Ekber Haşimi Rafsancani

Ali Ekber Haşimi Rafsancani (25 Ağustos 1934; Rafsancan - 8 Ocak 2017; Tahran), İranlı din ve devlet adamı. 1989-1997 arasında İran'nın 4. Cumhurbaşkanı.

Ekber Haşimi Rafsancani
4. İran cumhurbaşkanı
Görev süresi 16 Ağustos 1989 - 3 Ağustos 1997
Dinî Lider	Ali Hamenei
Yerine geldiği	Ali Hamenei
Yerine gelen	Muhammed Hatemi
Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi başkanı
Görev süresi 4 Ekim 1989 - 8 Ocak 2017
Yerine geldiği	Ali Hamenei
Yerine gelen	Mahmud Haşimi Şahrudi
Uzmanlar Meclisi başkanı
Görev süresi 25 Temmuz 2007 - 8 Mart 2011
Yerine geldiği	Ali Meşkini
Yerine gelen	Muhammed Rıza Mehdevi Kani
18. İran parlemento başkanı
Görev süresi 28 Temmuz 1980 - 3 Ağustos 1989
Yerine geldiği	Javad Saeed
Yerine gelen	Mehdi Kerrubi
Kişisel bilgiler
Doğum	Ali Ekber Haşimi Behramani Rafsancani 25 Ağustos 1934(1934-08-25) Behreman, Pehlevî İranı
Ölüm	8 Ocak 2017 (82 yaşında) Tecriş, Şemiranat şehristanı, İran
Evlilik(ler)	Effat Marashi (e. 1958)
Çocuk(lar)	Fatemeh Haşimi Rafsancani Muhsin Haşimi Rafsancani Faize Haşimi Rafsancani Mehdi Haşimi Rafsancani Yasir Haşimi Rafsancani
Dini	On ikici Şii İslam
Ödülleri	Fath Nişanı (1. sınıf)
Askerî hizmeti
Bağlılığı	İran
Komutası	İkinci komutan, İran İslam Cumhuriyeti Ordusu Genelkurmay Başkanlığı
Çatışma/savaşları	Irak-İran Savaşı

İran'ın Kirman ilindeki Rafsancan'da doğdu. Fakir bir fıstık-çiftçisi ailenin oğluydu. 1948'de din eğitimini sürdürmek için Şiilerin kutsal kenti Kum'a gitti. 1958'de Ruhullah Humeyni'nin müridi oldu; zamanla Şiiler arasında ayetullah 'lıktan sonraki en yüksek ikinci derece olan hüccetülislam mertebesine yükseldi. Humeyni gibi o da Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin modernleşme programına karşı çıktı. Humeyni 1964 yılında sürgüne gönderilince ülkede Humeyni için yardım toplayanların önderliğini üstlendi. 1975-78 arasında solcu teröristlerle ilişkisi olduğu ileri sürülerek yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı.

Şahın devrilmesinden sonra 1979'da Humeyni İran'a dönünce onun önde gelen yardımcılarından biri oldu. İslami Cumhuriyetçi Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı. Devrim Konseyi'nde görev aldı. Devrimin ilk yıllarında içişleri bakanlığını üstlendi. 1980'de meclise seçildi ve meclis başkanlığına getirildi. Dokuz yıl boyunca meclis başkanı olarak görev yaptı ve zamanla İran'ın ikinci güçlü kişisi konumuna geldi. İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında etkili rol oynadı.Ağustos 1988'de savaşı sona erdiren ateşkesi kabul etmesi için Humeyni'yi ikna etti.

Haziran 1989'da Humeyni'nin ölümünden sonra temmuzda oy çoğunluğuyla İran cumhurbaşkanı seçildi. Daha önce pek etkili olamayan yürütme organının yetkilerini artırarak güçlendi. Pragmatik bir politika izleyerek sertlik yanlısı İslamcılara karşı başarı kazandı. İran'ın uluslararası ilişkilerde yalnızlığa itilmesini önlemeye çalıştı. Savaştan çıkan ülke ekonomisini canlandırmak için yabancı sermaye yatırımlarından ve özel girişimden yararlanmak stratejisine uygun olarak, Avrupa'yla ilişkileri yenilemeye çalıştı. 1993'te, oy oranı düşmekle birlikte, yeniden cumhurbaşkanı seçildi.

2005 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turda daha fazla oy almasına rağmen, ikinci turdaki rakibi Mahmud Ahmedinejad'e yenildi. İran İslam Cumhuriyeti Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanlığını yürütmekte iken, 8 Ocak 2017 tarihinde kalp krizi sonucu ölmüştür.^[1]

Kaynakça

1. "Rafsancani hayatını kaybetti". http://www.odatv.com.tr/. Oda TV. 8 Ocak 2017. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017. |gazete= dış bağlantı (yardım)

Siyasi görevi
Önce gelen: Ali Hamaney	Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı 1989–	Sonra gelen: Görevde
Önce gelen: Ali Meşkini	İran Uzmanlar Meclisi Başkanı 2007–2011	Sonra gelen: Muhammed Rıza Mehdevi Kani
Önce gelen: Ali Hamaney	İran Cumhurbaşkanı 1989–1997	Sonra gelen: Muhammed Hatemi
Önce gelen: Yedullah Sahabi	İran İslami Şûra Meclisi Başkanı 1980–1989	Sonra gelen: Mehdi Kerrubi