Ludwik Lejzer Zamenhof

Ludwik Lejzer Zamenhof (Yidiş: אליעזר לודוויג זאַמענהאָף‎; Esperanto: Ludvik Lejzer Zamenhof, doğum ismiyle Eliezer Levi Zamenhof); 15 Aralık [E.U. 3 Aralık] 1859 – 14 Nisan [E.U. 1 Nisan] 1917),^[1] Polonya doğumlu Aşkenazi Yahudisi göz doktoru ve dilbilimciydi. Dünyada en yaygın kullanılan ve yapılandırılmış uluslararası yardımcı dil olan Esperanto'nun yaratıcısıdır.^[2]

Ludwik Lejzer Zamenhof
1908'de Zamenhof
Doğum	Eliezer Levi Zamenhof 15 Aralık [E.U. 3 Aralık] 1859 Białystok, Belostok Oblastı, Rus İmparatorluğu
Ölüm	14 Nisan [E.U. 1 Nisan] 1917 Varşova, Polonya Krallığı
Defin yeri	Yahudi Mezarlığı, Varşova 52°14′51″K 20°58′29″D
Milliyet	Aşkenazi Yahudisi
Vatandaşlık	Polonyalı
Meslek	Göz doktoru dilbilimci bilgin
Tanınma nedeni	Esperanto'nun yaratıcısı
Evlilik	Klara Zamenhof
Çocuk(lar)	Adam, Zofia ve Lidia
İmza

Zamenhof, Esperanto dilini ilk olarak 1873'te, okuldayken geliştirmeye başladı. Savaşsız bir dünya fikrinden büyülenerek büyüdü. Yeni yaratacağı dilin yeni uluslararası yardımcı bir dil olabileceğine inanıyordu.^[1] Anadili, ailesinin içinde konuştukları Yidiş'ti;^[3] Rusça ve Lehçeyi ise neredeyse anadili gibi konuşuyordu. Zamanla çok iyi İbranice konuşuru oldu; Latince, Almanca, Fransızca, İngilizce, Yunanca, İtalyanca ve İspanyolca da öğrendi.

Dilbilimle alakalı çalışmalarının yanı sıra Zamenhof, Homaranismo diye adlandırdığı bir dinî felsefe de yayımladı. Bu felsefeye ithafen "Şüphesiz o bütün hayatımın nesnesidir, onun uğruna her şeyimi veririm." demiştir.^[4]

Kaynakça

1. Gabriela Zalewska (2010). "Zamenhof, Ludwik (1859–1917)". The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe. Trans. by Anna Grojec. YIVO Institute for Jewish Research. 20 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2013.
2. Zasky, Jason (20 Temmuz 2009), "Discouraging Words", Failure Magazine, 23 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 19 Kasım 2020, But in terms of invented languages, it's the most outlandishly successful invented language ever. It has thousands of speakers—even native speakers—and that's a major accomplishment as compared to the 900 or so other languages that have no speakers. – Arika Okrent
3. Christer Kiselman (2008). Esperanto: Its Origins and Early History (PDF). Prace Komisji Spraw Europejskich PAU. Tom II, pp. 39–56. Polish Academy of Learning. s. 2. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Aralık 2014. What was his first language? He wrote in a letter in 1901 that his "parental language" (mother tongue) was Russian, but that at the time he was speaking more in Polish (Zamenhof 1929:523). However, all other evidence points to Yiddish as his mother tongue and first language.
4. Edmond Privat, "The Life of Zamenhof" p 117.