Tunç Çağı
Tarihsel dönem (yaklaşık MÖ 3300-1200) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tunç Çağı veya Bronz Çağı, bölgeden bölgeye fark etmekle birlikte yaklaşık olarak MÖ 3300'den MÖ 1200'e kadar süren, bronz kullanımı, bazı bölgelerde yazı'nın varlığı ve diğer erken kentsel uygarlığın özellikleriyle tanımlanan tarihi bir dönemdir.
Tunç Çağı, eski toplumları ve tarihi sınıflandırmak ve incelemek için Christian Jürgensen Thomsen tarafından 1836'da önerilen üç-çağ sisteminin ikinci ana dönemidir.
Eski bir uygarlığın Tunç Çağına ait olduğunun kabul edilmesi için ya kendi bakırını ergitip kalay, arsenik veya diğer metallerle alaşım yapıp bronz üretmesi ya da başka yerlerdeki üretim alanlarından bronz için gereken diğer öğeleri takas etmesi gerekir.
Tuncun o dönemde var olan diğer metallere göre daha sert ve dayanıklı olması, Tunç Çağı uygarlıklarına teknolojik avantaj sağladı.
Karasal demir doğada çok olsa da eritme için gerekli 1.250 °C (2.280 °F)’lik yüksek sıcaklık, demir kullanımını MÖ 2. binyılın sonuna kadar erteletti.
MÖ 6.000'lerden beri kullanılan ve 900 °C (1.650 °F)'den yüksek sıcaklıklar verebilen Neolitik çanak çömlek fırınlarında 231,93 °C (449,47 °F)’lik erime noktalı kalay ve 1.085 °C (1.985 °F)‘lik erime noktalı bakır eritilerek tunç yapıldı.
Tunç Çağı, Antik Avrupa, Asya ve Orta Doğu halklarının hammadde ve alet kültürlerindeki üçüncü evredir. Kalay ve bakırın karışımından oluşan tunç Anadolu'da Kalkolitik sonunda görülür. Ancak tunç madeninin alet ve kap yapılmasında kullanılması MÖ 3. binyıl başlarına rastlar.
Mezopotamya'da ve Mısır'da tunçtan eserlerin yapılmaya başlandığı sıralarda (MÖ 4. binyıl sonu) yazı keşfedilmiş bulunduğundan bu ülkeler için Tunç Çağı deyimi yerine yazılı belgelerden elde edilen kronoloji ve sınıflandırmalar kullanılır. Buna karşılık yazıyı henüz kullanmayan Anadolu, Hellas (Yunanistan), Balkanlar ve Avrupa gibi bölgeler için Tunç Çağı deyimi geçerlidir. Tunç Çağı Anadolu'da MÖ 3000, Girit'te, Ege'de ve Hellas'ta MÖ 2500 - MÖ 2000, Avrupa'da ise MÖ 2000 yıllarında başlar.
Anadolu'da Tunç Çağı üç evre gösterir:
Tunç Çağı üç bölüme ayrılır:
- Erken Tunç Çağı (MÖ 3000 - MÖ 2000)[1]
- Orta Tunç Çağı (MÖ 2000 - MÖ 1750)
- Geç Tunç Çağı (MÖ 1750 - MÖ 1200)
Tunç Çağı (MÖ 3000 – MÖ 1200) |
Erken Tunç Çağı (M.Ö. 3000 – MÖ 2000) |
Erken Tunç Çağı I | MÖ 3000 – MÖ 2000 |
Erken Tunç Çağı II | MÖ 3000 – MÖ 2700 | ||
Erken Tunç Çağı III | MÖ 2700 – MÖ 2200 | ||
Erken Tunç Çağı IV | MÖ 2200 – MÖ 2000 | ||
Orta Tunç Çağı (MÖ 2000 – MÖ 1550) |
Orta Tunç Çağı I | MÖ 2000 – MÖ 1750 | |
Orta Tunç Çağı II | MÖ 1750 – MÖ 1650 | ||
Orta Tunç Çağı III | MÖ 1650 – MÖ 1550 | ||
Geç Tunç Çağı (M.Ö. 1550 – MÖ 1200) |
Geç Tunç Çağı I | MÖ 1550 – MÖ 1400 | |
Geç Tunç Çağı II A | MÖ 1400 – MÖ 1300 | ||
Geç Tunç Çağı II B | MÖ 1300 – MÖ 1200 | ||