Milliyetçi Hareket Partisi
Türkiye'de bir siyasi parti / From Wikipedia, the free encyclopedia
Milliyetçi Hareket Partisi, Türkiye'de etkinlik gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "MHP" şeklindedir. 9 Şubat 1969 tarihinde Alparslan Türkeş liderliğinde kurulan partinin simgesi üç hilaldir. Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından kurulan 67. hükûmeti destekleyen 50 milletvekiliyle bir grubu bulunur. Genel Başkanı Devlet Bahçeli olan parti ideoloji olarak; aşırı sağcı, aşırı milliyetçi ve Avrupa şüphecisidir. Parti genellikle neo-faşist olarak tanımlanır[23][24][25][26][27] ve bazı şiddet yanlısı paramiliter gruplar[34] ve organize suç örgütleri ile bağlantılıdır.
Milliyetçi Hareket Partisi | |
---|---|
Kısaltma | MHP |
Genel başkan | Devlet Bahçeli |
Genel sekreter | İsmet Büyükataman |
Kurucu | Alparslan Türkeş |
Slogan(lar) | Birliğin Gücüyle Cumhur Bizim, Türkiye Hepimizin |
Kuruluş tarihi | 9 Şubat 1969 (55 yıl önce) (1969-02-09) 24 Ocak 1993 (31 yıl önce) (1993-01-24) (yeniden kuruluş) |
Kapanış tarihi | 16 Ekim 1981 (Tekrar açıldı) |
Birleşme | Aydınlık Türkiye Partisi (2010) |
Bölünme | Büyük Birlik Partisi (1993-günümüz) Aydınlık Türkiye Partisi (1998-2010) İYİ Parti (2017-günümüz) |
Önceli | Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (1969 için) Milliyetçi Çalışma Partisi (1993 için) |
Ardılı | Muhafazakâr Parti (1983-1985) Milliyetçi Çalışma Partisi (1985-1993) |
Merkez | Balgat, Çankaya, Ankara[1] |
Gazete(ler) | Türkgün |
Televizyon(lar) | Bengütürk TV, Alptürk TV |
Gençlik kolu | Ülkü Ocakları (gayriresmî)[2][3][4][5][6] |
Üyelik (2024) | 486.896[7] |
İdeoloji | |
Siyasi pozisyon | Aşırı sağ[28][29][30][31][32][33] |
Ulusal üyelik | Cumhur İttifakı (2018-günümüz) |
Resmî renkler | Kırmızı ve gri |
TBMM | 50 / 600 |
İl Belediye Başkanlığı | 8 / 51 |
İlçe Belediye Başkanlığı | 122 / 922 |
Belde Belediye Başkanlığı | 98 / 387 |
Seçim sembolü | |
İnternet sitesi | |
Parti bayrağı | |
Türkiye | |
Parti, 1965'te Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nin lideri olan, daha önce Türk Kara Kuvvetleri'nde albaylık yapmış olan Alparslan Türkeş tarafından 1969 yılında kuruldu. 20. yüzyılın ikinci yarısı boyunca esas olarak Türkçü ve Türk milliyetçisi bir siyasi gündem izledi. Devlet Bahçeli, 1997'de Türkeş'in ölümünden sonra liderliği devraldı. Partinin gençlik kolu, 1970'lerde Türkiye'de yaşanan sağ-sol çatışmasında aktif bir taraf olan Ülkü Ocaklarıdır.
Alparslan Türkeş, Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün milliyetçi ilkelerinden çok uzaklaşmakla eleştirdikten sonra, CHP Atatürk'ün ideolojik çizgisinden sapmasaydı MHP'yi kurmayacağını iddia etti.[35] MHP, 1973 ve 1977 genel seçimlerinde Milliyetçi Cephe hükûmetlerinde yer almaya yetecek kadar sandalye kazandı. Parti, 1980 darbesinden sonra kapatıldı, ancak 1993'te orijinal adıyla yeniden kuruldu. Türkeş'in ölümü ve Devlet Bahçeli'nin halefi olarak seçilmesinden sonra parti, 1999 genel seçimlerinde oyların %18'ini ve 129 sandalyeyi alarak tarihinin en iyi seçim sonucunu aldı. Bahçeli, Demokratik Sol Parti (DSP) ve Anavatan Partisi (ANAP) ile koalisyona girdikten sonra başbakan yardımcısı oldu, ancak erken seçim çağrıları 2002'de hükûmetin dağılmasına neden oldu. 2002 genel seçimlerinde MHP, yeni kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) çoğunluğu kazanmasının ardından %10'luk barajın altına düşmüş ve meclisteki tüm temsiliyetini kaybetmiştir.
MHP, oyların %14,27'sini alarak meclisteki temsiliyetini geri aldığı 2007 genel seçimlerinden sonra, hükûmet ile terör örgütü PKK arasındaki barış görüşmelerine şiddetle karşı çıkmış ve iktidardaki AK Parti hükûmetini yolsuzluk ve otoriterlik üzerinden şiddetle eleştirmişti. Bununla birlikte MHP, 2007 cumhurbaşkanlığı seçimleri ve başörtüsü yasağının kaldırılması gibi durumlarda AK Parti ile birlikte hareket etti. Bahçeli, 2016'dan bu yana Erdoğan'ı ve AK Parti'yi açıkça destekliyor. Bu, parti içinde bir bölünmeye neden oldu ve Meral Akşener'in merkezci ve Avrupa yanlısı İYİ Parti'yi kurmak için MHP'den ayrılmasına neden oldu. MHP, 2017 referandumunda 'Evet' oyunu destekledi ve 2018 Türkiye genel seçimleri için AK Parti ile Cumhur İttifakı'nı kurdu.[36] MHP halihazırda AK Parti liderliğindeki Cumhur İttifakı'nın bir parçasıdır.