อายุให้ความยินยอมทางเพศ

อายุให้ความยินยอม (อังกฤษ: age of consent) หมายถึงอายุของบุคคลซึ่งเมื่อถึงวัยดังกล่าวแล้ว กฎหมายก็อนุญาตให้ร่วมประเวณีหรือถูกกระทำทางเพศได้นับแต่นั้นเป็นต้นไป ซึ่งไม่พึงสับสนกับนิติภาวะและอายุที่อยู่ในเกณฑ์สมรสได้

อายุที่ยอมให้ร่วมประเวณีได้ในเพศสัมพันธ์รักต่างเพศแบ่งตามประเทศ
  – วัยแรกรุ่น
  – ต่ำกว่า 12
  – 12
  – 13
  – 14
  – 15
  – 16
  – 17
  – 18
  – 19
  – 20
  – 21+
  – แตกต่างกันตามรัฐ จังหวัด ภูมิภาค ดินแดน
  – ต้องสมรสกัน
  – ไม่มีกฎหมายเรื่องนี้
  – ไม่มีข้อมูล

อายุที่ยอมให้มีการร่วมประเวณีได้ ย่อมแตกต่างกันไปตามแต่ละรัฐนั้น ๆ จะกำหนด ทั้งนี้ ค่ามัธยฐานของการกำหนดดังกล่าวอยู่ที่อายุระหว่างสิบสี่ถึงสิบหกปี อายุน้อยสุดที่มีกำหนดไว้คือตั้งแต่สิบสองปี ส่วนมากสุดได้แก่ยี่สิบเอ็ดปี

ประเทศไทยมิได้กำหนดอายุให้ความยินยอมไว้อย่างชัดเจน อย่างไรก็ดี ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 277 และมาตรา 279 บัญญัติห้ามมิให้กระทำชำเราหรือกระทำอนาจารแก่เด็กอายุยังไม่เกิน 15 ปี ไม่ว่าจะหญิงหรือชาย ที่ไม่ใช่ภรรยาหรือสามีของตน^[1][2] แต่ว่า การนำพาผู้เยาว์อายุระหว่าง 15-18 ปีไปเพื่อการอนาจาร ผิดกฎหมายมาตรา 283 ทวิ ไม่ว่าผู้นั้นจะยินยอมหรือไม่^[2] นอกจากนั้นแล้ว การพรากผู้เยาว์อายุระหว่าง 15-18 ปีไปเพื่อการอนาจาร แม้ว่าผู้เยาว์จะยินยอมพร้อมใจ ก็ยังผิดกฎหมายอาญา มาตรา 319 อีกด้วย^[3] ดังที่พบในคดีฟ้องร้องต่อแด๊ก บิ๊กแอส (นายเอกรัตน์ วงศ์ฉลาด) ที่ต่อมาศาลอุทธรณ์ยกฟ้องฐานสำคัญผิด^[4][5]

ประวัติ

• อายุให้ความยินยอม ได้ปรับขึ้นจาก 13 ปีไปเป็น 15 ปี ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 279 ซึ่งแก้ไขล่าสุดในปีพ.ศ. 2530^[6]
• ใน พ.ศ. 2540 ได้กำหนดเพิ่มเติมว่า ในกรณีเป็นการพาไปเพื่อการอนาจาร ผู้อายุเกินกว่า 15 ปี แต่ยังไม่ถึง 18 ปี ก็ยังไม่อาจให้ความยินยอมที่มีผลทางกฎหมายได้ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 283 ทวิ^[2]

อายุที่รับรู้ยินยอมในกฎหมายอาญาไทย

• ในกรณีที่เด็กหญิงอายุกว่า 13 ปีแต่ไม่เกิน 15 ปี โดยที่เด็กหญิงยินยอมและศาลได้อนุญาตให้สมรสกันนั้น ผู้กระทำผิดไม่ต้องรับโทษตามมาตรา 277 ซึ่งส่วนนี้ได้แก้ไขเพิ่มเติมในฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2530)^[6]
• ในกรณีที่เป็นการค้าประเวณี อายุที่รับรู้ยินยอมคือ 18 ปี โดยตามมาตรา 282 และ 283 ระบุว่าการพาไปทำอนาจารไม่ว่าจะยินยอมหรือไม่นั้น ถือเป็นความผิด ซึ่งส่วนนี้ได้แก้ไขเพิ่มเติมในฉบับที่ 14 (พ.ศ. 2540)^[7]

อายุที่รับรู้ยินยอมในทวีปเอเซีย

อินโดนีเซีย

ในอินโดนีเซีย อายุที่รับรู้ยินยอมคือ 19 ปีสำหรับผู้ชาย และ 16 ปีสำหรับผู้หญิง

อิหร่าน

ในอิหร่าน อายุที่รับรู้ยินยอมคือ 17 ปีสำหรับผู้ชาย และ 14 ปีสำหรับผู้หญิง การแต่งงานเพศเดียวกัน หรือการร่วมเพศระหว่างเพศเดียวกันนั้น ถือว่าเป็นความผิด และมีโทษประหารชีวิต

ญี่ปุ่น

ในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2023 ได้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญาญี่ปุ่นเพื่อเพิ่มอายุให้ความยินยอมจาก 13 ปีเป็น 16 ปีเป็นครั้งแรกในรอบ 116 ปี แม้จังหวัดทุกจังหวัดของญี่ปุ่นจะกำหนดอายุที่รับรู้ยินยอมไว้ที่ 18 ปีแล้วก็ตาม การแก้ไขในครั้งนี้จะทำให้เหยื่อไม่จำเป็นต้องพิสูจน์ว่าตนได้ต่อต้านการกระทำนั้นผ่านการทำร้ายหรือการขู่ในการฟ้องร้องผู้กระทำผิด รวมทั้งทำให้การฟ้องร้องง่ายขึ้นเพราะเหยื่อไม่ได้ยินยอมในการมีเพศสัมพันธ์ มีข้อยกเว้นข้อหนึ่งคือ การที่ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์กับบุคคลที่มีอายุ 13 ถึง 15 ปีนั้นจะสามารถถูกลงโทษได้ ผู้นั้นต้องมีอายุมากกว่าผู้กระทำอย่างน้อย 5 ปี รวมทั้งอายุความในการฟ้องร้องผู้กระทำผิดจะถูกเพิ่มจาก 10 เป็น 15 ปี^[8][9]

ฟิลิปปินส์

ในฟิลิปปินส์ อายุให้ความยินยอมคือ 18 ปีทั้งผู้ชายและผู้หญิง อย่างไรก็ตามไม่มีการเข้มงวดเรื่องนี้

ออสเตรเลีย

ในออสเตรเลีย อายุให้ความยินยอมคือ 17 ปีทั้งผู้ชายและผู้หญิง