อำเภอศรีประจันต์

ศรีประจันต์ เป็นอำเภอในจังหวัดสุพรรณบุรี

อำเภอศรีประจันต์
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Si Prachan
วัดไก่เตี้ย มีเจดีย์ทรงลังกาวี ได้รับอิทธิพลจากสิลปะแบบลังกาผสมอู่ทอง ฐานมีลายสลักรูปไก่ขนาดเล็กโดยรอบ (สันนิษฐานว่าเป็นที่มาของชื่อวัด)
แผนที่จังหวัดสุพรรณบุรี เน้นอำเภอศรีประจันต์
พิกัด: 14°37′11″N 100°8′40″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	สุพรรณบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	181.0 ตร.กม. (69.9 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2567)
• ทั้งหมด	59,740 คน
• ความหนาแน่น	330.05 คน/ตร.กม. (854.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	72140
รหัสภูมิศาสตร์	7205
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอศรีประจันต์ หมู่ที่ 3 ตำบลศรีประจันต์ อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี 72140
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอศรีประจันต์ มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสามชุก และอำเภอแสวงหา (จังหวัดอ่างทอง)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโพธิ์ทองและอำเภอสามโก้ (จังหวัดอ่างทอง)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองสุพรรณบุรี
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอดอนเจดีย์

ประวัติ

เดิมเขตท้องที่อำเภอศรีประจันต์นี้ขึ้นกับอำเภอท่าพี่เลี้ยงและอำเภอนางบวช แต่อำเภอทั้งสองมีอาณาเขตกว้างใหญ่เกินไป ราษฎรไปมาลำบาก ทางราชการจึงได้แบ่งท้องที่อำเภอท่าพี่เลี้ยงตอนเหนือและแบ่งท้องที่อำเภอนางบวชตอนใต้มารวมตั้งอำเภอขึ้นอีกอำเภอหนึ่ง รวมเรียกว่า "อำเภอศรีประจันต์" โดยยืมชื่อศรีประจัน แม่ยายขุนแผนในวรรณคดีเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ซึ่งน่าจะมีภูมิลำเนาในเขตท้องที่ที่ตั้งเป็นอำเภอใหม่นี้^{[ต้องการอ้างอิง]} อำเภอศรีประจันต์ได้ตั้งเมื่อ ร.ศ. 120 หรือ พ.ศ. 2444 และแบ่งการปกครองออกเป็น 22 ตำบล

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเขียน "ศรีปะจันต์" แต่ต่อมาใน พระราชหัตถเลขา เรื่องเสด็จประพาสลำน้ำมะขามเฒ่า เมื่อ ร.ศ. 127 (คือ พ.ศ. 2451) ทรงเขียนชื่ออำเภอนี้ว่า "ศรีประจันต์" ในข้อความว่า "พลับพลาที่พักนี้ตั้งตำบลบ้านกร่าง ใกล้กับที่ว่าการอำเภอศรีประจันต์ฝั่งตะวันออก ตรงกับวัดที่ชื่อเดียวกันข้าม มีพระเจดีย์กลางน้ำองค์หนึ่ง เป็นพระเจดีย์ไม้สิบสองอยู่ข้างเขื่อน ว่าเป็นที่ราษฎรประชุมกันไหว้พระทุกปี"^[1]

ในปี พ.ศ. 2499 ได้มีการจัดตั้งสุขาภิบาลศรีประจันต์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลศรีประจันต์ และต่อมาได้มีการขยายเขตพื้นที่สุขาภิบาลให้ครอบคลุมบางส่วนของตำบลบ้านกร่าง เมื่อปี พ.ศ. 2502

ใน พ.ศ. 2505 ได้แยกพื้นที่ฝั่งทิศตะวันตกของทางอำเภอ ได้แก่ ตำบลดอนเจดีย์และตำบลหนองสาหร่าย ออกไปตั้งเป็นกิ่งอำเภอดอนเจดีย์^[2] ในปีเดียวกัน ประชาชนได้แจ้งแก่ทางราชการว่า ตำบลสระกระโจมไปติดต่อราชการกับกิ่งอำเภอดอนเจดีย์สะดวกกว่าไปติดต่อกับอำเภอศรีประจันต์ จึงได้โอนไปขึ้นกับทางกิ่งอำเภอดอนเจดีย์^[3] ในวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2505 อำเภอเมืองสุพรรณบุรีได้โอนพื้นที่ตำบลไร่รถมาขึ้นกับอำเภอศรีประจันต์^[4] และได้โอนพื้นที่ตำบลไร่รถที่มาขึ้นการปกครองใหม่ไปขึ้นกับทางกิ่งอำเภอดอนเจดีย์^[5] และแยกเป็นอำเภอเอกเทศออกจากอำเภอศรีประจันต์ใน พ.ศ. 2508^[6]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอศรีประจันต์แบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 9 ตำบล ได้แก่

1.

ศรีประจันต์

(Si Prachan)

6.

ปลายนา

(Plai Na)

2.

บ้านกร่าง

(Ban Krang)

7.

วังหว้า

(Wang Wa)

3.

มดแดง

(Mot Daeng)

8.

วังน้ำซับ

(Wang Nam Sap)

4.

บางงาม

(Bang Ngam)

9.

วังยาง

(Wang Yang)

5.

ดอนปรู

(Don Pru)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอศรีประจันต์ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลศรีประจันต์ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลศรีประจันต์และตำบลบ้านกร่าง
• เทศบาลตำบลวังยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังยางทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลปลายนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปลายนาทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลบ้านกร่าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านกร่าง (นอกเขตเทศบาลตำบลศรีประจันต์)
• เทศบาลตำบลวังหว้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังหว้าทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลวังน้ำซับ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังน้ำซับทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลศรีประจันต์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีประจันต์ (นอกเขตเทศบาลตำบลศรีประจันต์)
• องค์การบริหารส่วนตำบลมดแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมดแดงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางงาม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางงามทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนปรู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนปรูทั้งตำบล