Çeka
Sovyet Gizli Polis Birimi / From Wikipedia, the free encyclopedia
Çeka (Rusça:ЧК - чрезвычайная комиссия çrezvıçaynaya komissiya, IPA: [tɕe.ka]), Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve güvenlik teşkilatı. Resmî ismi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyine bağlı Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu şeklindedir (Rusça: Всероссийская Чрезвычайная Комиссия По Борьбе с Контрреволюцией и Саботажем при Совете Народных Комиссаров РСФСР). 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 20 Aralık 1917 tarihinde Vladimir Lenin ve daha sonra Feliks Dzerjinski tarafından yayınlanan bir kararname ile kuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arz eden bir siyasi-askerî kuvvet hâline geldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.
1921'de toplanan 8. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi, Çeka'nın NKVD ve Devlet Politik İdaresi'ne dönüştürülmesi kararını aldı.