ไขศรี ศรีอรุณ

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ คุณหญิง ไขศรี ศรีอรุณ (สกุลเดิม บุนปาน; เกิด 29 มกราคม พ.ศ. 2480) เป็นนักการเมืองและนักวิชาการชาวไทย เคยดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยพะเยา อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ในรัฐบาลพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ อดีตนายกสภามหาวิทยาลัยนเรศวร และอีกทั้งยังเคยดำรงตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยศิลปากร และนายกสภามหาวิทยาลัยศิลปากร ปัจจุบันดำรงตำแหน่งกรรมการมูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ คุณหญิง ไขศรี ศรีอรุณ ม.ป.ช., ม.ว.ม., ต.จ.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม
ดำรงตำแหน่ง 8 ตุลาคม พ.ศ. 2549 – 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 (1 ปี 3 เดือน 29 วัน)
นายกรัฐมนตรี	พลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์
ก่อนหน้า	สุรเกียรติ์ เสถียรไทย (รักษาราชการแทน)
ถัดไป	อนุสรณ์ วงศ์วรรณ
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	29 มกราคม พ.ศ. 2480 (88 ปี) จังหวัดราชบุรี ประเทศสยาม
คู่สมรส	พลเรือเอกกำจัด ศรีอรุณ

ประวัติ

คุณหญิงไขศรี บุนปาน เกิดที่อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี ในครอบครัวบุนปาน บิดาเป็นครู มารดาเป็นแม่บ้าน พื้นเพทั้งบิดา มารดา เป็นคนอำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี อาชีพครูของบิดาทำให้ต้องโยกย้ายไปท้องถิ่นต่างๆพอสมควร สุดท้ายเกษียณอายุราชการที่ตำแหน่งผู้ช่วยศึกษาธิการจังหวัดพระนคร (กรุงเทพฯ) คุณหญิงไขศรีมีพี่น้องทั้งหมด 7 คน มีน้องชายคนหนึ่งที่สังคมรู้จักกันดี คือ ขรรค์ชัย บุนปาน เจ้าของและผู้อำนวยการหนังสือพิมพ์มติชน และบริษัทในเครือ

คุณหญิงไขศรี สมรสกับพลเรือเอกกำจัด ศรีอรุณ มีบุตร 3 คน หนึ่งในนั้นคือ จารึก ศรีอรุณ หรือที่รู้จักกันในนาม เชฟจารึก อาจารย์ประจำหลักสูตรเทคโนโลยีการประกอบอาหารและการบริการ โรงเรียนการเรือน มหาวิทยาลัยสวนดุสิต และมีชื่อเสียงจากการแข่งขันทำอาหารในรายการต่าง ๆ ทั้งไทยและต่างประเทศ

การศึกษา

คุณหญิงไขศรี จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายจากโรงเรียนสตรีวิทยา มีผลการเรียนดีเด่นระดับติด 1 ใน 50 คนของประเทศ ได้รับพระราชทานทุนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ผ่านสตรีวิทยาสมาคม ในการศึกษาต่อในคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จนจบการศึกษาได้เกียรตินิยมอันดับ 2 สาขาวิชาภาษาฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2503 และสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโท สาขาภาษาฝรั่งเศส ที่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

การทำงาน

คุณหญิงไขศรี ทำงานเป็นอาจารย์โรงเรียนสตรีวิทยา แต่เนื่องจากไม่มีตำแหน่งงานทางภาษาฝรั่งเศส จึงต้องสอนวิชาภาษาอังกฤษ โดยขณะนั้นก็ศึกษาต่อปริญญาโท สาขาวิชาภาษาฝรั่งเศส ในคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยด้วย จากนั้นย้ายมาเป็นอาจารย์โรงเรียนช่างศิลป ของกรมศิลปากร จนกระทั่งได้มาสอนภาษาฝรั่งเศส ที่คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร และเจริญก้าหน้าในตำแหน่งการงานที่มหาวิทยาลัยศิลปากร

ดำรงตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยศิลปากร คนที่ 12 ระหว่าง 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2531 - 31 ตุลาคม พ.ศ. 2535^[1] และระหว่าง 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2535 - 31 ตุลาคม พ.ศ. 2539^[2]

ดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยศิลปากร คนที่ 9 ระหว่าง 29 มิถุนายน พ.ศ. 2547 - 28 มิถุนายน พ.ศ. 2549^[3] 3 เมษายน พ.ศ. 2552 - 28 มิถุนายน พ.ศ. 2553^[4] 29 มิถุนายน พ.ศ. 2553 - 28 มิถุนายน พ.ศ. 2555^[5] และระหว่าง 29 มิถุนายน พ.ศ. 2555 - 28 มิถุนายน พ.ศ. 2557^[6]

งานการเมือง

คุณหญิงไขศรี ได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกวุฒิสภา ในปี พ.ศ. 2539^[7] ต่อมาได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ในสมัยพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ ^[8] ซึ่งเป็นการสรรหาผู้เชี่ยวชาญในด้านต่างๆมาดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกำกับดูแลด้านต่างๆ หลังเกิดวิกฤตการณ์การเมือง ซึ่งคณะรัฐมนตรีชุดดังกล่าวได้รับสมญานามจากสื่อมวลชนว่า "รัฐบาลขิงแก่" อันเนื่องมาจากรัฐมนตรีของคณะรัฐบาลชุดนี้ส่วนใหญ่เป็นผู้ทรงคุณวุฒิที่สูงอายุ ซึ่งในขณะรับตำแหน่งคุณหญิงไขศรี มีอายุ 69 ปี

คุณหญิงไขศรี มีผลงานที่โดดเด่นในการปฏิบัติหน้าที่รัฐมนตรี คือ การห้ามการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด แต่สามารถโมษณาได้ในเวลา 22.00 เป็นต้นไป^[9] และการออกมาตรการคุมเข้มไม่ให้เยาวชนอายุต่ำกว่า 20 ปี เต้นโคโยตี้^[10]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2539 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[11]
• พ.ศ. 2534 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[12]
• พ.ศ. 2547 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายใน)^[13]
• พ.ศ. 2528 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)^[14]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

•  ฝรั่งเศส:
  • พ.ศ. 2510 – เครื่องอิสริยาภรณ์ปาล์มวิชาการ ชั้นที่ 1