ภาษาอิงกุช

ภาษาอิงกุช (อังกฤษ: Ingush, /ˈɪŋɡʊʃ/; อิงกุช: гӏалгӏай мотт, ghalghai mott, ออกเสียง [ˈʁəlʁɑj mot]) เป็นภาษาคอเคซัสตะวันออกเฉียงเหนือที่มีผู้พูดประมาณ 350,000 คน^[3] ที่รู้จักกันในชื่อชาวอิงกุช กระจายทั่วสาธารณรัฐอิงกูเชเตีย, เชชเนีย, สาธารณรัฐนอร์ทออสซีเชียของรัสเซีย และในประเทศตุรกี, คาซัคสถาน, จอร์แดน, ซีเรีย, เลบานอน เป็นต้น^[4]

ภาษาอิงกุซ
Ghalghay, Ingus, Galgay, Kisti, Kistin[1]
гӏалгӏай мотт ghalghai mott
ออกเสียง	[ˈʁəlʁɑj mot]
ประเทศที่มีการพูด	คอเคซัสเหนือ
ภูมิภาค	สาธารณรัฐอิงกูเชเตีย, สาธารณรัฐเชเชน
ชาติพันธุ์	ชาวอิงกุช
จำนวนผู้พูด	350,000  (2020)e27
ตระกูลภาษา	คอเคซัสตะวันออกเฉียงเหนือ นัค ไวนัค เชเชน–อิงกุช ภาษาอิงกุซ
ระบบการเขียน	อักษรซีริลลิก (ปัจจุบัน) อักษรจอร์เจีย, อาหรับ, ละติน (อดีต)
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	รัสเซีย  สาธารณรัฐอิงกูเชเตีย
รหัสภาษา
ISO 639-2	inh
ISO 639-3	inh
อิงกุซ
แผนที่ชุดภาษาใกล้สูญของโลกของยูเนสโกจัดให้ภาษาอิงกุซเป็นภาษาที่มีความเสี่ยง[2]
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

จำนวนผู้พูดตามภูมิภาค

ภาษาอิงกุชมีผู้พูดประมาณ 350,000-400,000 คน (2020) ในประเทศรัสเซีย ส่วนใหญ่อยู่ในสาธารณรัฐอิงกูเชเตีย, เชชเนีย, สาธารณรัฐนอร์ทออสซีเชีย และยังพบผู้พูดในคาซัคสถาน, อุซเบกิสถาน, เติร์กเมนิสถาน, เบลเยียม, นอร์เวย์, ตุรกี และจอร์แดน^[3][4]

สถานะทางการ

ภาษาอิงกุชเป็นภาษาราชการร่วมกับภาษารัสเซียในสาธารณรัฐอิงกูเชเตีย หน่วยองค์ประกอบในประเทศรัสเซีย

ระบบการเขียน

มีความเป็นไปได้ว่าในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 8–12 ซึ่งเป็นช่วงที่วิหารอย่าง Tkhaba-Yerdy ปรากฏขึ้นในอิงกูเชเตีย มีระบบการเขียนที่อิงอักษรจอร์เจียปรากฏขึ้น สิ่งนี้ได้รับการรับรองจากข้อเท็จจริงว่ามีชื่อที่ไม่ใช่ภาษาจอร์เจียอย่าง 'Enola' เขียนขึ้นบนส่วนโค้งของ Tkhaba-Yerdy^[5] นอกจากนี้ ยังพบข้อความจอร์เจียบนวัตถุโบราณในอิงกูเชเตียซึ่งไม่สามารถถอดความได้^[6]

ภาษาอิงกุชเริ่มมีภาษาเขียนด้วยระบบการเขียนจากอักษรอาหรับในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20

อักษรอาหรับอิงกุช^[7]

อักษรอาหรับ	څ	چ	ژ		ڥ	ڢ	ڨ	ڭ	ڮ
เทียบซีริลลิก	ч	чI	цI	ц	пI	п	кх	кI	г

หลังการปฏิวัติเดือนตุลาคม ตอนแรกใช้อักษรละติน ภายหลังแทนที่ด้วยอักษรซีริลลิก

А а	Аь аь	Б б	В в	Г г	Гӏ гӏ	Д д	Е е
Ё ё	Ж ж	З з	И и	Й й	К к	Кх кх	Къ къ
Кӏ кӏ	Л л	М м	Н н	О о	П п	Пӏ пӏ	Р р
С с	Т т	Тӏ тӏ	У у	Ф ф	Х х	Хь хь	Хӏ хӏ
Ц ц	Цӏ цӏ	Ч ч	Чӏ чӏ	Ш ш	Щ щ	Ъ ъ	Ы ы
Ь ь	Э э	Ю ю	Я я	Яь яь	Ӏ ӏ