กาทรีนแห่งวาลัว

กาทรีนแห่งวาลัว (ประสูติ 27 ตุลาคม ค.ศ.1401 – สวรรคต 3 มกราคม ค.ศ.1437) ทรงเป็น สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ ในฐานะพระมเหสีของ พระเจ้าเฮนรีที่ 5 แห่งอังกฤษ พระองค์ทรงเป็นพระธิดาของ พระเจ้าชาร์ลที่ 6 แห่งฝรั่งเศส และ อีซาโบแห่งบาวาเรีย กาทรีนเป็นพระมารดาของ พระเจ้าเฮนรี่ที่ 6 แห่งอังกฤษ และเป็นพระอัยยิกา (ย่า) ของ พระเจ้าเฮนรีที่ 7 แห่งอังกฤษ ซึ่งเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ทิวดอร์ ชีวิตของพระองค์มีความโดดเด่นไม่เพียงเพราะเป็นพระราชินีและพระมารดาของกษัตริย์เท่านั้น แต่ยังเป็นที่รู้จักจากความสัมพันธ์ลับกับ โอเวน ทิวดอร์ (Owen Tudor) ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของราชวงศ์ที่สำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์อังกฤษ

กาทรีนแห่งวาลัว
สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ
ดำรงพระยศ	2 มิถุนายน ค.ศ. 1420 - 31 สิงหาคม ค.ศ. 1422
ราชาภิเษก	23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1421
ก่อนหน้า	โยอานาแห่งนาวาร์
ถัดไป	มาร์เกอริตแห่งอ็องฌู
พระราชสมภพ	27 ตุลาคม ค.ศ. 1401 ปารีส ราชอาณาจักรฝรั่งเศส
สวรรคต	3 มกราคม ค.ศ. 1437 (35 ปี) ลอนดอนในราชอาณาจักรอังกฤษ
พระราชสวามี	สมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 5 แห่งอังกฤษ
พระราชบุตร	พระเจ้าเฮนรีที่ 6 แห่งอังกฤษ เอ็ดมันด์ ทิวดอร์ เอิร์ลแห่งริชมอนด์ที่ 1 แจสเปอร์ ทิวดอร์ ดยุคแห่งเบดฟอร์ดที่ 1
ราชวงศ์	วาลัว แลงคาสเตอร์
พระราชบิดา	พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 6 แห่งฝรั่งเศส
พระราชมารดา	เอลีซาเบ็ทแห่งบาวาเรีย-อิงก็อลชตัท

พระชนมชีพช่วงต้นและภูมิหลังครอบครัว

กาทรีนประสูติ เมื่อวันที่ 27 ตุลาคม ค.ศ.1401 ณ โฮเตล แซงต์-โปล (Hôtel Saint-Pol) ซึ่งเป็นพระราชวังในกรุงปารีส ราชอาณาจักรฝรั่งเศส พระองค์เป็นพระธิดาองค์สุดท้องของพระเจ้าชาร์ลที่ 6 แห่งฝรั่งเศส (ผู้ซึ่งทรงมีพระอาการประชวรทางจิตเป็นระยะ) และพระราชินีอีซาโบแห่งบาวาเรีย พระเชษฐภคินีของพระองค์ คือ อีซาแบลแห่งวาลัว เคยเป็นสมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษในฐานะพระมเหสีองค์ที่สองของพระเจ้าริชาร์ดที่ 2 แห่งอังกฤษมาก่อนหน้าพระองค์

วัยเยาว์ของกาทรีนถูกมองข้ามและไม่ได้รับการดูแลเท่าที่ควร เนื่องจากพระบิดาทรงพระประชวรทางจิต และพระมารดาก็ทรงมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมบางประการ อย่างไรก็ตาม พระองค์ก็ได้รับการศึกษาตามฐานะของเจ้าหญิงยุโรปในยุคนั้น โดยเน้นไปที่ดนตรี การเต้นรำ ศาสนา มารยาท และการจัดการเรือน

การอภิเษกสมรสกับพระเจ้าเฮนรี่ที่ 5

การแต่งงานของกาทรีนกับ พระเจ้าเฮนรีที่ 5 แห่งอังกฤษ เป็นผลพวงโดยตรงของ สงครามร้อยปี และความพยายามของอังกฤษที่จะอ้างสิทธิ์ในราชบัลลังก์ฝรั่งเศส พระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 ทรงเป็นกษัตริย์นักรบผู้ประสบความสำเร็จอย่างยิ่งในการทำสงครามกับฝรั่งเศส โดยเฉพาะการได้รับชัยชนะครั้งสำคัญในยุทธการอาแฌงกูร์ (Battle of Agincourt) ในปี ค.ศ.1415

การเจรจาอภิเษกสมรสเริ่มต้นขึ้นหลายครั้ง โดยพระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 ทรงเรียกร้องสินสอดทองหมั้นจำนวนมหาศาล และการยอมรับสิทธิ์ในราชบัลลังก์ฝรั่งเศสของพระองค์ ในฐานะเงื่อนไขการแต่งงาน ในที่สุด สนธิสัญญาสงบศึกสำคัญที่เรียกว่า สนธิสัญญาตรัวย์ (Treaty of Troyes) ได้รับการลงนาม ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ.1420 สนธิสัญญานี้กำหนดให้พระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 แห่งอังกฤษ เป็นรัชทายาทของราชบัลลังก์ฝรั่งเศส และทรงอภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงกาทรีน

พิธีอภิเษกสมรสจัดขึ้น เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน ค.ศ.1420 ณ อาสนวิหารทรัวย์ (Troyes Cathedral) ขณะนั้นกาทรีนมีพระชนมายุ 18 พรรษา และพระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 ทรงมีพระชนมายุ 33 พรรษา หลังการแต่งงาน กาทรีนได้เสด็จไปยังอังกฤษพร้อมกับพระสวามี และทรงได้รับการสวมมงกุฎเป็น สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ ณ เวสต์มินสเตอร์แอบบีย์ ในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1421

ชีวิตสมรสของกาทรีนและพระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 นั้นสั้นนัก แต่ก็เป็นไปอย่างมีความสุขและเป็นที่รักใคร่กัน กาทรีนทรงให้กำเนิดพระโอรสเพียงพระองค์เดียว คือ เจ้าชายเฮนรีแห่งวินด์เซอร์ (ต่อมาคือ พระเจ้าเฮนรีที่ 6 แห่งอังกฤษ) เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม ค.ศ. 1421 ณ ปราสาทวินด์เซอร์ แต่พระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 ไม่เคยได้พบหน้าพระโอรสของพระองค์เลย

การเป็นม่ายและบทบาทในฐานะพระราชินีม่าย

พระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 สวรรคตอย่างกะทันหันด้วยโรคบิด (dysentery) ในระหว่างการล้อมเมืองโม (Meaux) ประเทศฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม ค.ศ.1422 ขณะมีพระชนมายุไม่ถึง 35 พรรษา ทำให้กาทรีนทรงตกพุ่มหม้ายด้วยพระชนมายุเพียง 20 ปี และพระโอรสของพระองค์ก็ทรงขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ในพระนาม พระเจ้าเฮนรี่ที่ 6 แห่งอังกฤษ ขณะมีพระชนมายุเพียง 9 เดือน

ในฐานะ สมเด็จพระราชินีม่าย กาทรีนทรงมีบทบาทสำคัญในการดูแลพระโอรสในช่วงวัยเยาว์ แต่ตามพระราชบัญญัติของรัฐสภาในปี ค.ศ. 1428 ได้มีการออกกฎหมายห้ามไม่ให้พระราชินีม่ายอภิเษกสมรสใหม่โดยไม่ได้รับความยินยอมจากกษัตริย์ (ซึ่งในขณะนั้นยังทรงพระเยาว์และอยู่ภายใต้การดูแลของคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์) และคณะองคมนตรี หากฝ่าฝืน ผู้ที่อภิเษกสมรสกับพระราชินีม่ายจะถูกริบทรัพย์สินทั้งหมด

ความสัมพันธ์กับโอเวน ทิวดอร์และสายราชวงศ์ทิวดอร์

หลังจากการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 กาทรีนทรงมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับ โอเวน ทิวดอร์ (Owen Tudor) หรือ โอไวน์ อัป มาเรดิธ อัป ทิวดอร์ (Owain ap Maredudd ap Tudur) ข้าราชสำนักชาวเวลส์ซึ่งอยู่ในครัวเรือนของพระองค์ รายละเอียดที่ชัดเจนเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของทั้งสองยังเป็นที่ถกเถียงกันในหมู่นักประวัติศาสตร์ แต่เชื่อกันว่าทั้งสองอาจจะแอบสมรสกันอย่างลับๆ ประมาณปี ค.ศ.1429 แม้ว่าจะผิดกฎหมายที่รัฐสภาได้ออกไว้ก็ตาม

กาทรีนและโอเวน ทิวดอร์มีบุตรด้วยกันหลายคน (คาดว่ามี 5-6 คน) แต่ที่สำคัญที่สุดคือ:

1. เอ็ดมุนด์ ทิวดอร์ ดยุกแห่งริชมอนด์ (Edmund Tudor, Earl of Richmond) ผู้เป็นบิดาของพระเจ้าเฮนรีที่ 7 แห่งอังกฤษ
2. แจสเปอร์ ทิวดอร์ ดยุกแห่งเบดฟอร์ด (Jasper Tudor, Duke of Bedford)

ความสัมพันธ์นี้ถูกเปิดเผยต่อสาธารณะในปี ค.ศ.1436 ทำให้โอเวน ทิวดอร์ ถูกจับกุมและคุมขัง กาทรีนถูกส่งไปกักบริเวณที่เบอร์มอนด์ซีย์แอบบีย์ (Bermondsey Abbey) ซึ่งเป็นอารามที่กรุงลอนดอน

การสิ้นพระชนม์

กาทรีนแห่งวาลัว สิ้นพระชนม์ เมื่อวันที่ 3 มกราคม ค.ศ.1437 ณ เบอร์มอนด์ซีย์แอบบีย์ กรุงลอนดอน ขณะมีพระชนมายุ 35 พรรษา สาเหตุการสิ้นพระชนม์ เชื่อกันว่าเกิดจากภาวะแทรกซ้อนจากการตั้งครรภ์และการคลอดบุตร ซึ่งพระองค์ทรงให้กำเนิดพระธิดา (บางแหล่งระบุว่าชื่อมาร์กาเร็ต) ก่อนที่จะเสียชีวิตในวันเดียวกันนั้นเอง

พระศพของกาทรีนถูกฝังครั้งแรกที่ เวสต์มินสเตอร์แอบบีย์ แต่ต่อมาในช่วงการก่อสร้างโบสถ์ Lady Chapel ของพระเจ้าเฮนรีที่ 7 (พระนัดดาของพระองค์) พระศพถูกนำออกมาเก็บรักษาไว้เหนือพื้นดินในโลงศพเปิดเป็นเวลาหลายศตวรรษ ซึ่งสามารถมองเห็นได้โดยสาธารณชน (แม้แต่ในบันทึกของซามูเอล พีปส์ (Samuel Pepys) ก็กล่าวถึงการได้เห็นพระศพของพระองค์) ก่อนที่จะถูกย้ายไปฝังอย่างถาวรในหลุมฝังพระศพที่ใกล้เคียงกับพระสวามี พระเจ้าเฮนรี่ที่ 5 โดยสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย