Antonio Cánovas del Castillo

Antonio Cánovas del Castillo (d. 8 Şubat 1828, Málaga, İspanya - ö. 8 Ağustos 1897, Santa Agueda, Guipúzcoa, İspanya), İspanyol devlet adamı, başbakan ve 1876 Anayasası'nın hazırlayıcısı. Bourbon Hanedanı'nın yeniden İspanya tahtına geçmesini sağlamıştı.

Antonio Cánovas del Castillo
İspanya Başbakanı
Görev süresi 23 Mart 1895 - 8 Ağustos 1897
Hükümdar	Maria Christina (naip)
Yerine geldiği	Práxedes Mateo Sagasta
Yerine gelen	Marcelo de Azcárraga
Görev süresi 5 Temmuz 1890 - 11 Aralık 1892
Hükümdar	Maria Christina (naip)
Yerine geldiği	Práxedes Mateo Sagasta
Yerine gelen	Práxedes Mateo Sagasta
Görev süresi 18 Ocak 1884 - 27 Kasım 1885
Hükümdar	Maria Christina (naip)
Yerine geldiği	José Posada Herrera
Yerine gelen	Práxedes Mateo Sagasta
Görev süresi 9 Aralık 1879 - 8 Şubat 1881
Hükümdar	XII. Alfonso
Yerine geldiği	Arsenio Martínez Campos
Yerine gelen	Práxedes Mateo Sagasta
Görev süresi 2 Aralık 1875 - 7 Mart 1879
Hükümdar	XII. Alfonso
Yerine geldiği	Joaquín Jovellar
Yerine gelen	Arsenio Martínez Campos
Görev süresi 9 Ocak 1875 - 12 Eylül 1875
Hükümdar	XII. Alfonso
Yerine geldiği	Práxedes Mateo Sagasta
Yerine gelen	Joaquín Jovellar
Kişisel bilgiler
Doğum	8 Şubat 1828 Málaga, İspanya
Ölüm	8 Ağustos 1897 (69 yaşında) Santa Agueda, Guipúzcoa, İspanya
Partisi	Muhafazakâr Parti
Dini	Roma Katoliği
İmzası

Babasının ölümü üzerine, Madrid'e giderek akrabası, yazar Serafín Estébanez Calderón ve banker José Salamanca'nın koruması altına girdi. 1852'de General Leopoldo O'Donnell'la tanıştırıldı ve onun siyasal danışmanı oldu. 1854'te O'Donnell'ın öncülük ettiği ayaklanmada yer aldı ve hareketin programını oluşturan Manzanares Bildirgesi'ni kaleme aldı. 1854 seçimlerinde Málaga bölgesinden Cortes'e seçildi. Ama kurulan Espartero-O'Donnell hükûmetini benimsemediği için istifa etti ve hükûmetin kendisine önerdiği Vatikan'daki rahat bir görevi kabul etti (1855).

1857'de İtalya'dan dönen Cánovas, çeşitli hükûmet görevlerinde bulunduktan sonra, Alejandro Mon hükûmetinde içişleri bakanlığı (1864) ve O'Donnell hükûmetinde sömürgeler bakanlığı (1865) yaptı. II. Isabel'in tahttan indirilmesinden (29 Eylül 1868) sonra General Prim'in topladığı Cortes'e katıldıysa da, Amadeus monarşisinin (1870-73) desteklemeyi reddetti. Alfonso yanlılarının önderliğini üstlenerek XII. Alfonso'nun dönüşünü sağladı.

Restorasyon'un (1875) ve 1931'e kadar yürülükte kalan 1876 Anayasası'nın baş sorumlusu olarak Üçüncü Carlista Savaşı'nın bir an önce sona ermesi için var gücüyle çalıştı.^[1]

General Martínez-Campos'un Alfonso'yu Sagunto'da kral ilan etmesinden (29 Aralık 1874) sonra başbakan oldu. Sonraki yıllarda bu görevi liberal grubun önderi Práxedes Mateo Sagasta ile dönüşümlü olarak sürdürdü. XII. Alfonso'nun 25 Kasım 1885'te ölmesi üzerine, Mateo Sagasta ve General Martínez Campos'la Pardo Paktı'nı imzalayarak ve başbakanlıktan istifa ederek, Kraliçe María Cristina'nın yönetimi üstlenmesini ve kralın ölümünden sonra doğan XIII. Alfonso'nun büyüyünce tahta geçmesini sağlayan barışçıl geçişte önemli rol oynadı.

Cánovas, izlediği iç politikayla kamu düzenini ve bir ölçüde de ulusal birliği sağlamakla birlikte, çalışan kesimlerin aleyhine önlemler aldı. Anarşist hareketleri zor kullanarak bastırdı, ancak Küba ve Filipinler'deki ayaklanmaları durduramadı; Küba sorununda savaşçı bir politika izleyerek, Küba'da liberal reformlara olanak tanımadı. Martínez Campos'un istifasından sonra adaya General Valeriano Weyler y Nicolau'yu göndermesi durumu daha da kötüleştirdi. Valeriano'nun baskı önlemleri, İspanya'nın Küba'daki politikasına ABD'nin bakışını olumsuz yönde etkiledi. Cánovas, Küba sorununa çözüm bulmaya çalıştığı bir sırada İtalyan anarşist Michele Angiolillo tarafından öldürüldü.

Bilimsel Çalışmaları

Dil ve tarih akademileri üyesi olan Cánovas del Castillo, Estudios del reinado de Felipe IV (IV. Felipe'nin Yönetim Dönemi Üzerine İncelemeler), Historia de la decadencia de España (İspanya'nın Çöküşü Tarihi) ve Bosquejo de la casa de Austria en España gibi değerli tarih kitapları yazmıştır.

Kaynakça

1. "İspanya'da II. Cumhuriyetve İç Savaş (1936-1939)" (PDF). 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2012.