รัฐซาราวัก
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ซาราวัก[19] หรือ ซาราวะก์[19] (มลายู: Sarawak, อักษรยาวี: سراواك) เป็นรัฐของประเทศมาเลเซีย ถือเป็นรัฐที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศ โดยมีพื้นที่เกือบเท่ากับมาเลเซียตะวันตก รัฐซาราวักตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเกาะบอร์เนียว และมีชายแดนติดกับรัฐซาบะฮ์ทางตะวันออกเฉียงเหนือของมาเลเซีย กาลีมันตัน (บอร์เนียวส่วนของอินโดนีเซีย) ทางใต้ และประเทศบรูไนทางเหนือ มีเมืองกูจิงเป็นเมืองหลักและเมืองใหญ่สุดของรัฐ ทั้งยังเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจของรัฐและเป็นที่ตั้งของรัฐบาลประจำรัฐซาราวัก นครและเมืองอื่น ๆ ในรัฐนี้ ได้แก่ มีรี, ซีบู และบินตูลู ปีค.ศ. 2021 มีประชากรในรัฐซาราวักประมาณ 2.45 ล้านคน[8] รัฐซาราวักเป็นรัฐเดียวในประเทศมาเลเซียที่ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์[20]
รัฐซาราวัก Negeri Sarawak | |
|---|---|
 ธง  ตราอาร์ม | |
| สมญา: | |
| คำขวัญ: เบอร์ซาตู, เบอรูซาฮา, เบอร์บักตี สามัคคี มุ่งมั่น รับใช้ | |
| เพลง: อีบูเปอร์ตีวีกู มาตุภุมิของข้า[2] | |
 รัฐซาราวักใน ประเทศมาเลเซีย | |
OpenStreetMap  | |
| พิกัด: 2°48′N 113°53′E | |
| ประเทศ |  มาเลเซีย |
| รัฐสุลต่านซาราวัก | ค.ศ. 1599 |
| ราจแห่งซาราวัก | 24 กันยายน ค.ศ. 1841 |
| ญี่ปุ่นครอบครอง | 16 กันยายน ค.ศ. 1941 |
| คราวน์โคโลนี | 1 กรกฎาคม ค.ศ. 1946 |
| ได้สิทธิปกครองตนเอง | 22 กรกฎาคม ค.ศ. 1963[3][4] |
| เข้าเป็นส่วนหนึ่งของมาเลเซีย[5] | 16 กันยายน ค.ศ. 1963[6] |
| เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด) | กูจิง |
| เขต | รายการ
|
| การปกครอง | |
| • ประเภท | ประชาธิปไตยแบบมีผู้แทนในระบบรัฐสภาแบบพรรคเด่น |
| • ยังดีเปอร์ตูวาเนอเกอรี | อับดุล ตาอิบ มะฮ์มุด |
| • มุขมนตรี | อาบัง โจฮารี โอเปิง (GPS-PBB) |
| • ผู้นำฝ่ายค้าน | Wong Soon Koh (PSB) |
| นิติบัญญัติ | สภานิติบัญญัติ (82 ที่นั่ง) |
| ตัวแทนของรัฐบาลกลาง | รัฐสภามาเลเซีย |
| • ที่นั่งในเดวันรักยัต | 31 จาก 222 (14.0%) |
| • ที่ตั้งในเดวันเนอการา | 2 จาก 70 (2.9%) |
| พื้นที่[7] | |
| • รวม | 124,450 ตร.กม. (48,050 ตร.ไมล์) |
| ความสูงจุดสูงสุด (เขามูรุด) | 2,424 เมตร (7,953 ฟุต) |
| ประชากร (2021)[8] | |
| • รวม |  2,453,000 (3rd) คน |
| • ความหนาแน่น | 22 คน/ตร.กม. (60 คน/ตร.ไมล์) |
| ภาษา | |
| • ทางการ | |
| • ภาษาอื่น ๆ | |
| ประชากร | |
| • กลุ่มชาติพันธุ์ (2022)[9] | |
| • ศาสนา (2022)[10] |
|
| เขตเวลา | UTC+8 (เวลามาตรฐานมาเลเซีย[11]) |
| รหัสไปรษณีย์ | 93xxx[12] ถึง 98xxx[13] |
| รหัสพื้นที่ | 082 ถึง 086[14] |
| รหัส ISO 3166 | K (MY-13, 50–53)[15][16] |
| ทะเบียนพาหนะ | QA ถึง QT[17] |
| จีดีพี (2021) | 131.2 พันล้านริงกิต (30.176 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ)[8] (ที่ 3) |
| จีดีพีต่อหัว (2021) | 65,971 ริงกิต (15,173 ดอลลาร์สหรัฐ)[8] (ที่ 3) |
| เอชดีไอ (2019) | 0.745 (สูง) (ที่ 14)[18] |
| ข้บด้าน | ซ้ายมือ |
| แรงดันไฟฟ้า | 230 V, 50 Hz |
| สกุลเงิน | ริงกิต (RM/MYR) |
| เว็บไซต์ | เว็บไซต์ทางการ  |
.jpg)
คำอธิบายที่ยอมรับโดยทั่วไปเกี่ยวกับชื่อของรัฐคือ ชื่อรัฐมีที่มาจากศัพท์ภาษามลายูซาราวักว่า Serawak หรือจากนักทำแผนที่ชาวโปรตุเกสในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ว่า Cerava ซึ่งหมายถึงพลวง[21] คำอธิบายยอดนิยมอีกรูปแบบหนึ่งคือ มันเป็นการย่อศัพท์ภาษามลายูสี่คำที่ตรัสโดยปะแงรัน มูดา ฮาชิม (พระปิตุลาของสุลต่านแห่งบรูไน) ว่า "Saya serah pada awak" (ข้ายอมยกมันแก่เจ้า) เมื่อพระองค์ยกซาราวักให้เจมส์ บรูก นักสำรวจชาวอังกฤษใน ค.ศ. 1841[21] อย่างไรก็ตาม คำอธิบายแบบหลังนั้นไม่ถูกต้อง เนื่องจากดินแดนนี้ถูกตั้งชื่อเป็นซาราวักก่อนการมาของเจมส์ บรูก และคำว่า awak ไม่ปรากฏในพจนานุกรมภาษามลายูซาราวักก่อนการก่อตั้งประเทศมาเลเซีย[22]
รัฐซาราวักมีชื่อเล่นว่า "ดินแดนแห่งนกเงือก" (Bumi Kenyalang) นกเหล่านี้เป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่สำคัญสำหรับชาวดายัก โดยถือเป็นตัวแทนของวิญญาณเทพเจ้า พวกเขาเชื่อว่าหากพบเห็นนกเงือกบินเหนือบ้านเรือนก็จะนำความโชคดีมาสู่ชุมชน รัฐซาราวักมีนกเงือกถึง 8 ชนิด จากทั้งหมด 54 ชนิดบนโลก และนกเงือกหัวแรดเป็นสัตว์ประจำรัญซาราวัก[23]
เขตการปกครอง
รัฐซาราวักแบ่งพื้นที่ออกเป็น 12 เขต แต่ละพื้นที่นำโดยผู้อยู่อาศัยที่ได้รับการแต่งตั้ง ซึ่งต่างจากรัฐในมาเลเซียตะวันตก[24][25][26]
| เขตการปกครองของรัฐซาราวัก | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| รหัส UPI[27] | เขต | ประชากร (สำมะโน ค.ศ. 2020) |
พื้นที่ (ตร.กม.) |
เมืองหลัก | อำเภอ (ตำบล) | องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น |
| 1301 | กูจิง | 812,900 | 1,794.18 | กูจิง | 3 (5) | 5 |
| 1302 | ซรีอามัน | 111,500 | 5,466.25 | ซีมังกัง | 2 (5) | 2 |
| 1303 | ซีบู | 350,700 | 8,278.3 | ซีบู | 3 | 3 |
| 1304 | มีรี | 433,800 | 26,777 | มีรี | 5 (11) | 3 |
| 1305 | ลิมบัง | 103,100 | 7,790 | ฃิมบัง | 2 (5) | 2 |
| 1306 | ซารีเกอี | 139,500 | 4,332.4 | ซารีเกอี | 4 | 2 |
| 1307 | กาปิต | 155,900 | 38,934 | กาปิต | 4 (6) | 3 |
| 1308 | ซามาราฮัน | 187,500 | 2,927.5 | โกตาซามาราฮัน | 3 (5) | 2 |
| 1309 | บินตูลู | 266,300 | 12,166.2 | บินตูลู | 3 | 1 |
| 1310 | เบอตง | 129,000 | 4,180.8 | เบอตง | 4 (9) | 2 |
| 1311 | มูกะฮ์ | 134,900 | 6,997.61 | มูกะฮ์ | 5 (8) | 2 |
| 1312 | เซอเรียน | 105,800 | 2,039.9 | เซอเรียน | 2 (3) | 1 |
| หมายเหตุ: ข้อมูลประชากรในเขตเซอเรียนไม่รวมประชากรในตำบลซีบูรันที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของเขตกูจิง | ||||||
ในวันที่ 26 พฤศจิกายน ค.ศ. 2015 มีการประกาศว่าอำเภอเซอเรียนในเขตกูจิงจะกลายเป็นเขตที่ 12 ของรัฐ โดยอาเดอนัน ซาเต็มจัดตั้งเขตนี้อย่างเป็นทางการในวันที่ 11 เมษายน ค.ศ. 2015[28]
| กลุ่มชาติพันธุ์ในรัฐซาราวัก (2020)[9][ไม่อยู่ในแหล่งอ้างอิง] | ||||
|---|---|---|---|---|
| กลุ่มชาติพันธุ์ | ร้อยละ | |||
| ดายัก | 61.2% | |||
| มลายู | 18.1% | |||
| จีน | 17.2% | |||
| เมอลาเนา | 3.0% | |||
| อินเดีย | 0.3% | |||
| อื่น ๆ | 0.2% | |||
สำมะโนมาเลเซีย ค.ศ. 2021 รายงานประชากรในรัฐซาราวักที่ 2,453,000 คน ทำให้เป็นรัฐที่มีประชากรมากเป็นอันดับ 3 ของประเทศ[29] อย่างไรก็ตาม ประชากรกลุ่มนี้กระจายเป็นบริเวณกว้าง ส่งผลให้รัฐซาราวักมีความหนาแน่นของประชากรต่ำที่สุด โดยมีประชากรแค่ 20 คนต่อตารางกิโลเมตร อัตราการเติบโตของประชากรโดยเฉลี่ยใน ค.ศ. 2000 ถึง 2010 อยู่ที่ 1.8% ซึ่งใกล้เคียงกับอัตราของประเทศที่ 2.0%[30] ใน ค.ศ. 2014 ประชากร 58% อาศัยอยู่ในเมือง ส่วนที่เหลืออยู่ในชนบท แต่ใน 10 ปีข้างหน้ามีการทำนายว่าประชากรในเมืองจะเพิ่มขึ้นไปถึง 65%[31] ข้อมูลเมื่อ 2011[update] อัตราการเกิดคร่าว ๆ ในรัฐซาราวักอยู่ที่ 16.3 คนต่อ 1000 คน อัตราการตายคร่าว ๆ อยู่ที่ 4.3 คนต่อ 1000 คน และอัตราการตายของทารกอยู่ที่ 6.5 คนต่อลูกที่เกิด 1000 คน[32]
ประชากรในเมืองส่วนใหญ่เป็นชาวมลายู, เมอลาเนา, จีน และประชากรจำนวนน้อยที่เป็นชาวอีบันและบีดายุฮ์ ซึ่งอพยพเข้าเมืองเพื่อหางานทำ[33] โดยประชากรสองกลุ่มหลังมีกลุ่มชาติพันธุ์ย่อยมากกว่า 40 กลุ่มในรัฐซาราวัก ซึ่งส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในพื้นที่ห่างไกล และมักเรียกเป็นโอรังอาซัล[34] โอรังอาซัล และชาวมลายูทั้งในมาเลเซียตะวันตก รัฐซาราวัก และรัฐซาบะฮ์อยู่ในกลุ่มภูมิบุตร ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีสิทธิพิเศษในการศึกษา การงาน การเงิน และตำแหน่งทางการเมือง[35]
รัฐซาราวักมีแรงงานต่างด้าวจำนวนมาก โดยมีแรงงานด้าวที่ลงทะเบียนมากถึง 150,000 คนมาทำงานทั้งในบ้านหรือในไร่นา การผลิต การก่อสร้าง บริการ และเกษตรกรรม[36] อย่างไรก็ตาม จำนวนแรงงานที่จดทะเบียนถูกต้องตามกฎหมายถูกบดบังด้วยแรงงานผิดกฎหมายระหว่าง 320,000 ถึง 350,000 คน[37]
กลุ่มชาติพันธ์
รัฐซาราวักมีกลุ่มชาติพันธุ์หลัก 6 กลุ่ม ได้แก่ อีบัน, จีน, มลายู, บีดายุฮ์, เมอลาเนา และโอรังอูลู[33] เช่นเดียวกันกับกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีขนาดเล็กแต่ยังคงมีจำนวนมาก เช่น เกอดายัน, ชวา, บูกิซ, มูรุต และอินเดีย[38] ใน ค.ศ. 2015 รัฐบาลมาเลเซียยอมรับชนบีดายุฮ์กับอีบันเป็นส่วนหนึ่งของชาวดายัก[39] มีชนเผ่าที่ยังคงอยู่หรืออาจสูญหายแล้วในรัฐซาราวักมากกว่า 50 เผ่า แต่มีเพียงเฉพาะกลุ่มใหญ่เท่านั้นที่ได้รับการบรรจุลงในรัฐธรรมนูญแห่งสหพันธรัฐมาเลเซีย[40]
ภาษา
บอร์เนียวเหนือและเมอลาเนากาจัง
Land Dayak
พื้นที่ที่มีหลายภาษา
ภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการของรัฐซาราวักใน ค.ศ. 1963 ถึง 1974 เนื่องจากการคัดค้านในการใช้ภาษามาเลเซียในรัฐซาราวักของสตีเฟน กาลง นิงกัน หัวหน้ารัฐมนตรีคนแรกของรัฐซาราวัก[41] จากนั้นใน ค.ศ. 1974 อับดุล ระฮ์มัน ยะอ์กุบ หัวหน้ารัฐมนตรีคนใหม่ ยอมรับภาษามลายูเป็นภาษาราชการของรัฐซาราวักร่วมกับภาษาอังกฤษ[42][note 1] สถานะใหม่ที่ให้แก่ภาษานี้ได้รับการสนับสนุนเพิ่มเติมจากมาตรฐานการศึกษาใหม่ที่เปลี่ยนหลักสูตรเป็นภาษามลายู[43] ใน ค.ศ. 1985 ภาษาอังกฤษสูญเสียสถานะภาษาราชการ ทำให้เหลือเพียงภาษามลายูเพียงภาษาเดียว[41][note 2] แม้จะมีนโยบายอย่างเป็นทางการ สมาชิกฝ่ายค้านของรัฐซาราวักโต้แย้งว่าภาษาอังกฤษยังคงเป็นภาษาราชการของรัฐซาราวักโดยพฤตินัย[44] โดยยังมีการใช้ภาษาอังกฤษในศาลยุติธรรมและสภานิติบัญญัติแห่งรัฐ[45][46] ต่อมาใน ค.ศ. 2015 อาเดอนัน ซาเต็ม หัวหน้ารัฐมนตรี จัดให้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการอีกครั้ง[47][48][49]
ศาสนา
ศาสนาคริสต์เป็นศาสนาที่มีผู้นับถือมากที่สุดในรัฐซาราวัก โดยมีผู้นับถือตามสำมะโน ค.ศ. 2021 ที่ 50.1% ของประชากรทั้งหมด[51] นั่นทำให้รัฐซาราวักเป็นรัฐมาเลเซียรัฐเดียวที่มีชาวคริสต์เป้นประชากรส่วนใหญ่ มิชชันนารีกลุ่มแรกที่เข้ามายังรัฐซาราวักคือคริสตจักรแห่งอังกฤษ (แองกลิคัน) ใน ค.ศ. 1848 ตามมาด้วยโรมันคาทอลิกในไม่กี่ปีต่อมา และMethodistsใน ค.ศ. 1903 โดยมีการประกาศข่าวดีครั้งแรกในหมู่ผู้อพยพชาวจีนก่อนที่จะเผยแพร่ไปยังชนพื้นเมืองที่นับถือศาสนาผี[52] ส่วนศาสนาคริสต์นิกายอื่น ๆ ในรัฐซาราวัก ได้แก่ Borneo Evangelical Mission (ซีดังอินจิลบอร์เนียว)[53] และแบปทิสต์[54] ชนพื้นเมืองอย่างอีบัน บีดายุฮ์ และโอรังอูลูหันมานับถือศาสนาคริสต์ แม้ว่าบางส่วนยังคงพิธีทางศาสนาแบบดั้งเดิมอยู่ มุสลิมหลายคนมาจากชาวมลายูและเมอลาเนา ส่วนชาวมาเลเซียเชื้อสายจีนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ, ลัทธิเต๋า และศาสนาพื้นเมืองจีน[55] ศาสนาที่มีผู้นับถือน้อยในรัฐซาราวัก ได้แก่ ศาสนาบาไฮ,[56] ฮินดู,[57] ซิกข์,[58] และศาสนาผี[59]
ถึงแม้ว่าศาสนาอิสลามเป็นศาสนาประจำชาติของประเทศมาเลเซีย รัฐซาราวักกลับไม่มีศาสนาประจำรัฐ[60]
- สถานที่ทางศาสนาในรัฐซาราวัก
อาสนวิหารนักบุญโยเซฟ
มัสยิดเก่าแห่งรัฐซาราวัก
ศาลเจ้า Hong San Si
รัฐซาราวักมีความสัมพันธ์ระดับรัฐกับมณฑลฝูเจี้ยนของปรเทศจีน[61]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
