ซุน ยัตเซ็น
นักการเมือง นักปฎิวัติและนายแพทย์ชาวจีน (ค.ศ. 1866–1925) / From Wikipedia, the free encyclopedia
ซุน ยัตเซ็น (จีนตัวเต็ม: 孫中山; จีนตัวย่อ: 孙中山; พินอิน: Sūn Zhōngshān; 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 1866 - 12 มีนาคม ค.ศ. 1925) เป็นนักประชาธิปไตยและนักปฏิวัติ ผู้ได้รับการกล่าวขานว่าเป็น "บิดาของชาติ" ในสาธารณรัฐจีน และ "ผู้บุกเบิกการปฏิวัติประชาธิปไตย" ในสาธารณรัฐประชาชนจีน ด้วยความเป็นผู้ริเริ่มจีนชาตินิยมคนสำคัญ ซุนมีบทบาทสำคัญในจุดประกายการโค่นล้มราชวงศ์ชิงที่ปกครองแผ่นดินจีนเป็นราชวงศ์สุดท้ายและเกือบนำประเทศไปสู่ความหายนะ ซุนได้ปลุกกระแสให้ชาวจีนหันมาตระหนักถึงความล้มเหลวของราชวงศ์ชิง กระทั่งกลายเป็นกระแสต่อต้านราชวงศ์และนำไปสู่การปฏิวัติซินไฮ่ ซึ่งเปลี่ยนประเทศจีนเป็นประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ ซุนเป็นประธานาธิบดีเฉพาะกาลคนแรกเมื่อสาธารณรัฐจีนก่อตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1912 และภายหลังร่วมก่อตั้งพรรคก๊กมินตั๋ง ซึ่งเขาเป็นหัวหน้าพรรคคนแรก[1]
ซุน ยัตเซ็น | |
---|---|
孫中山 / 孫逸仙 / 孫文 | |
ซุน ยัตเซ็นในปี ค.ศ. 1911 | |
ประธานาธิบดีเฉพาะกาลแห่งสาธารณรัฐจีน | |
ดำรงตำแหน่ง 1 มกราคม ค.ศ. 1912 – 10 มีนาคม ค.ศ. 1922 | |
รองประธานาธิบดี | หลี หยวนหง |
ก่อนหน้า | สถาปนาตำแหน่ง ผู่อี๋ (ในฐานะจักรพรรดิจีน) |
ถัดไป | ยฺเหวียน ชื่อไข่ |
หัวหน้าพรรคก๊กมินตั๋ง | |
ดำรงตำแหน่ง 10 ตุลาคม ค.ศ. 1919 – 12 มีนาคม ค.ศ. 1925 | |
ก่อนหน้า | จัดตั้งตำแหน่ง |
ถัดไป | จาง เหรินจี๋ (ฐานะผู้บริหารพรรค) |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | ซุน เต๋อหมิง (孫德明) 12 พฤศจิกายน ค.ศ. 1866(1866-11-12) จงชาน มณฑลกวางตุ้ง จักรวรรดิชิง |
เสียชีวิต | 12 มีนาคม ค.ศ. 1925(1925-03-12) (58 ปี) กรุงปักกิ่ง สาธารณรัฐจีน |
ที่ไว้ศพ | สุสานซุน ยัตเซ็น |
ศาสนา | คริสต์ |
พรรคการเมือง | ก๊กมินตั๋ง |
การเข้าร่วม พรรคการเมืองอื่น | พรรคจีนปฏิวัติ |
คู่อาศัย | เฉิน ซุ่ยเฟิน (อนุภรรยา) (1892–1925) ฮารุ อาซาดะ (อนุภรรยา) (1897–1902) |
คู่สมรส | หลู มู่เจิน (สมรส 1885; หย่า 1915) คาโอรุ โอตสึกิ (สมรส 1903–1906) ซ่ง ชิ่งหลิง (สมรส 1915–1925) |
บุตร | ซุน โฝ ซุน หย่วน ซุน หว่าน ฟูมิโกะ มิยากาวะ |
บุพการี |
|
รางวัล | เครื่องมหาอิสริยาภรณ์ (ได้รับบำเหน็จจากประธานาธิบดี ยฺเหวียน ชื่อไข่ แต่ซุนได้ปฏิเสธโดยตัวเขาเอง) |
ลายมือชื่อ (ภาษาจีน) | |
ลายมือชื่อ | |
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง | |
รับใช้ | สาธารณรัฐจีน |
สังกัด | กองทัพสาธารณรัฐจีน |
ประจำการ | 1917–1925 |
ยศ | จอมพลสูงสุด |
สงคราม/การสู้รบ |
|
แม้ซุนถูกมองว่าเป็นหนึ่งในผู้นำที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของจีนสมัยใหม่ ชีวิตการเมืองของเขากลับต้องต่อสู้ไม่หยุดหย่อนและต้องลี้ภัยบ่อยครั้ง หลังประสบความสำเร็จในการปฏิวัติ เขากลับสูญเสียอำนาจอย่างรวดเร็วในสาธารณรัฐจีนที่เพิ่งก่อตั้งขึ้น และนำรัฐบาลปฏิวัติสืบต่อมาเป็นการท้าทายขุนศึกที่ควบคุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศ ซุนมิได้มีชีวิตอยู่เห็นพรรคของเขารวบรวมอำนาจเหนือประเทศระหว่างการกรีฑาทัพขึ้นเหนือ (Northern Expedition) พรรคของเขา ซึ่งสร้างพันธมิตรอันละเอียดอ่อนกับพวกคอมมิวนิสต์ แตกเป็นสองฝ่ายหลังเขาเสียชีวิต มรดกสำคัญของซุนอยู่ในการพัฒนาปรัชญาการเมืองของเขา ซึ่งรู้จักกันในชื่อ หลัก 3 ประการแห่งประชาชน อันได้แก่ ชาตินิยม ประชาธิปไตย และความเป็นอยู่ของประชาชน[2]
ในปัจจุบันนั้นซุน ยัตเซ็นถือเป็นบุคคลผู้สร้างความสามัคคีในจีนหลังยุคจักรวรรดิและยังคงเป็นนักการเมืองจีนสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 20 เพียงหนึ่งเดียวที่ได้รับความเคารพนับถืออย่างกว้างขวางจากประชาชนทั้งสองฟากฝั่งช่องแคบไต้หวันซึ่งได้แก่ ในสาธารณรัฐจีนที่ตั้งอยู่บนเกาะไต้หวันและในสาธารณรัฐประชาชนจีนที่อยู่บนจีนแผ่นดินใหญ่