกับ หม่อมศิลา ชยางกูร ณ อยุธยา (สกุลเดิม วสันตพฤกษ์) ธิดานางทรัพย์ วงศ์วานิช

• หม่อมราชวงศ์ขุนพล ชยางกูร
• หม่อมราชวงศ์ไชยพันธุ์ ชยางกูร
• หม่อมราชวงศ์ขันธุ์แข่งแข ชยางกูร
• หม่อมราชวงศ์แก่ชัย ชยางกูร สมรสกับอมรา ชยางกูร ณ อยุธยา (สกุลเดิม รักษาสัจ)
  • หม่อมหลวงพงศ์มหิป ชยางกูร
  • หม่อมหลวงอดิศร ชยางกูร
  • หม่อมหลวงพีระศักดิ์ ชยางกูร
  • หม่อมหลวงสิรินทร ชยางกูร
• หม่อมราชวงศ์วัยวัฒนา ชยางกูร
  • หม่อมหลวงศิริวัฒนา ชยางกูร
• หม่อมราชวงศ์สุชาดา มนตรีกุล สมรสกับพงศ์เดช มนตรีกุล ณ อยุธยา
  • สาวสุภาวดี มนตรีกุล ณ อยุธยา
  • วรพงศ์ มนตรีกุล ณ อยุธยา
  • สุรภี มนตรีกุล ณ อยุธยา
  • ยุรพร เกตุจินดา
• หม่อมราชวงศ์สารีบุตร ชยางกูร สมรสกับธนาภา ชยางกูร ณ อยุธยา (สกุลเดิม ขำศิริ)
  • หม่อมหลวงวงศ์วริศ ชยางกูร
  • หม่อมหลวงกีรติสิทธ์ ชยางกูร
• หม่อมราชวงศ์แสงโสม ชยางกูร สมรสกับพลเรือตรี สุทิน ปูชนีย์
  • กนกวรรณ แช่มประชุม
  • ศักดิ์สิทธิ์ ปูชนีย์
  • ศักดิ์ศิริ ปูชนีย์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2474 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)^[9]
• พ.ศ. 2474 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์มงกุฎไทย (จ.ม.)^[10]
• พ.ศ. 2474 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4 (ป.ป.ร.4)^[11]

พงศาวลี

พงศาวลีของหม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป                                   10. พระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ)                       5. เจ้าจอมมารดาเที่ยง ในรัชกาลที่ 4                             11. คล้าย โรจนดิศ                       1. หม่อมเจ้าวิเศษศักดิ์ ชยางกูร                                         3. หม่อมเอี่ยม ชยางกูร ณ อยุธยา