คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
เพ็งอิม
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
เพ็งอิม (pêng¹ im¹) หรือชื่อเต็มว่า เตี่ยจิวอ่วยเพ็งอิมฮวงอั่ว (จีนตัวย่อ: 潮州话拼音方案; จีนตัวเต็ม: 潮州話拼音方案; dio⁵ ziu¹ uê⁷ pêng¹ im¹ huang¹ uan³) เป็นระบบการเขียนถอดเสียงอ่านภาษาแต้จิ๋วเป็นอักษรละติน ได้รับการเสนอขึ้นโดยหน่วยงานของรัฐบาลมณฑลกวางตุ้งในเดือนกันยายน ปี 1960 โดยเป็นส่วนหนึ่งของกว่างตงพินอินฟางอ้าน
ภาพรวม
เพ็งอิงมีการใช้ตัวอักษรละตินพื้นฐาน 20 ตัว (ไม่ใช้ j, q, v, w, x, y) โดยมี ê เป็นอักษรตัวเดียวที่ประกอบขึ้นจากเครื่องหมายเสริมสัทอักษร มีการใช้พยัญชนะ 2 ตัวแทนเสียงพยัญชนะเดียวอยู่ 3 ตัวได้แก่ bh, gh และ ng
การแสดงเสียงวรรณยุกต์ใช้ตัวเลข 1 ถึง 8 แทนวรรณยุกต์ทั้ง 8 เสียงของภาษาแต้จิ๋ว เขียนตามหลักแล้วจะโดยเป็นตัวยกวางไว้ที่มุมขวาบน
รูปเขียนโดยรวมยืนพื้นจากพินอินของภาษาจีนกลางจึงมีความใกล้เคียงกันมาก ทำให้ผู้รู้พินอินอยู่แล้วสามารถอ่านเพ็งอิมได้โดยง่าย อย่างไรก็ตามหน่วยเสียงภาษาแต้จิ๋วมีมีความแตกต่างจากภาษาจีนกลางดังนั้นจึงมีอักษรบางตัวออกเสียงไม่เหมือนพินอิน
Remove ads
วรรณยุกต์
สรุป
มุมมอง
ภาษาแต้จิ๋วมีเสียงวรรณยุกต์ทั้งหมด 8 เสียง โดยในระบบเพ็งอิมจะใช้ตัวเลขระบุแต่ละเสียง อย่างไรก็ตาม เสียงวรรณยุกต์ที่ปรากฏจะต่างไปขึ้นอยู่กับว่าอยู่พยางค์สุดท้ายของคำหรือว่านำหน้าพยางค์อื่นเพื่อทำหน้าที่ขยายหรือเป็นคำกริยาที่มีกรรมตามหลัง
เสียงวรรณยุกต์ในภาษาแต้จิ๋วแต่ละสำเนียงถิ่นแสดงดังนี้[1][2] (ด้านบนแสดงเสียงเมื่ออยู่พยางค์ท้าย และด้านล่างแสดงเสียงเมื่อนำหน้าพยางค์อื่น ตัวเลขและขีดที่แสดงในตารางนี้เป็นการแบ่งระดับเสียงสูงต่ำออกเป็น 5 ระดับ)
ในการเขียนทับศัพท์คำภาษาแต้จิ๋วเป็นภาษาไทยมักจะยึดสำเนียงซัวเถาเป็นหลัก ซึ่งอาจเขียนแทนวรรณยุกต์ได้ดังนี้
วรรณยุกต์ 4 กับ 8 นั้นสำหรับแทนคำตาย คือพยางค์ที่ลงท้ายด้วย b, g หรือ h ซึ่งก็คือตัวสะกด บ, ก หรือเสียงกักเส้นเสียง ในขณะที่วรรณยุกต์อื่นจะใช้กับคำเป็น คือพยางค์ที่ไม่มีตัวสะกด หรือลงท้ายด้วยตัวสะกดอื่นที่ไม่ใช่ b, g หรือ h
Remove ads
พยัญชนะต้น
ภาษาแต้จิ๋วมีเสียงพยัญชนะต้นทั้งหมด 17 เสียง แทนด้วยเพ็งอิมดังนี้
ช่องเทียบเสียงไทยในที่นี้มีบางส่วนที่ไม่ได้ตรงกับภาษาไทยพอดี แค่ประมาณใกล้เคียงเท่านั้น ดังนี้
- gh: คล้ายเสียง ง ในภาษาไทย แต่เป็นเสียงแบบไม่ออกจมูก
- z: เหมือน z ในจีนกลาง ต่างจาก จ ในภาษาไทยเล็กน้อย
- c: เหมือน c ในจีนกลาง ต่างจาก ช ในภาษาไทยเล็กน้อย
- r: เป็นเสียงระหว่าง ย กับ จ
นอกจาก 4 เสียงดังกล่าวแล้ว พยัญชนะเสียงอื่นไม่มีความแตกต่างไปจากเสียงในภาษาไทย
สระและตัวสะกด
สรุป
มุมมอง
ภาษาแต้จิ๋วประกอบด้วยสระเดี่ยวและสระประสม 2 ถึง 3 เสียง โดยมีการปรากฎคู่กับตัวสะกดต่างกันไป รูปแบบประสมสระและตัวสะกดที่อาจเจอได้ทั้งหมดในภาษาแต้จิ๋วสำเนียงซัวเถาแสดงด้วยเพ็งอิมดังนี้
ในที่นี้ n ไม่ได้แทนตัวสะกดแต่แสดงถึงการลงท้ายด้วยเสียงนาสิก ในที่นี้แทนด้วย * แต่โดยทั่วไปคนไทยไม่สามารถแยกแยะเสียงนี้ได้ จึงได้ยินเหมือนกรณีไม่มี n และเวลาเขียนเป็นคำทับศัพท์ก็มักจะละเสียงนี้ไปเลย
บางรูปสระจะออกเสียงต่างกันขึ้นอยู่กับว่ามีตัวสะกดหรือไม่ เช่น ê จะเป็นสระเอเมื่อมีตัวสะกด แต่จะเป็นสระแอเมื่อไม่มีตัวสะกด
o จะเป็นสระโอเมื่อมีตัวสะกด แต่จะเป็นสระออเมื่อไม่มีตัวสะกด
io นั้นเป็นเสียงสระอี+โอ ฟังแล้วคล้ายสระเอีย แต่ว่าเป็นคนละสระกับ ia ซึงเป็นสระอี+อา นอกจากนี้แล้วยังมีบางสำเนียงที่มีเสียง iê คือเป็นสระอี+เอ ทั้งหมดนี้คนไทยมักได้ยินเป็น "เอีย" แยกแยะได้ลำบาก
เสียง aoh เป็นสระเอาที่มีการกักเส้นเสียง ส่วน oih แทนเสียงสระโอและตัวสะกด ย ที่มีการกักเส้นเสียง เนื่องจากเป็นเสียงที่ไม่สามารถแสดงด้วยระบบการเขียนอักษรไทยได้ เวลาทับศัพท์จึงมักเขียนเป็น "เอา" และ "โอย" เฉย ๆ
ความแตกต่างระหว่างสำเนียงถิ่น
นอกจากตารางข้างต้นที่ยกมาซึ่งเป็นของสำเนียงซัวเถาแล้ว ในสำเนียงถิ่นอื่น ๆ ยังมีเสียงที่ต่างออกไปเล็กน้อยในรายละเอียด ซึ่งอาจแสดงด้วยเพ็งอิมที่ต่างกัน โดยรวมแล้วสำเนียงเหยี่ยวเพ้งเกือบเหมือนกับสำเนียงซัวเถา[3] ตารางต่อไปนี้แสดงการเปรียบเทียบเสียงในกรณีทั่วไป ไม่รวมข้อยกเว้นต่าง ๆ สำหรับบางกรณีเฉพาะ
| ซัวเถา | เหยี่ยวเพ้ง | แต้จิ๋ว | เถ่งไฮ่ | โผวเล้ง[4] | กิ๊กเอี๊ย | เตี่ยเอี๊ย | ไหฮง | ตัวอย่าง |
| e | e | u | i | 余, 许, 猪, 祠 | ||||
| oi | ôi | ei | 鞋 | |||||
| uin | ui | ui | uain | 跪, 柜 | ||||
| oin | oin/êng | ain | ain | ain | ain | 闲, 殿 | ||
| oih | eih | 狹 | ||||||
| iao/iou | iao | iou | iou | io/iao | 摇, 要 | |||
| io | ie | ie | io | 腰 | ||||
| ion | ien | ien | ion | 羊 | ||||
| ioh | ieh | ieh | ioh | 借, 惜, 药, 石 | ||||
| am[am] | ang[aŋ] | am[am] | 庵 | |||||
| ab[ap] | ag[ak] | ap | 盒 | |||||
| iam[iam] | iem[iem] | iang[iaŋ] | iam[iam] | 严 | ||||
| iab[iap] | ieb[iep] | iag [iak] | iap | 压 | ||||
| im[im] | ing [iŋ] | im | 音 | |||||
| ib[ip] | ig [ik] | ip | 湿 | |||||
| ang[aŋ] | ang | 安 | ||||||
| ag [ak] | âk | 达 | ||||||
| iang[iaŋ] | iêng[ieŋ] | iang | 仙 | |||||
| iag [iak] | iêg[iek] | iâk | 杰, 设 | |||||
| uang[uaŋ] | uêng[ueŋ] | uâng | 全, 完, 缘, 弯 | |||||
| uag [uak] | uêg [uek] | uâk | 粤 | |||||
| eng [ɯŋ] | eng/ing | êng/ung | êng[eŋ] | ing[iŋ] | ng/eng | 斤 | ||
| eg [ɯk] | êg [ek] | êg [ek] | ig[ik] | 乞 | ||||
| ing[iŋ] | ing | êng[eŋ] | in[in] | 因 | ||||
| ung[uŋ] | ung | un[un] | 温 |
Remove ads
อ้างอิง
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads