Novšiće Muharebesi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Novšiće Muharebesi (Sırpça: Boj na Novšiću/Бој на Новшићу; Bitka na Novšićima/Битка на Новшићима, Arnavutça: Beteja e Nokshiqit) Plav ve Gusinye üzerindeki kontrol için yapılan bir muharebeydi. 4 Aralık 1879'da Marko Miljanov liderliğindeki Karadağ Prensliği kuvvetleri ile Gusinye Kaymakamı Ali Paşa komutasında Prizren Birliği düzensiz birliklerini de içeren Osmanlı yanlısı yerel kuvvetler arasında gerçekleşen bir savaştır.[3][4] Prizren Birliği esas olarak İşkodra Vilayeti'ndeki Plav ve Gusinye'den Arnavutlar ve Kosova Vilayeti'nden gelen düzensiz birliklerden (milisler) oluşuyordu.[5][6] Bu muharebe Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878)'nı takiben gerçekleşti. Osmanlı İmparatorluğu, Berlin Antlaşması (1878)'nda kararlaştırıldığı üzere, Plav ve Gusinye'nin Karadağ'a barışçıl bir şekilde bırakılması için gerekli koşulları sağlamaktan kaçınmıştı. Osmanlılar, Berlin Kongresi'ndeki konumlarını düzeltmek ve daha sonra antlaşma şartlarına göre yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmak için, en az 14.000-15.000 Osmanlı yanlısı düzensizleri harekete geçiren Prizren Birliği'ni gayri resmi olarak destekledi. Plav ve Gusinye'de ağırlıklı olarak Osmanlı yanlısı Müslümanlar ve Hristiyan nüfusun çoğunlukta olduğu Karadağ'a bırakılmasına karşı çıkan Arnavutlar yaşıyordu. Vakıflarının tüm gelirini Prizren Cemiyeti'ne mensup komşu Arnavut aşiretlerinin reislerine, onları güçleriyle desteklemeleri için ödüyorlardı. Prizren Birliği kuvvetleri, Gusinye'nin Osmanlı kaymakamı Ali Paşa'nın komutası altına verildi.[4]
Novšiće Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Plav ve Gusinye Muharebeleri | |||||||
42.640240°K 19.939606°D / 42.640240; 19.939606
| |||||||
Taraflar | |||||||
Karadağ |
Prizren Birliği (El altından destekleyenler: Osmanlı İmparatorluğu yöneticileri) | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
|
| ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
|
| ||||||
Güçler | |||||||
4,600[1] | 2,100[2] |
Dört taburdan oluşan 4.000-6.000 kişilik Karadağ kuvvetleri Velika ve Murino köyleri yakınlarındaki sınır hattı boyunca konumlandırılmıştı. Kasım 1879'un sonuna kadar voyvoda komutası altındaydılar. Petrović, Karadağ hükûmetinin statik ve savunma taktikleri kullanma yönündeki talimatlarına sıkı sıkıya bağlıydı. Aralık 1879'un başında Karadağ Prensi I. Nikola Petrović'in yerine Marko Miljanov'u atadı. 4 Aralık 1879'da Velika'daki bir çatışma, Karadağ kuvvetlerinin Osmanlı topraklarına ilerlemesiyle bir savaşa dönüştü. Miljanov komutasındaki iki tabur kanatlarını emniyete almadan hızla ilerledi. Prizren Birliği kuvvetleri onları Novšiće köyü yakınlarında pusuya düşürdü ve kuşattı. Birkaç saat süren çatışmadan sonra Vuković komutasındaki iki Karadağ taburu daha geldi ve Miljanov komutasındaki kuvvetleri kuşatmadan kurtardı ve geri çekilmelerini sağladı. Her iki taraf da önemli kayıplar verdi.
1880'de Osmanlılar, Plav ve Gusinye kasabaları yerine Ülgün limanını Karadağ'a bıraktı. Osmanlılar, Prizren Birliği üzerindeki kontrollerini tamamen kaybettikleri için birde Büyük Güçlerin kendilerine yönelik işgal vs yönündeki baskı ve tehditleri neticesinde birliği dağıttılar ve Nisan 1881'de birliğin güçlerini yenilgiye uğratıp tasfiye ettiler. Gusinyeli Ali Paşa, İpek Sancağı'nın mutasarrıf görevine terfi ettirildi ve beylerbeyi unvanıyla ödüllendirildi. 1882'de Prens Nikola ile yaşadığı şiddetli bir anlaşmazlıktan sonra Miljanov kamu hayatından çekilerek memleketi Medun'a yerleşmeye karar verdi. 1912 yılında Karadağ, I. Balkan Savaşı'nın ardından Plav ve Gusinye'yi resmen ilhak etti. Prizren Birliği'ndeki pek çok kişi ve yöneticileri yargılanıp ceza alsalarda pek çok üyesi ve özellikle siyasi liderlerinden Gusinyeli Ali Paşa ve Fraşirili Abdül Bey gibi affedilmiş ve imparatorlukta çeşitli görevlere II. Abdülhamid'çe atanmıştır.