ประเทศกรันโกลอมเบีย

กรันโกลอมเบีย (สเปน: Gran Colombia, เสียงอ่านภาษาสเปน: [ˈɡɾaŋ koˈlombja] ( ฟังเสียง); แปลว่า โคลอมเบียใหญ่) มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า สาธารณรัฐโคลอมเบีย (สเปน: República de Colombia) เป็นชื่อที่นักประวัติศาสตร์ใช้เรียกรัฐ (ซึ่งในขณะนั้นมีชื่อเรียกว่า โคลอมเบีย) ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ทางตอนเหนือของอเมริกาใต้และตอนใต้ของอเมริกากลางระหว่าง ค.ศ. 1819–1831 รัฐนี้รวมดินแดนของโคลอมเบีย เอกวาดอร์ ปานามา และเวเนซุเอลาในปัจจุบัน และบางส่วนของภาคเหนือของเปรูและภาคตะวันตกเฉียงเหนือของบราซิล ชื่อ กรันโกลอมเบีย ใช้ในเชิงประวัติศาสตร์เพื่อแยกความแตกต่างจาก สาธารณรัฐโคลอมเบีย ในปัจจุบัน^[2] ซึ่งยังเป็นชื่อทางการของรัฐในอดีตด้วย

สาธารณรัฐโคลอมเบีย República de Colombia (สเปน)
1819–1831
ธงชาติ (ค.ศ. 1821–1822) ตราแผ่นดิน (ค.ศ. 1819–1831)
กรันโกลอมเบีย; ดินแดนที่อ้างกรรมสิทธิ์แต่ไม่ได้ควบคุม แสดงเป็นสีเขียวอ่อน
เมืองหลวง	โบโกตา
ภาษาทั่วไป	ภาษาสเปน
ศาสนา	โรมันคาทอลิก
การปกครอง	สหพันธ์สาธารณรัฐระบบประธานาธิบดี
ประธานาธิบดี
• 1819–1830	ซิมอน โบลิบาร์
• 1830, 1831	โดมิงโก ไกเซโด
• 1830, 1831	โฮอากิน โมสเกรา
• 1830–1831	ราฟาเอล อูร์ดาเนตา
รองประธานาธิบดี
• 1819–1820	ฟรันซิสโก อันโตนิโอ เซอา
• 1820–1821	ฮวน เฮร์มัน โรซิโอ
• 1821	อันโตนิโอ นาริญโญ อี อัลบาเรซ
• 1821	โฮเซ มาริอา เดล กัสติโย อี ราดา
• 1821–1827	ฟรันซิสโก เด เปาลา ซันตันเดร์
• 1830–1831	โดมิงโก ไกเซโด
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
• สภาสูง	วุฒิสภา
• สภาล่าง	สภาผู้แทนราษฎร
ประวัติศาสตร์
• ก่อตั้ง	17 ธันวาคม[1] 1819
• รัฐธรรมนูญแห่งกูกูตา	30 สิงหาคม 1821
• สงครามโคลอมเบีย–เปรู	1828–1829
• สิ้นสุด	19 พฤศจิกายน 1831
พื้นที่
1822	2,172,609 ตารางกิโลเมตร (838,849 ตารางไมล์)
1825	2,519,954 ตารางกิโลเมตร (972,960 ตารางไมล์)
ประชากร
• 1822	2469000
• 1825	2583799
สกุลเงิน	เปียสตรา
ก่อนหน้า ถัดไป เขตอุปราชแห่งนิวกรานาดา เขตผู้บัญชาการทหารสูงสุดแห่งเวเนซุเอลา สมาพันธรัฐอเมริกาแห่งเวเนซุเอลา สาธารณรัฐนิวกรานาดา รัฐเวเนซุเอลา เอกวาดอร์ บริติชเกียนา
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	โคลอมเบีย  เวเนซุเอลา  ปานามา  เอกวาดอร์  กายอานา

ในช่วงเวลาของการก่อตั้ง กรันโกลอมเบียเป็นประเทศที่ทรงเกียรติภูมิสูงสุดในฮิสแปนิกอเมริกา จอห์น ควินซี แอดัมส์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ (ต่อมาเป็นประธานาธิบดีสหรัฐ) กล่าวอ้างว่ากรันโกลอมเบียเป็นหนึ่งในประเทศที่มีอำนาจมากที่สุดในโลก^[3] เกียรติภูมินี้ (ซึ่งสมทบเข้ากับความสำเร็จส่วนตัวของซิมอน โบลิบาร์) ก่อให้เกิดการเคลื่อนไหวเพื่อเอกราชในคิวบา สาธารณรัฐโดมินิกัน และปวยร์โตรีโกที่ปรารถนาจะสร้างรัฐสมทบกับสาธารณรัฐนี้^[4]

แต่การรับรองความชอบธรรมของรัฐกรันโกลอมเบียในระดับนานาชาติสวนทางกับจุดยืนของยุโรปที่คัดค้านเอกราชของรัฐในทวีปอเมริกา ออสเตรีย ฝรั่งเศส และรัสเซียจะรับรองเอกราชของรัฐในทวีปอเมริกาก็ต่อเมื่อรัฐใหม่เหล่านั้นยอมรับพระมหากษัตริย์จากราชวงศ์ยุโรปเท่านั้น นอกจากนี้ กรันโกลอมเบียและมหาอำนาจระหว่างประเทศยังไม่ลงรอยกันในเรื่องการขยายดินแดนและพรมแดนของกรันโกลอมเบีย^[5]

กรันโกลอมเบียได้รับการประกาศจัดตั้งผ่านกฎหมายพื้นฐานแห่งสาธารณรัฐโคลอมเบียซึ่งตราขึ้นระหว่างการประชุมใหญ่แห่งอังโกสตูรา (ค.ศ. 1819) แต่ยังไม่มีผลบังคับจนกระทั่งการประชุมใหญ่แห่งกูกูตา (ค.ศ. 1821) ได้ประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งกูกูตา

กรันโกลอมเบียได้รับการจัดตั้งเป็นรัฐเดี่ยวแบบรวมศูนย์อำนาจปกครอง^[4] ตลอดการดำรงอยู่ของสาธารณรัฐมีร่องรอยความขัดแย้งระหว่างผู้สนับสนุนรัฐบาลแบบรวมศูนย์ที่มีระบบประธานาธิบดีเข้มแข็งกับผู้สนับสนุนรัฐบาลแบบสหพันธรัฐที่มีการกระจายอำนาจ ในขณะเดียวกันยังเกิดความแตกแยกทางการเมืองระหว่างผู้สนับสนุนรัฐธรรมนูญแห่งกูกูตา กับอีกสองกลุ่มที่พยายามให้มีการยกเลิกรัฐธรรมนูญ ไม่ว่าจะเพื่อสนับสนุนการแตกกรันโกลอมเบียออกเป็นสาธารณรัฐที่เล็กกว่า หรือเพื่อสนับสนุนการคงสหภาพไว้แต่ให้มีระบบประธานาธิบดีที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้น ฝ่ายที่สนับสนุนการปกครองตามรัฐธรรมนูญมีรองประธานาธิบดีฟรันซิสโก เด เปาลา ซันตันเดร์ เป็นผู้นำ ในขณะที่ฝ่ายที่สนับสนุนการสร้างระบบประธานาธิบดีที่เข้มแข็งมีประธานาธิบดีซิมอน โบลิบาร์ เป็นผู้นำ ทั้งสองเคยเป็นพันธมิตรกันในสงครามต่อต้านการปกครองของสเปน แต่เมื่อถึง ค.ศ. 1825 ความเห็นต่างของพวกเขาได้กลายเป็นเรื่องสาธารณะและเป็นส่วนสำคัญของความไม่มั่นคงทางการเมืองนับจากปีนั้นเป็นต้นมา

กรันโกลอมเบียถูกยุบเลิกใน ค.ศ. 1831 เนื่องจากความแตกต่างทางการเมืองที่เกิดขึ้นระหว่างผู้สนับสนุนระบอบสหพันธรัฐกับผู้สนับสนุนระบบศูนย์รวมอำนาจปกครอง เช่นเดียวกับความตึงเครียดในระดับภูมิภาคในหมู่ประชาชาติที่รวมกันเป็นสาธารณรัฐ กรันโกลอมเบียแตกออกเป็นรัฐผู้สืบสิทธิ์โคลอมเบีย เอกวาดอร์ และเวเนซุเอลา ส่วนปานามาแยกตัวจากโคลอมเบียใน ค.ศ. 1903 เนื่องจากกรันโกลอมเบียมีอาณาเขตส่วนใหญ่สอดคล้องกับเขตอำนาจดั้งเดิมของอดีตเขตอุปราชแห่งนิวกรานาดา กรันโกลอมเบียจึงอ้างกรรมสิทธิ์เหนือชายฝั่งโมสกิโตซึ่งเป็นชายฝั่งแคริบเบียนของนิการากัว

ดูเพิ่ม

• สหพันธ์สาธารณรัฐอเมริกากลาง
• สหพันธรัฐเปรู-โบลิเวีย

อ้างอิง

1. Bethell, Leslie (1985). The Cambridge History of Latin America. Cambridge University Press. p. 141. ISBN 978-0-521-23224-1. สืบค้นเมื่อ September 6, 2011.
2. "Los nombres de Colombia". Alta Consejería Presidencial para el Bicentenario de la Independencia de Colombia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-09-18. สืบค้นเมื่อ August 12, 2016.
3. Kaplan 2014, pp. 401–402 harvnb error: no target: CITEREFKaplan2014 (help).
4. Germán A. de la Reza (2014). "El intento de integración de Santo Domingo a la Gran Colombia (1821-1822)". Secuencia. Revista Secuencia (93): 65–82. สืบค้นเมื่อ March 1, 2016.
5. "La búsqueda del reconocimiento internacional de la Gran Colombia". Biblioteca Nacional de Colombia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ ตุลาคม 11, 2016. สืบค้นเมื่อ สิงหาคม 12, 2016.

บรรณานุกรม

• Bushnell, David (1970). The Santander Regime in Gran Colombia. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-8371-2981-8. OCLC 258393.
• Gibson, William Marion (1948). The Constitutions of Colombia. Durham, NC: Duke University Press. OCLC 3118881.
• Lynch, John (2006). Simón Bolívar: a Life. New Haven and London: Yale University Press. ISBN 0-300-11062-6.

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Gran Colombia," Flags of The World

4°39′N 74°03′W