อิหร่านแอร์

อิหร่านแอร์ (เปอร์เซีย: هواپیمايی ملی ایران, อักษรโรมัน: Havâpeymâyi-ye Melli-ye Irân) เป็นสายการบินประจำชาติของประเทศอิหร่าน โดยมีฐานการบินหลักที่ท่าอากาศยานอิหม่ามโฆเมย์นีและมีสำนักงานใหญ่ที่ท่าอากาศยานนานาชาติเมห์ราบัดในเตหะราน สายการบินให้บริการเที่ยวบินสู่ 57 จุดหมายปลายทั่วเอเชียและยุโรป ในประเทศอิหร่านอาจรู้จักกันในชื่อ โฮมา (เปอร์เซีย: هما )^[10] ซึ่งเป็นสัตว์จำพวกฟีนิกซ์หรือกริฟฟินในปกรณัมเปอร์เซีย^[11] โดยจะเป็นชื่อย่อของสายการบินแห่งชาติอิหร่านในภาษาเปอร์เซีย อิหร่านแอร์เป็นสมาชิกของสมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ

อิหร่านแอร์
هواپیمايی ملی ایران

IATA ICAO รหัสเรียก IR[1] IRA[2] IRANAIR[2]
ก่อตั้ง	พฤษภาคม ค.ศ. 1944 (81 ปี) (ในชื่อ อิหร่านเนียนแอร์เวย์คอมปะนี)
เริ่มดำเนินงาน	ค.ศ. 1961 (64 ปี) (ในชื่อ อิหร่านแอร์) [3][4][5]
AOC #	FS-100[6]
ท่าหลัก	เตหะราน-อิหม่ามโฆเมย์นี เตหะราน-เมห์ราบัด
เมืองสำคัญ	แบนแดร์แอบบอส แมชแฮด ชีรอซ
บริษัทลูก	อิหร่านแอร์คาร์โก อิหร่านแอร์กราวนด์เซอร์วิส อิหร่านแอร์เคเตอริง[7] ศูนย์ฝึกอบรมการบินโฮมา
ขนาดฝูงบิน	31
จุดหมาย	57
บริษัทแม่	กระทรวงการคมนาคมและสังคมอิหร่าน (60%)[8]
สำนักงานใหญ่	ท่าอากาศยานเมห์ราบัด เตหะราน ประเทศอิหร่าน
บุคลากรหลัก	Brig. Gen. Shamseddin Farzadipour (ประะธานและซีอีโอ) [9]
เว็บไซต์	www.iranair.com

ประวัติ

ช่วงแรก

ดักลาส ดีซี 3 ของอิหร่านเนียนแอร์เวย์

อิหร่านแอร์เนียนแอร์เวย์ก่อตั้งขึ้นในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1944 โดยเรซา อัฟชาร์และโกลัม เอ็บเตฮัจ^[4] ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สองได้เริ่มดำเนินการครั้งแรกในปี 1945 โดยมีเที่ยวบินแรกคือจากเตหะรานไปยังแมชแฮด^[3] และตามด้วยบริการเตหะราน-เอสแฟฮอน-ชีรอซ-บุเชห์-ออบอดอน-แอฮ์วอซ ในปี1946 สายการบินได้เปิดให้บริการเที่ยวบินระหว่างประเทศครั้งแรก ซึ่งเป็นเส้นทางสู่ไคโร แบกแดด และเทลอาวีฟ และเพิ่มเส้นทางสู่ปารีสในเดือนเมษายน ค.ศ. 1947 ตั้งแต่ก่อตั้งจนถึงปี 1962 อิหร่านแอร์มีดักลาส ดีซี-3 ดีซี-4 และเครื่องบินวิกเกอร์ส วิสเคานต์ประจำการในฝูงบิน

ในปี 1961 รัฐบาลได้เข้าควบคุมอิหร่านเนียนแอร์เวย์ทั้งหมด^[4] หลังจากได้ควบรวมกิจการกับเปอร์เชียนแอร์เซอร์วิสเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ เพื่อจัดตั้งสายการบินแห่งชาติอิหร่าน (โฮมา) หรือที่รู้จักในชื่ออิหร่านแอร์ ผ่านการร่วมลงทุนของภาครัฐที่ผนวกรวมผู้ให้บริการขนส่งทางอากาศสองรายเข้าด้วยกัน และเป็นสมาชิกของสมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ (ไออาตา) ในปีต่อมา ต่อมาอิหร่านแอร์และเซาท์แอฟริกันแอร์เวส์ได้ร่วมเป็นลูกค้าเปิดตัวเครื่องบินโบอิง 747 เอสพี^[12]

จุดหมายปลายทาง

บทความหลัก: จุดหมายปลายทางของอิหร่านแอร์

ณ เดือนธันวาคม ค.ศ. 2023 อิหร่านแอร์ให้บริการเที่ยวบินสู่จุดหมายปลายทาง 57 แห่งใน 17 ประเทศ โดยมีทั้งเที่ยวบินภายในประเทศและระหว่างประเทศ^[13]

ข้อตกลงการบินร่วม

ณ เดือนธันวาคม ค.ศ. 2023 อิหร่านแอร์มีข้อตกลงการบินร่วมกับสายการบินดังต่อไปนี้:^[14]

• ออสเตรียนแอร์ไลน์
• ลุฟท์ฮันซ่า
• เตอร์กิชแอร์ไลน์

ฝูงบิน

ฝูงบินปัจจุบัน

แอร์บัส เอ320-200 ของอิหร่านแอร์

แอร์บัส เอ321-200 ของอิหร่านแอร์

แอร์บัส เอ330-200 ของอิหร่านแอร์

เอทีอาร์ 72 ของอิหร่านแอร์

ฟอกเกอร์ 100 ของอิหร่านแอร์

ณ เดือนตุลาคม ค.ศ. 2024 อิหร่านแอร์มีเครื่องบินประจำการอยู่ในฝูงบินดังนี้:^[15][16]

ฝูงบินของอิหร่านแอร์

เครื่องบิน	ประจำการ	คำสั่งซื้อ	ผู้โดยสาร			หมายเหตุ
			H	E	รวม
แอร์บัส เอ300บี4-200	1	—	18	236	254
แอร์บัส เอ300-600อาร์	4	—	22	239	261
แอร์บัส เอ310-300	1	—	14	198	212
แอร์บัส เอ319-100	2	—	12	108	120
แอร์บัส เอ320-200	3	—	12	144	156
แอร์บัส เอ321-200[17]	1	—	12	182	194
แอร์บัส เอ330-200[18]	2	—	32	206	238
เอทีอาร์ 72-600	13	—	—	68	68
ฟอกเกอร์ 100	3	—	—	104	104
ฝูงบินของอิหร่านแอร์คาร์โก
โบอิง 747-200ซี/เอสเอฟ	1	—	สินค้า
รวม	31	0

อิหร่านแอร์มีอายุฝูงบินเฉลี่ย 18.3 ปี

ฝูงบินในอดีต

แอร์บัส เอ300บี4-200เอฟ ของอิหร่านแอร์

โบอิง 747-100บีของอิหร่านแอร์

อิหร่านแอร์เคยให้บริการเครื่องบินดังต่อไปนี้:

เครื่องบิน	จำนวน	เริ่มประจำการ	ปลดประจำการ	หมายเหตุ
อาเอร็อสปาซียาล-บีเอซี คองคอร์ด	—	—	—	มีคำสั่งซื้อสำหรับ 2 ลำพร้อมหนึ่งตัวเลือกในปี 1972[19] และยกเลิกคำสั่งซื้อใน 8 ปีต่อมา
แอร์บัส เอ300บี2-200	7	1980	2019
	1		1988	ถูกยิงตกในเที่ยวบิน IR655 โดยกองทัพเรือสหรัฐ
แอร์บัส เอ300บี4-200เอฟ	2	2008	ไม่ทราบ	ทั้งหมดถูกจัดเก็บ
แอร์บัส เอ310-200	6	2001	2009	โอนย้ายมาจากเตอร์กิชแอร์ไลน์ จัดเก็บอยู๋ 3 ลำ
แอฟโรว์ ยอร์ก	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ดำเนินการโดยเปอร์เชียนแอร์เซอร์วิสจนถึงการผนวกกิจการกับอิหร่านเนียนแอร์เวย์ในปี 1962[20]
บีชคราฟท์ โมเดล 18	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ดำเนินการโดยอิหร่านเนียนแอร์เวย์จนถึงการผนวกกิจการกับเปอร์เชียนแอร์เซอร์วิสในปี 1962
โบอิง 707-300	5	1965	2000	ดำเนินการโดยเปอร์เชียนแอร์เซอร์วิสจนถึงการผนวกกิจการกับอิหร่านเนียนแอร์เวย์ในปี 1962
โบอิง 727-100	3	1965	2006
	1		1980	ตกในเที่ยวบิน IR291[21]
โบอิง 727-200/แอดวานซ์	5	1974	2014	จัดเก็บอยู๋ 3 ลำ
	1	1974	2011	ตกในเที่ยวบิน IR277
โบอิง 737-200	6	1971	2004	จัดเก็บที่ศูนย์จัดแสดงอากาศยานเตหะราน
โบอิง 747-100บี	6	1974	2014	EP-IAM ถูกจัดเก็บ 5 ลำเช่ามาจากแพนแอมและคาร์โกลักซ์ เป็นผู้ให้บริการรายแรกและรายสุดท้ายของรุ่น[16]
โบอิง 747-100เอสเอฟ	3	1983	1986	โอนย้ายให้กับกองทัพอากาศอิหร่าน[16]
โบอิง 747-200บี	1	2007	2010
โบอิง 747-200เอฟ	4	1980	2004	EP-ICC ถูกจัดเก็บ เช่ามาจากกองทัพอากาศอิหร่าน
โบอิง 747-200เอ็ม	3	1976	2016	EP-IAG และ EP-IAI ถูกจัดเก็บ
โบอิง 747-400	1	2017	2017	เช่าจากคาโบแอร์สำหรับเที่ยวบินฮัจญ์
โบอิง 747 เอสพี	4	1976	2016	ทั้งหมดถูกจัดเก็บที่ท่าอากาศยานอิมามะฮ์โคมัยนี ผู้ให้บริการเชิงพาณิชย์รายสุดท้าย
คอนแวร์ 240	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	1960	ดำเนินการโดยอิหร่านเนียนแอร์เวย์จนถึงการผนวกกิจการกับเปอร์เชียนแอร์เซอร์วิสในปี 1962[22]
เดอ ฮาวิลแลนด์ โดฟ[22]	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ
เดอ ฮาวิลแลนด์ ดรากอน ราพีด	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ
ดักลาส ดีซี-3	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	1972
ดักลาส ดีซี-4	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	1960	ก่อนการผนวกกิจการปี 1962 รุ่นขนส่งผู้โดยสารจะดำเนินการโดยอิหร่านเนียนแอร์เวย์และรุ่นขนส่งสินค้าจะดำเนินการโดยเปอร์เชียนแอร์เซอร์วิส[22]
ดักลาส ดีซี-6บี	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	1972
ดักลาส ดีซี-7ซี	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ดำเนินการโดยเปอร์เชียนแอร์เซอร์วิสจนถึงการผนวกกิจการกับอิหร่านเนียนแอร์เวย์ในปี 1962
ดักลาส ดีซี-8	1	1976	1977	เช่าจากมาร์ตินแอร์
แมคดอนเนลล์ ดักลาส ดีซี-10	1	1976	1976	เช่าจากมาร์ตินแอร์
ล็อกฮีด แอล-749 คอนสเตลเลชัน	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ
วิกเกอร์ส ไวเคานท์	ไม่ทราบ	ไม่ทราบ	1960