โรคหวัด
โรคติดเชื้อไวรัสในทางเดินหายใจส่วนบนที่พบได้ทั่วไป / From Wikipedia, the free encyclopedia
คอหอยส่วนจมูกอักเสบเฉียบพลัน หรือโรคเยื่อจมูกและลำคออักเสบเฉียบพลัน (อังกฤษ: Acute nasopharyngitis) เรียกโดยทั่วไปว่า โรคหวัด หรือ ไข้หวัด (อังกฤษ: Common cold) เป็นโรคติดเชื้อไวรัสในทางเดินหายใจส่วนบนที่กระทบต่อจมูกเป็นหลัก ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการหลังรับเชื้อมาเป็นเวลาไม่เกิน 2 วัน[6] อาการของโรคมีทั้งไอ เจ็บคอ น้ำมูกไหล และไข้[3][4] ซึ่งมักหายไปเองในเจ็ดถึงสิบวัน[3] แต่บางอาการอาจอยู่ได้นานถึงสามสัปดาห์[7] ผู้ป่วยบางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดบวม ตามมาได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว[3]
โรคหวัด | |
---|---|
ชื่ออื่น | Cold, acute viral nasopharyngitis, nasopharyngitis, viral rhinitis, rhinopharyngitis, acute coryza, head cold,[1] upper respiratory tract infection (URTI)[2] |
ภาพแสดงพื้นผิวในระดับโมเลกุลของไรโนไวรัสชนิดหนึ่ง | |
สาขาวิชา | โรคติดเชื้อ |
อาการ | ไอ, เจ็บคอ, น้ำมูกไหล, มีไข้[3][4] |
ภาวะแทรกซ้อน | ส่วนใหญ่ไม่มี แต่บางครั้งอาจเกิดหูชั้นกลางอักเสบ, ไซนัสอักเสบ, ปอดอักเสบ และติดเชื้อ[5] |
การตั้งต้น | ประมาณ 2 วันหลังรับเชื้อ[6] |
ระยะดำเนินโรค | 1–3 สัปดาห์[3][7] |
สาเหตุ | ไวรัส (มักเป็นไรโนไวรัส)[8] |
วิธีวินิจฉัย | ขึ้นอยู่กับอาการ |
โรคอื่นที่คล้ายกัน | เยื่อจมูกอักเสบจากภูมิแพ้, หลอดลมอักเสบ, โรคไอกรน, ไซนัสอักเสบ[5] |
การป้องกัน | ล้างมือ, สวมหน้ากากอนามัย, รักษามารยาทในการไอ, อยู่ให้ห่างจากผู้ป่วย[3][9] |
การรักษา | รักษาตามอาการ,[3] สังกะสี[10] |
ยา | NSAIDs[11] |
ความชุก | 2–3 ครั้งต่อปี (ผู้ใหญ่); 6–8 ครั้งต่อปี (เด็ก)[12] |
มีไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคหวัดมากกว่า 200 โดยไรโนไวรัส ไวรัสโคโรนา, อะดีโนไวรัส และเอนเทอโรไวรัสเป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด[13] ติดต่อจากคนสู่คนผ่านการสูดอากาศที่มีเชื้อไวรัสเข้าไปเมื่อยู่ใกล้กับผู้ป่วย หรือติดทางอ้อมผ่านการเอามือสัมผัสวัตถุที่มีเชื้อติดอยู่ แล้วเอามือนั้นเข้าปากหรือจมูก[3] ปัจจัยเสี่ยงของการเป็นโรคได้ง่ายได้แก่ การเป็นเด็กที่อยู่ในศูนย์เลี้ยงเด็ก การพักผ่อนน้อย และความเครียดทางจิตใจ เป็นต้น[6] ส่วนใหญ่อาการเกิดจากภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อการติดเชื้อมากกว่าการทำลายเนื้อเยื่อจากไวรัสเอง[14] ไข้หวัดใหญ่เป็นอีกโรคที่มีอาการคล้ายคลึงกับโรคหวัด แต่จะมีอาการรุนแรงกว่า และไม่ค่อยทำให้มีน้ำมูก[6][15]
ยังไม่มีวัคซีนสำหรับป้องกันโรคหวัด[3] การล้างมือเป็นวิธีการป้องกันหลัก รวมไปถึงการไม่เอามือที่ยังไม่ได้ล้างมาสัมผัสตา จมูก ปาก และการหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วย[3] หลักฐานบางชิ้นสนับสนุนประสิทธิภาพของการสวมหน้ากากอนามัย[9] โรคหวัดไม่มีวิธีรักษาจำเพาะ แต่สามารถรักษาตามอาการได้[3] การเสริมแร่ธาตุสังกะสีอาจลดระยะเวลาของการเจ็บป่วยได้ หากเริ่มกินในช่วงแรกที่แสดงอาการ[10] อาจสามารถบรรเทาอาการปวดได้ด้วยยาต้านการอักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์[11] ไม่ควรใช้ยาปฏิชีวนะ เพราะหวัดทั้งหมดเกิดจากไวรัส[16] และยังไม่มีหลักฐานที่มีคุณภาพดีมาสนับสนุนว่ายาแก้ไอมีประโยชน์[6][17]
โรคหวัดเป็นหนึ่งในโรคติดต่อที่พบบ่อยที่สุดในมนุษย์[18] และอยู่คู่กับมนุษยชาติมาแต่โบราณ[19] ผู้ใหญ่ติดโรคหวัดโดยเฉลี่ยสองถึงสามครั้งต่อปี ขณะที่เด็กโดยเฉลี่ยติดโรคหวัดระหว่างหกถึงแปดครั้งต่อปี[8][12] ในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาวจะพบผู้ป่วยโรคหวัดบ่อยกว่าปกติ[3]