Dali (tanrıça)
Güney Kafkas mitolojisindeki bir tanrıça / From Wikipedia, the free encyclopedia
Dali (Gürcüce: დალი), Güney Kafkas halklarının mitolojisindeki bir tanrıçadır. Özellikle Svan efsanelerinde görülmekle beraber, Megreller gibi diğer Güney Kafkas halklarında da Dali'ye eş değer kabul edilen figürler bulunmaktadır. Dali, dağ keçisi ve geyik gibi vahşi dağ hayvanlarının koruyuculuğunu yapan bir av tanrıçasıdır. Dali'nin yasaklarına itaat eden avcılar avlarında başarıya ulaşırken; kurallarına uymayanlar cezalandırılır.
Dali, efsanelerde çoğunlukla altın saça ve parlayan cilde sahip güzel ve çıplak bir kadın olarak tasvir edilir. Efsanelerde bazen sevdiği hayvanların şeklini alan Dali, genelde sürüsünden ayırt edilecek bazı işaretler taşır. Söylentilere göre dağların yüksek kısımlarındaki bir oyukta yaşar ve kayalıklarda yaşayan toynaklı av hayvanlara göz kulak olur. Farklı karakterlerini ve ilişkilerini yansıtan birçok farklı bölgesel lakapla isimlendirilmiş olan Dali; Svan halk hikâyelerinde insanlardan sevgililer edinip kıskançlıktan öldüren, Svanların kültürel kahramanı Amirani'nin aralarında bulunduğu çocuklar doğuran ve sonrasında rakibi Aziz Yorgi ile çatışan biri olarak betimlenmektedir. Bazı efsanelerde diğer orman ilâhlarıyla birlikte tasvir edilen Dali'ye, zaman zaman efsanevi av köpeği Kurşa eşlik eder. Gürcistan'da Hristiyanlığın yaygınlaşmasıyla ortaya çıkan hikâyelerde Dali, ali denen kötü ruhla özdeşleştirilmiştir.
Çeşitli yazarlar, Dali ve diğer mitolojik hikâyeler arasındaki paralelliklerden bahsetmiştir. Toynaklı hayvanlarla ilişkilendirilen bir av tanrıçası olarak, Yunan mitolojisindeki Artemis, Kelt mitolojisindeki Glaistig adlı acuze ve tek boynuzlu atı evcilleştiren bakire kız ile karşılaştırılmıştır. Dali'nin altın ve sabah yıldızı ile olan ilişkileriyle baştan çıkarıcılığı, benzer mitolojik temaları olan Afrodit ve İştar gibi tanrıçalarla Dali arasında bağlantı kurulmasına yol açmıştır. Günümüzde de Gürcü kültürünün bir parçası konumunda olan Dali, bazı yaşlı avcılar tarafından ormanın derinliklerinde karşılaşabilecekleri gerçek bir figür olarak görülmektedir.