Kültürlerarası psikoloji
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kültürlerarası psikoloji, değişkenlik ve değişmezlik de dahil olmak üzere, farklı kültürel koşullar altında insan davranışlarının ve zihinsel süreçlerin bilimsel bir çalışmasıdır.[1] Davranış, dil ve anlamdaki kültürel farklılığı tanımak için araştırma yöntemlerini genişleterek psikolojiyi genişletmeyi ve geliştirmeyi amaçlar.[2] Akademik bir disiplin olarak psikoloji büyük ölçüde Kuzey Amerika ve Avrupa'da geliştiği için, bazı psikologlar, evrensel olarak kabul edilen yapıların, daha önce varsayıldığı kadar değişmez olmadığı konusunda endişe duymuşlardır, özellikle de diğer kültürlerde dikkate değer deneyleri çoğaltma girişimlerinin değişen başarıları vardır.[3] Etki, biliş, benlik kavramları ve psikopatoloji, anksiyete ve depresyon gibi ana temaları ele alan teorilerin, diğer kültürel bağlamlara "dışa aktarıldığında" dış geçerliliğe sahip olup olamayacağı, kültürel psikoloji, kültürel farklılıkları hesaba katmak için kültürel farklılıkları hesaba katmak için tasarlanmış yöntemleri kullanarak bunları yeniden inceler.[4] Her ne kadar bazı eleştirmenler kültürlerarası psikolojik araştırmalardaki metodolojik kusurlara işaret etseler ve kullanılan teorik ve metodolojik temellerdeki ciddi eksikliklerin psikolojideki evrensel ilkeleri araştırmaya engell olduğunu iddia etseler de, kültürler arası psikologlar, fizik veya kimya gibi evrenselleri aramaktan ziyade farklılıkların (varyans) nasıl ortaya çıktığını araştırmaya yönelmektedirler.
Kültürlerarası psikoloji, II. Dünya Savaşı öncesinde sadece küçük bir psikoloji alanını temsil ederken, 1960'larda önemini artırmaya başladı. 1971 yılında disiplinler arası Kültürlerarası Araştırmalar Derneği (SCCR)ve 1972'de Uluslararası Kültürlerarası Psikoloji Derneği (IACCP) kuruldu.[5] O zamandan bu yana, bu psikoloji dalı, kültür ve çeşitliliği çok sayıda psikolojik fenomene yönelik çalışmalara dahil etme konusunda artan bir popülerlik olduğu için genişlemeye devam etmiştir.
Kültürlerarası psikoloji, insan davranışının kültürel farklılıklardan güçlü bir şekilde etkilendiğini savunan psikolojinin dalına atıfta bulunan kültürel psikolojiden farklıdır, yani psikolojik fenomenler kültürler arasında sadece sınırlı bir ölçüde birbirleriyle karşılaştırılabilir. Buna karşılık, kültürlerarası psikoloji, davranış ve zihinsel süreçlerde olası evrenselleri araştırmayı içerir. Kültürlerarası psikoloji "psikoloji içinde tamamen ayrı bir alan yerine bir tür araştırma metodolojisi olarak düşünülebilir".[5][6] Ayrıca, kültürlerarası psikoloji, özellikle son on yıllarda psikolojinin küresel genişlemesine odaklanan uluslararası psikolojiden ayırt edilebilir. Bununla birlikte, kültürlerarası psikoloji, kültürel psikoloji ve uluslararası psikoloji, psikolojiyi kültürler ve küresel bağlamda psikolojik olayları anlayabilen evrensel bir disipline genişletmek için ortak bir endişe ile birleştirilmektedir.