Çekya ekonomisi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Çekya ekonomisi, yüksek gelirli refah durumunu ve Avrupa Sosyal modelinin "karasal" türünü koruyan hizmetler, üretim ve yeniliklere dayalı gelişmiş bir ihracat odaklı sosyal piyasa ekonomisidir.[20] Çek Cumhuriyeti, Avrupa Birliği üyesi olarak Avrupa tek pazarına katılmış ve bu nedenle Avrupa Birliği ekonomisinin bir parçası olmuştur; ancak Euro yerine kendi para birimi olan Çek korunasını kullanmaktadır. OECD üyesidir. Guardian tarafından "Avrupa'nın en gelişmiş ekonomilerinden biri" olarak tanımlanmıştır.[21]
Çek Cumhuriyeti ekonomisi | |
---|---|
Para birimi | Çek korunası (CZK) = 1 Kč |
Mali yıl | takvim yılı |
Ticaret organizasyonları | AB, DTÖ (AB üyesi olarak) ve OECD |
İstatistikler | |
GSYİH | 50. (nominal); 49. (SAGP) |
GSYİH büyüme | %2.9 (2018 4.Ç)[1] |
Kişi başı GSYİH | $ 20,152 Nominal (2017)[2] $35,223 SAGP (2017)[3] |
Sektörel GSYİH dağılımı | |
Enflasyon (TÜFE) | %2.1 (Kasım 2018)[5] |
Gini katsayısı | 25.0 (2015)[6] |
İşgücü | 5.427 milyon (2016)[7] |
Sektörel işgücü dağılımı | |
İşsizlik | %1.9 (Kasım 2018)[9] |
Ortalama gayrisafi maaş | CZK 31,851 / €1,238 / $1,440 aylık (2018 2.Ç)[10] |
Ortalama net maaş | CZK 24,012 / €934 / $1,085 aylık (2018 2.Ç)[11] |
Ana endüstriler |
|
İş yapılma kolaylığı sıralaması | 35. (2019) |
Dış ticaret | |
İhracat | $ 161.2 milyar (2016)[12] |
İhraç malları |
|
Ana ihracat ortakları | Avrupa Birliği %84.1 (2016)[13] Almanya %32.4 Slovakya %8.4 Polonya %5.8 Fransa %5.2 Birleşik Krallık %5.2 İtalya %4.2 Avusturya %4.1 (2016)[14] |
İthalat | $ 140.3 milyar (2016)[12] |
İthalat malları |
|
Ana ithalat ortakları | Avrupa Birliği %77.2[15] Almanya %30.6 Polonya %9.6 Çin %7.5 Slovakya %6.3 Hollanda %5.3 İtalya %4.1 (2016)[16] |
DYY sermayesi | $ 146.5 milyar (2017 tahm.; 35.) |
Gayrisafi dış borç | $137.6 milyar (2017 tahm.; 44.) |
Net uluslararası yatırım pozisyonu | GSMH'nin %-26.4'ü (2017)[17] |
Kamu maliyesi | |
Kamu borçları | GSMH'nin %35.1'i (2017 tahm.; 148.) |
Gelirler | $ 81.08 milyar (2012 tahm.) |
Giderler | $ 87.25 milyar (2012 tahm.) |
Kredi derecelendirme |
|
Dış rezervler | $ 151.69 milyar (Ocak 2018 tahm.; 17.)[19] |
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir. |
2017 yılı itibarıyla, kişi başına düşen SAGP bakımından Çek GSYİH'sı $ 35,223 ABD Doları (İsrail, İtalya veya Slovenya'ya benzer şekilde)[3] ve nominal değerde $ 20,152 ABD Doları'dır.[2] Kasım 2018 itibarıyla Çekya'daki işsizlik oranı Avrupa Birliği içinde %1,9 oranıyla en düşüktü[9] ve yoksulluk bakımından OECD üyeleri arasında sadece Danimarka'nın arkasından ikinci en düşük orana sahipti.[9][22] Çek Cumhuriyeti hem Ekonomik Özgürlük Endeksinde (Norveç'in ardından)[23] hem de Küresel Yenilikçilik Endeksinde (Avustralya'nın ardından) 24. sırada[24] yer almakta; Küresel Rekabet Raporu'nda 29. sırada[25], İş Yapılma Kolaylığı Endeksinde 30. ve Küresel Ticaret Etkinleştirme Raporunda (Kanada'nın ardından) 25. sırada[26] yer almaktadır. Hem dış satımda hem de dış alımda, en büyük ticaret ortağı Almanya başta olmak üzere genel olarak ticaret ortakları Avrupa Birliği'nin üyeleridir.
Çek Cumhuriyeti, çeşitlendirilmiş bir ekonomi görünümü sergileyerek 2016 'Ekonomik Bileşim Endeksi'nde 10. sırada yer almıştır.[27] Ekonominin %60'lık dilimini hizmetler, %37.5'lik dilimini endüstri ve %2.5'lik dilimini de tarım işkolu oluşturmaktadır. Başlıca endüstri girdisi yüksek teknoloji mühendisliği, elektronik, otomotiv ve makine yapımı,[28] çelik üretimi, ulaşım ekipmanları üretimi, kimyasal ürün üretimi ve ilaç üretiminden sağlanmaktadır. Başlıca servisler Araştırma ve Geliştirme, BİT ve Yazılım Geliştirme, Nanoteknoloji ve diğerleri arasında da Biyoteknoloji gibi Yaşam Bilimleri dallarından oluşmaktadır.[28] Başlıca tarım ürünleri tahıllar, bitkisel yağlar ve şerbetçiotudur.
En büyük Çek şirketleri Skoda Auto, RWE Supply Trading ve Unipetrol.