Nesko Şebinkarahisar Maden İşletmesi felaketi
2021'de Giresun'da gerçekleşen bir çevre felaketi / From Wikipedia, the free encyclopedia
Yıldızlar Holding'e ait Nesko Maden'in işlettiği Giresun'un Şebinkarahisar ilçesindeki Şebinkarahisar Maden İşletmesi'ndeki bir atık havuzu, 18 Kasım 2021'de gerçekleşen çökme sonucunda bir çevre felaketine yol açtı.
Nesko Şebinkarahisar Maden İşletmesi felaketi | |
---|---|
Nesko Şebinkarahisar Maden İşletmesi felaketi (Türkiye) | |
Tarih | 18 Kasım 2021 |
Saat | 19.00 (UTC+03.00) |
Konum | Şebinkarahisar, Giresun |
Koordinatlar | 40°17′27.6″K 38°17′48.4″D |
Tür | Maden kazası |
Neden | Atık havuzlarının zemin etüdü, inşaatı, ÇED raporu ve denetlenmesindeki eksiklikler |
Sonuç |
|
2003 yılından beri Nesko Maden tarafından kurşun ve çinko çıkarılan madende, 2012'de hayata geçirilen bir proje ile bakır üretimi de yapılmaktaydı. Maden zenginleştirme işlemleri sonrasında açığa çıkan atıkların depolanması için kurulan atık havuzlarının dolmasından ötürü şirket tarafından yeni bir atık havuzu inşa edilmesi planlanıyordu. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, mevcut atık havuzları için bir çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) raporu hazırlanmasının gerekli olmadığına karar verdi ve bundan ötürü şirketin anlaştığı firmalar tarafından yalnızca yapılması planlanan yeni havuzlar için bir ÇED raporu hazırlandı. Şebinkarahisar Maden İşletmesi'ne ilave bir atık havuzu inşa etmeyi öngören ÇED raporuna 2018 tarihinde ÇED olumlu kararı verildi ve bu atık havuzu inşa edildi. İnşa edilen bu atık havuzunun da dolmasıyla 2020'de bir başka atık havuzu için Nesko Maden'in anlaştığı bir firma tarafından yeni bir ÇED raporu hazırlandı. Yöre halkı, bu havuzun inşa edileceği yerin tarım arazisi olduğunu söyleyerek projeye karşı çıktı.
Maden işletmesindeki 2 numaralı atık havuzunun, zemininde gerçekleşen bozulmalar sebebiyle 18 Kasım 2021 günü çökmesi sonucunda ağır metaller içeren yaklaşık 4.500 ton kimyasal atık çevreye yayıldı. Bölgenin tarımsal sulama ihtiyacını karşılamakta olan Kılıçkaya Barajı'na ulaşan atıklar, tarım arazilerini ve su kaynaklarını kirletti. Yaşanan felaket, bölgedeki halk ve vahşi yaşamı olumsuz etkilediği gibi biyoçeşitliliğe de zarar verdi.
Olay üzerine çeşitli sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve muhalefet partileri, gerçekleşen felaket sebebiyle bir yaptırımda bulunulması için bakanlık ve hükûmete çağrı yaptı. Bu kuruluşlar aynı zamanda bu ve buna benzer çevre felaketlerinin tekrarlanmaması için çeşitli önerilerde bulundu. Aynı zamanda yöre halkı, zehirli atıklar sebebiyle tarım yapamayacaklarını belirtti. Çevre felaketinin etkilerinin azaltılması için bakanlık ekipleri bölgede ıslah ve temizleme çalışmaları yürüttü. Nesko Maden'in Şebinkarahisar'daki madencilik faaliyetleri, çevreye kontrolsüz atık sızdırması sebebiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından süresiz olarak durduruldu ve şirkete ₺12 milyondan fazla idari para cezası uygulandı. Vatandaşlar, şirkete verilen cezaya çevredeki zararın boyutu sebebiyle tepki gösterdi. Kirlenmiş bölgeden alınan örneklerin analiz sonuçları kamuoyuyla paylaşılmadı.