Akbayan Citizens' Action Party
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ang Akbayan Citizens' Action Party, na mas kilala bilang Akbayan (lit. 'ang escort ng bawat isa' o 'ang suporta para sa isa't isa' o 'ang sama-samang paglalagay ng isang braso sa mga balikat ng isa pa'), ay isang sosyal demokrasya[2] at progresibong partidong politiko sa Pilipinas.
Remove ads
Kasaysayan
Ang pinagmulan ng Akbayan ay matatagpuan sa Kaakbay ng Sambayanan, isang alyansang itinatag noong Pebrero 25, 1992. Ito ay binuo ng iba't ibang organisasyon ng civil society at mga makakaliwang grupo na mula sa tradisyong social democratic, democratic socialist, at Marxist ng bansa, tulad ng Bukluran sa Ikauunlad ng Sosyalistang Isip at Gawa (Bisig), Pandayan para sa Sosyalistang Pilipinas (Pandayan), at Movement for Popular Democracy.[3][4] Hindi tulad ng ibang makakaliwang grupo, ang mga organisasyon, lalo na ang Pandayan, ay nakatuon sa aktibong kawalang-karahasan (active nonviolence).[5] Ang alyansa ay binuo upang suportahan ang kandidatura sa pagkapangulo ni Liberal na si Jovito Salonga at ng kanyang running-mate na si Nene Pimentel mula sa PDP–Laban, sa ilalim ng Koalisyong Pambansa, noong 1992 presidential at vice presidential elections. Gayunpaman, natalo sila kina Fidel V. Ramos ng Lakas–NUCD at Joseph Estrada ng NPC, ayon sa pagkakasunod.[6][7]
Kasunod ng pagkatalo ng Koalisyong Pambansa, muling itinatag ang Akbayan bilang isang partidong pampolitika. Sa una'y binuhay ito bilang Aksyon, ngunit kalauna'y pinagtibay ang pangalang Akbayan Citizens' Action Party.[4][6] Opisyal na naitatag ang partido noong Enero 1998 at lumahok sa eleksyon para sa Mababang Kapulungan noong 1998 sa pamamagitan ng bagong party-list system. Nakakuha sila ng isang upuan sa House of Representatives. Bukod sa party-list elections, nakatuon din ang partido sa pagpapanalo ng mga kandidato sa lokal na halalan.[7]
Noong 2009, sinuportahan ng Akbayan ang kandidatura ni Senador Benigno Aquino III ng Partido Liberal para sa 2010 presidential election. Dahil sa malawakang pagkadismaya sa papalabas na administrasyon ni Arroyo, nanalo si Aquino sa pagkapangulo sa malaking agwat.2 Ito rin ang unang pagkakataon na nalampasan ng Akbayan ang 1 milyong boto, na siyang pinakamahusay nilang pagganap hanggang noon. Sa kabila ng pagtaas ng boto, gayunpaman, nabigo silang makakuha ng tatlong upuan sa Mababang Kapulungan dahil sa desisyon ng Korte Suprema na tanging ang nangungunang party-list (na Ako Bicol noon) sa eleksyon ang makakakuha ng tatlong upuan.3 Kalaunan, hinirang ni Aquino ang ilang miyembro ng Akbayan sa kanyang gabinete.[8]
Gayunpaman, ang alyansa ng partido sa administrasyong Aquino ay nagdulot ng tensyon sa Makabayan bloc, isang pambansang demokratikong makakaliwang koalisyon sa Kongreso. Noong 2012, ang mga miyembro ng Anakbayan, ang samahan ng kabataan ng bloc, ay pumasok sa isang press conference ng Akbayan, tinawag itong isang "pekeng partylist" dahil ang ilan sa mga pinuno nito, kabilang si Ronald Llamas, ay hinirang sa matataas na posisyon sa gobyerno.[9][10][11] Ilang grupong kaanib ng Makabayan ang naghain din ng petisyon para sa diskwalipikasyon laban sa Akbayan dahil sa kanilang alyansa sa administrasyon. Bilang ganti, naghain ang Akbayan ng petisyon para sa diskwalipikasyon laban sa mga party-list na kaanib ng Makabayan bloc dahil umano sa pagiging front ng Communist Party of the Philippines (CPP).[12] Noong 2013 senatorial election, binatikos ni Teodoro Casiño, kinatawan ng Bayan Muna at nag-iisang kandidato sa pagkasenador ng Makabayan bloc, ang kandidatura sa pagkasenador ni Risa Hontiveros, isa sa mga dating kinatawan nito, na tumakbo bilang bahagi ng administration Team PNoy slate. Sinabi niyang si Hontiveros ay "too cozy with the administration".[13] Binatikos naman ni Hontiveros si Casiño dahil sa pananahimik nito sa mga pang-aabusong ginawa ng New People's Army na kaanib ng CPP.[14] Noong 2014, nang maghain ang Makabayan bloc ng impeachment complaint laban kay Aquino, binatikos ni Renato Reyes Jr., ang secretary-general ng BAYAN, ang partido, tinawag silang "Yellow cheerleader," bilang pagtukoy sa kulay ng naghaharing Partido Liberal.[15] Noong 2015, nagbitiw si Walden Bello, isa sa mga kinatawan ng partido sa Mababang Kapulungan, dahil sa hindi pagkakasundo sa partido sa pagsuporta sa administrasyon matapos ang ilang hindi pagkakasundo sa patakaran at ang Mamasapano clash.[16][17] Pinalitan siya kalaunan ni Angelina Katoh.[18]
Remove ads
Mga Sanggunian
Mga panlabas na kawing
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads