อำเภอลำลูกกา

ลำลูกกา เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดปทุมธานีและเป็นเขตปริมณฑล​ของกรุงเทพมหานคร​โดยในพื้นที่มีหมู่บ้านจัดสรรและชุมชนอย่างหนาแน่น ปัจจุบัน​มีรถไฟฟ้าสายสีเขียวเปิดให้บริการที่สถานีคูคต

อำเภอลำลูกกา
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Lam Luk Ka
ถนนลำลูกกาบริเวณหน้าวัดสายไหม
แผนที่จังหวัดปทุมธานี เน้นอำเภอลำลูกกา
พิกัด: 13°55′57″N 100°44′58″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ปทุมธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	297.71 ตร.กม. (114.95 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	294,207 คน
• ความหนาแน่น	988.23 คน/ตร.กม. (2,559.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	12150, 12130 (เฉพาะตำบลคูคต)
รหัสภูมิศาสตร์	1306
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอลำลูกกา หมู่ที่ 21 ตำบลลำลูกกา อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี 12150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอลำลูกกาตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอธัญบุรี มีแนวเส้นขนานคลองรังสิตประยูรศักดิ์ไปทางทิศใต้ 1.6 กิโลเมตรเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอองครักษ์ (จังหวัดนครนายก) และอำเภอบางน้ำเปรี้ยว (จังหวัดฉะเชิงเทรา) มีคลองสิบสี่เป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตหนองจอก เขตคลองสามวา เขตสายไหม และเขตดอนเมือง (กรุงเทพมหานคร) มีแนวคันนาระหว่างจังหวัดปทุมธานีและกรุงเทพมหานคร คลองพระยาสุเรนทร์ คลองหกวาสายล่าง คลองสอง แนวรั้วหมู่บ้านการ์เด้นโฮมวิลเลจ แนวรั้วอนุสรณ์สถานแห่งชาติ แนวเส้นตรงผ่านแนวรั้วโรงเรียนมัธยมสังคีตวิทยา กรุงเทพมหานคร แนวรั้วหมู่บ้านวังทอง แนวรั้วบริษัทดอนเมืองพัฒนา และถนนลำลูกกาเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองปทุมธานี มีคลองเปรมประชากร ถนนลูกรัง และทางรถไฟสายเหนือเป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์

ชุมชนบ้านริมคลองสายใหมในอำเภอลำลูกกา

อำเภอลำลูกกาสมัยก่อนเป็นที่ราบลุ่มเต็มไปด้วยป่าพงป่าอ้อ เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าทั่วไป สภาพของพื้นที่เป็นที่รกร้างกว้างใหญ่ มีชื่อเรียกว่า "ทุ่งหลวง" ต่อมาในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ประมาณปี พ.ศ. 2433 พระองค์ทรงเห็นว่าทุ่งหลวงกว้างใหญ่ไพศาลมาก ควรให้ประชาชนเข้ามาอยู่เป็นที่พักอาศัยทำมาหากิน ประกอบกับมีพระราชดำริว่า กรุงสยาม คลองเป็นสำคัญ สมควรต้องขุดทุกปี จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บริษัทขุดคลองแลคูนาสยาม ดำเนินการขุดคลองหกวา เริ่มจากคลองซอยที่ 2 ไปจนถึงอำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา เป็นระยะทาง 900 เส้นเศษ และขุดคลองซอยที่เป็นระยะห่างกัน 60 เส้น จำนวน 16 คลอง ผลจากการขุดคลองนี้ทำให้ประชาชนที่อยู่ในถิ่นกันดารต่างอพยพหลั่งไหลเข้ามาอาศัยอยู่และทำการปลูกมากยิ่งขึ้น

สำหรับชื่ออำเภอลำลูกกานี้ตามประวัติบอกว่า แต่เดิมนั้นในท้องที่อำเภอนี้มีลำธารไหลผ่านมาบรรจบเป็นรูปตีนกา และปรากฏว่ามีนกมาอาศัยทำรังอยู่เป็นจำนวนมาก เพราะที่รวมของลำธารนี้อุดมสมบูรณ์ไปด้วยกุ้ง ปลา อาหารของสัตว์นานาชนิด ประชาชนจึงเรียกบึงนี้ว่า "บึงลำลูกกา" ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เมื่อทางราชการได้ตั้งอำเภอขึ้นใกล้กับบึงนี้เมื่อประมาณ พ.ศ. 2447 จึงขนานนามว่า อำเภอลำลูกกา สันนิษฐานว่าเป็นเพราะนิยมใช้คำสั้น ๆ

• วันที่ 21 สิงหาคม 2470 โอนตำบลคลองหกวาฝั่งใต้ของอำเภอหนองจอก ตำบลคลองเจ็ดของอำเภอมีนบุรี จังหวัดมีนบุรี และตำบลคูคตของอำเภอบางเขน จังหวัดพระนคร มาขึ้นกับอำเภอลำลูกกา^[1]
• วันที่ 12 ธันวาคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 16,17,18 (ในขณะนั้น) ของตำบลคลองหกวาฝั่งใต้ ไปขึ้นกับตำบลคลองเจ็ด และตั้งตำบลคลองสิบสองหกวา แยกออกจากตำบลลำไทร ตำบลบึงทองหลาง และตำบลคลองหกวาฝั่งใต้^[2]
• วันที่ 30 ธันวาคม 2484 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดปทุมธานีกับจังหวัดพระนคร โดยโอนพื้นที่ตำบลสายไหมของอำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี ไปขึ้นอำเภอบางเขน จังหวัดพระนคร^[3]
• วันที่ 18 กรกฎาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลลำลูกกาในท้องที่บางส่วนของตำบลลำลูกกาและตำบลบึงคำพร้อย^[4]
• วันที่ 12 ธันวาคม 2504 จัดตั้งสุขาภิบาลลำไทรในท้องที่บางส่วนของตำบลลำไทร^[5]
• วันที่ 14 ตุลาคม 2507 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลลำลูกกา โดยขยายออกไปในบางหมู่บ้านของตำบลลำลูกกาและตำบลบึงคำพร้อย^[6]
• วันที่ 28 เมษายน 2526 จัดตั้งสุขาภิบาลคูคตในท้องที่บางส่วนของตำบลคูคต^[7]
• วันที่ 10 สิงหาคม 2532 ตั้งตำบลพืชอุดม แยกออกจากตำบลลำไทร^[8]
• วันที่ 5 พฤษภาคม 2539 ยกฐานะจากสุขาภิบาลคูคตเป็นเทศบาลเมืองคูคต^[9]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลลำลูกกาและสุขาภิบาลลำไทรเป็นเทศบาลตำบลลำลูกกาและเทศบาลตำบลลำไทร

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

พื้นที่อำเภอลำลูกกาแบ่งเขตการปกครองเป็น 8 ตำบล

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[10]	สี	แผนที่
1.	คูคต	Khu Khot	18	108,444
2.	ลาดสวาย	Lat Sawai	11	70,223
3.	บึงคำพร้อย	Bueng Kham Phroi	19	48,983
4.	ลำลูกกา	Lam Luk Ka	21	30,820
5.	บึงทองหลาง	Bueng Thonglang	22	10,942
6.	ลำไทร	Lam Sai	14	8,572
7.	บึงคอไห	Bueng Kho Hai	12	7,998
8.	พืชอุดม	Phuet Udom	9	4,060

การปกครองส่วนท้องถิ่น

อำเภอลำลูกกาประกอบด้วยองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลเมืองคูคต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคูคต เฉพาะหมู่ที่ 4–5, 8–11, 13–18 และบางส่วนของหมู่ที่ 3, 6, 7 และ 12
• เทศบาลเมืองลำสามแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคูคต เฉพาะหมู่ที่ 1–2 และบางส่วนของหมู่ที่ 3, 6, 7 และ 12
• เทศบาลเมืองลาดสวาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลาดสวายทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลลำไทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำไทร เฉพาะหมู่ที่ 2, 9 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 3–7 และ 10–11
• เทศบาลตำบลลำลูกกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงคำพร้อย เฉพาะหมู่ที่ 15–16 และบางส่วนของหมู่ที่ 4–6, 17 และ 19 และตำบลลำลูกกา เฉพาะหมู่ที่ 11, 18, 20–21 และบางส่วนของหมู่ที่ 5, 10, 12 และ 18–19
• องค์การบริหารส่วนตำบลบึงคำพร้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงคำพร้อย เฉพาะหมู่ที่ 1–3, 7–14, 18 และบางส่วนของหมู่ที่ 4–6, 17 และ 19
• องค์การบริหารส่วนตำบลลำลูกกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำลูกกา เฉพาะหมู่ที่ 1–4, 6–9, 13–17 และบางส่วนของหมู่ที่ 5, 10, 12 และ 18–19
• องค์การบริหารส่วนตำบลบึงทองหลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงทองหลางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลลำไทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำไทร เฉพาะหมู่ที่ 8, 12–14 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 3–7 และ 10–11
• องค์การบริหารส่วนตำบลบึงคอไห ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงคอไหทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพืชอุดม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพืชอุดมทั้งตำบล

การคมนาคม

ถนนลำลูกกา

เส้นทางสายหลักของอำเภอลำลูกกา ได้แก่

• ถนนลำลูกกา (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3312)
• ถนนกาญจนาภิเษก (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9)
• ถนนพหลโยธิน (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
• ถนนวิภาวดีรังสิต (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 31)
• รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท ส่วนต่อขยาย ช่วงหมอชิต - คูคต

เส้นทางสายรองของอำเภอลำลูกกา ได้แก่

• ถนนนิมิตใหม่ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3592)
• ถนนหทัยราษฎร์
• ถนนลำลูกกา-ธัญบุรี (คลอง 7) (ทางหลวงชนบท ปท.3004)
• ถนน อบจ.ปท.2006
• ถนนไสวประชาราษฏร์ (พระองค์เจ้าสาย)

รถโดยสารประจำทาง

ฝั่งถนนพหลโยธิน

• รถมินิบัสสาย 34 ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต - BTS แยก คปอ. (รถธรรมดา)
• รถเมล์เอกชน สาย 34 (เดิม) รังสิต - หัวลำโพง (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
• รถเมล์เอกชนสาย 34E (1-2E) (ทางด่วน) รังสิต - วัชรพล - หัวลำโพง (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์เอกชนสาย 39 (เดิม) ตลาดไท - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
• รถเมล์เอกชนสาย 39(A) (1-4) ม.ธรรมศาสตร์ - บางเขน (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์เอกชนสาย 39 (1-5) รังสิต - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 59 (1-8) รังสิต - สุทธิสาร - สนามหลวง (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 95ก (1-11) รังสิต - บางกะปิ (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 114 (1-21) รังสิต - นครอินทร์ (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)

• รถเมล์ ขสมก. สาย 185 (1-16) รังสิต - แยกลำลูกกา - พระราม 9 (รถธรรมดา)
• รถเมล์เอกชนสาย 187 (1-17) รังสิตคลองสาม - อนุสาวรีย์ชัย (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์เอกชนสาย 504 (1-18E) (ทางด่วน) รังสิต - บางรัก (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 510 (1-19) ม.ธรรมศาสตร์ - ดอนเมือง - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 510(E) (1-20E) (ทางด่วน) ม.ธรรมศาสตร์ - ดอนเมือง - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 520 (1-68) มีนบุรี - (รังสิต) - ตลาดไท (รถธรรมดา)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 522 (1-22E) (ทางด่วน) รังสิต - อนุสาวรีย์ชัยฯ (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 522 (เสริม) รังสิต - BTS แยก คปอ. (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์เอกชนสาย 538 (1-24E) (ทางด่วน) มทร.ธัญบุรี - รพ.สงฆ์ (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์เอกชนสาย 554 (S2) (ทางด่วน) รังสิต - กม.8 - ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 1-7E (59E) (ทางด่วน) รังสิต - กิ่งเพชร - สนามหลวง (รถธรรมดา)
• รถเมล์เอกชนสาย 1-31 คลองหลวงคลองห้า - ศูนย์ราชการแจ้งวัฒนะ (รถปรับอากาศ)
• รถตู้สาย ต.39 มีนบุรี - ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต
• รถตู้ ต.84 รังสิตคลองหนึ่ง - อนุสาวรีย์ชัยฯ
• รถตู้ ต.84A ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต - จตุจักร
• รถตู้และรถมินิบัสสาย ต.95 ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต - บางกะปิ
• รถตู้และรถมินิบัสสาย ต.118 ม.ธรรมศาสตร์ - BTS หมอชิต
• ฯลฯ

ฝั่งถนนลำลูกกา

• รถเมล์เอกชนสาย 525 (1-58) ลำลูกกาคลองสิบสอง - สวนสยาม (รถธรรมดาและรถปรับอากาศ)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374 ลำลูกกาคลองสิบ - บ้านสร้าง (รถธรรมดา)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374 ปากทางลำลูกกา - ฟ้าคราม (ลำลูกกาคลองสอง) (ใช้รถสองแถวจากสาย 1138)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374 ปากทางลำลูกกา - เปียร์นนท์ (ลำลูกกาคลองสาม) (รถธรรมดา)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374ค1 ตลาดสิริทรัพย์ - BTS คูคต (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374ค2 ฟ้าคราม - BTS คูคต (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374ค3 ลาดสวาย - BTS คูคต (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374ค4 บิ๊กซีลำลูกกาคลองสี่ - BTS คูคต (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374 รร.เตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ ปทุมธานี - รังสิตคลองเจ็ด (รถธรรมดา)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 374 รร.เตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ ปทุมธานี - รังสิตคลองแปด (ใช้รถปรับอากาศจากสาย ปอ.367)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 543 (1-25) บางเขน - ลำลูกกาคลองเจ็ด (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ ขสมก. สาย 543 (เสริม) บางเขน - กรมการปกครอง ลำลูกกา คลองเก้า (รถปรับอากาศ)
• รถสองแถวสาย 1009 ตลาดวงศกร - ลำลูกกาคลองสี่
• รถสองแถวสาย 1222 รังสิตคลองสี่ - ลำลูกกาคลองสี่
• รถสองแถวและรถตู้สาย 1304 มีนบุรี - ลำลูกกาคลองเจ็ด
• รถเมล์ชานเมืองสาย 6250 รังสิต - ลำลูกกาคลองสิบ (รถปรับอากาศ)
• รถเมล์ชานเมืองสาย 6250 (374 เดิม) รังสิต - ลำลูกกาคลองสิบหก (รถปรับอากาศ) (ให้บริการแค่ช่วงเช้า - เย็น)
• รถตู้สาย ต.117 (ม.รามคำแหง) - ปากทางลำลูกกา - ลำลูกกาคลองแปด

อื่น ๆ

• รถสองแถวสาย 6038 เซียร์รังสิต - หมู่บ้านพฤกษา 20

ขนส่งทางราง

• รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท: สถานีคูคต